MAS-directeur Lies Buyse: ‘Je moet er constant over waken dat mensen in de cultuursector niet opbranden’

Lies Buyse (38) studeerde geschiedenis en cultuurmanagement en werd op haar 23ste directeur van het Kortrijkse Vlasmuseum, dat onder haar vleugels vervelde tot Texture. Nadat ze in Antwerpen eerder al de stedelijke musea coördineerde, leidt ze sinds dit voorjaar het Museum aan de Stroom.

Passie

“Ik kreeg de liefde voor het verleden van thuis mee. Vooral dan door mijn vader, een historicus, maar bovenal een begenadigd verteller. Bezochten we een stad, een kerk of een monument, dan ging dat steevast gepaard met een groot verhaal. De passie waarmee hij alles vertelde, zorgde ervoor dat we zelfs bij een onderwerp als de Belgische onafhankelijkheid aan zijn lippen hingen.”

Reizen

“De confrontatie met andere culturen is een verrijking. Ontdekken hoe de samenleving georganiseerd is in een land als India of Japan, merken dat het met heel andere regels ook gaat: daar leer ik enorm graag van. Ik weet nog precies hoe dat rond mijn tiende begon, door een tentoonstelling over de Toearegs in het Afrikamuseum in Tervuren. Later reisde ik onder meer naar Nepal, Tibet, Rusland, Iran en het zuiden van Afrika, verkenningen die me lieten groeien als mens en deden beseffen hoe eurocentrisch onze geschiedschrijving hier is.”

Engagement

“De echte waarde van aangeboren talenten zit in wat je ermee doet voor anderen. Dat idee leeft heel sterk in mijn familie. Mijn papa (Piet Buyse, red.) is burgemeester van Dendermonde, ik had een tante die senator was, mijn overgrootouders waren politiek actief en runden het café van de Katholieke Werkmanskring – ik was thuis van jongs af aan omringd door maatschappelijk engagement. De luxe van mijn job in de erfgoedsector is dat hij samenvalt met mijn persoonlijke overtuiging. Het verleden bewaren en doorgeven aan de volgende generaties, ervoor zorgen dat diverse gemeenschappen daarmee in dialoog kunnen blijven gaan: dat is essentieel in onze samenleving.”

Samenwerken

“Een museum wordt door veel mensen gemaakt. Pas afgestudeerd had ik een veel dominanter idee van leiderschap: “Dit is waar we naartoe gaan, en dit is hoe we dat gaan doen.” Kortrijk was voor mij de perfecte stad om snel een netwerk uit te bouwen en in te zien dat ideeën alleen maar sterker worden als ze gedragen worden, als ze de vrucht van verschillende invalshoeken en visies zijn. Mijn voldoening hangt dus niet af van concrete mijlpalen of targets. Gelukkig zijn in mijn werk, dat is in de eerste plaats een boeiend traject afleggen met anderen.”

Zelfkennis

“Tegenspraak houdt je scherp. Ik ben niet het type dat zich omringt met mensen die alles beamen wat ik zeg, want daar leer ik weinig van. Sowieso zal ik altijd zoeken naar medewerkers met een totaal ander profiel en andere kwaliteiten dan ik zelf heb, mensen die bijvoorbeeld beter zijn in communicatie of operationeel heel erg tot in de details gaan, terwijl ik meer iemand van de lange termijn en de grote lijnen ben. Weten waar je tekortschiet is in mijn ogen minstens zo belangrijk als weten waar je wél goed in bent.”

Je eigen weg gaan

“Ik wilde niet de ‘dochter van’ zijn. Ik bewonder mijn vader enorm, maar ik heb altijd mijn eigen weg uitgestippeld. Zo is het geen toeval dat ik in Kortrijk en later in Antwerpen ben beland. Daar was het risico op herkenning nihil en kwam ik gewoon als mezelf aan de start. Als je door een heel enge bril bekeken wordt en niet echt gezien wordt als wie je zelf bent, kun je je nooit optimaal ontplooien.”

Evenwicht

“Mezelf tegenkomen heeft me meer mens gemaakt. Kort na de opening van Texture in 2014 zat ik mentaal en fysiek op mijn tandvlees. Ik had als 23-jarige een ongelofelijke kans en veel bewegingsruimte gekregen, maar daardoor legde ik mezelf ook enorm veel druk op, want ik wilde tonen dat ik het vertrouwen waard was. Ik focuste dus jarenlang volledig op mijn professionele ontwikkeling en verwaarloosde andere facetten van mezelf – mijn job was mijn hele identiteit. Achteraf bekeken was dat geen gezonde manier van werken, maar de ervaring versterkte wel mijn empathie. De cultuursector zit vol mensen die alles vanuit passie en betrokkenheid doen, dus moet je er constant over waken dat ze niet opbranden.”

Innerlijke kracht

“Gelukkig zijn begint met naar jezelf te luisteren. Niet leven in functie van wat anderen verwachten of belangrijk vinden, maar trouw zijn aan jezelf en je eigen waarden. Dat vond ik als tiener soms makkelijker dan als twintiger, waardoor mijn jeugd een soort ankerpunt is geworden. Als ik te hard opging in mijn werk of in een relatie, hoefde ik maar terug te denken aan de keuzes die ik op mijn zestiende maakte. Stilstaan bij de kracht die je in het verleden had, helpt enorm op het moment dat je die even kwijt bent.”