Tip voor een beter zelfbeeld: leer lief te zijn voor jezelf

Psychologen Gudrun Hespel, Femke Buwalda en Jana Reck over het proces naar een gezond zelfbeeld: ‘Leg je innerlijke criticus het zwijgen op.’

‘Cause I’m my own soulmate
I know how to love me
I know that I’m always gonna hold me down
Yeah, I’m my own soulmate
No, I’m never lonely
I know I’m a queen but I don’t need no crown
Look up in the mirror like damn she the one

Lizzo – Soulmate

Je eigen zielsverwant worden, zoals Lizzo bezingt, klinkt uiteraard makkelijker dan het is. Wat betekent het om lief te zijn voor jezelf? ‘Ik vertel mijn cliënten altijd dat liefde een werkwoord is’, klinkt het bij Gudrun Hespel. ‘Ook een relatie met jezelf verdient aandacht. Een veelgebruikte tip is nadenken over hoe je tegen je vriend(inn)en praat. Zou je hen minder graag zien als ze vijf kilo zwaarder zijn? Natuurlijk niet. Probeer de relatie die je hebt met je eigen lichaam aan te pakken zoals de relatie die je hebt met geliefden: een goede relatie werkt wanneer je elkaar respecteert, moeite doet voor elkaar, luistert en tijd maakt voor elkaar.’

‘Ik merk dat veel cliënten niet goed weten wat ze moeten doen met de adviezen die ze krijgen. Er is een drempel waar ze niet over geraken. Ze lijken te denken dat zij het niet verdienen om graag gezien te worden’, vertelt Reck. ‘Die drempel is aanwezig omdat er een streng stemmetje in hun hoofd leeft. Dat stemmetje noemen we de innerlijke criticus. Elk goedbedoeld advies botst daardoor tegen een muur. De innerlijke criticus wordt gevormd door wat we meemaken en meekrijgen tijdens onze opvoeding. Tijdens een therapiesessie ga ik dus wat dieper in op de oorzaak. Welke blauwe plekken heb je opgelopen en hoe zijn die er gekomen? Door hierover te praten, kan je dat stemmetje beter plaatsen én je ervan distantiëren. Je valt niet samen met je criticus en kunt dus afstand nemen van wat hij zegt.’

Wacht niet tot zelfliefde komt aanwaaien

‘Als je de relatie tussen je hoofd en je lijf wil verbeteren moet je leren luisteren naar je lichaam. Het haten of uithongeren zal niet werken,’ aldus Hespel. ‘Wacht niet tot de liefde vanzelf komt, maar maak er actief werk van. Ook al zie je er niet uit zoals je zou willen: koppel dit los van de liefde en het respect dat je voor jezelf hebt. Als je genetisch niet gebouwd bent om een bepaald lichaamstype te hebben, geraak je gefrustreerd door de pogingen om jezelf toch te boetseren naar dit ideaalbeeld. Je duwt je lichaam in een richting waarin het niet wil of kan gaan. Je zou anderen hopelijk nooit op die manier forceren om iets tegennatuurlijks te doen, waarom jezelf dan wel?’ 

Je hoort weleens: ‘Doe het niet voor de buitenwereld, doe het voor jezelf.’ Dat klopt helemaal vinden de psychologen. ‘Voor de samenleving zal het toch nooit goed genoeg zijn. Te groot, te klein, te dun, te dik, te strak, te zacht: er zal altijd wel iets zijn waardoor je niet past in het ideale plaatje’, legt Hespel uit. ‘Bovendien zitten we ook in een schizofrene periode. Enerzijds hoor je boodschappen over zelfliefde en zelfzorg, anderzijds mag je niet teveel met jezelf bezig zijn. Wat is het nu? Ik begrijp heel goed dat mensen hierdoor in de war geraken. Onthoud het volgende: worstel jij met een negatief zelfbeeld? Je hoeft hier niet mee te blijven zitten. Daar wordt niemand beter van.’

Mild zijn voor jezelf is niet egoïstisch

‘Het wordt er al van kindsbeen af ingestampt dat het normaal is om je slechte voelen over je uiterlijk, constant op dieet te zijn. Dat draagt ertoe bij dat mild en lief zijn voor jezelf niet de norm is en wordt weggezet als arrogantie of ijdelheid. Liefdevol omgaan met jezelf is nochtans niet hetzelfde als jezelf boven anderen plaatsen’, klinkt het bij Hespel.

Jezelf graag zien zorgt er op termijn net voor dat je energie en tijd over hebt om er ook te zijn voor anderen. Hoe minder de focus ligt op je uiterlijk veranderen, hoe meer die kan liggen op andere, belangrijkere zaken.