Wat bezielt de superfan? ‘Ze zijn creatief, maar ook kritisch’ 

Gillende tieners op de eerste rij van een concert. Handtekeningjagers wachtend op een glimp van hun idool. Dat is het beeld dat veel mensen hebben van een fan. Maar het is zo veel meer, vertellen drie fans en een expert.

‘Bij het woord fan denken we aan populaire cultuur’, legt Mediawetenschapper Nicolle Lamerichs uit. In haar boek Leven als fan houdt ze een pleidooi voor de waarde van fanschap. ‘We associëren fans vaak automatisch met muziek, films of bekende mensen. Maar ook Shakespeare, sportclubs, chefs, schrijvers en plaatsen hebben fans, al hebben die vaak een andere naam. Supporter, verzamelaar, bewonderaar, het klinkt anders. Ik vind het jammer dat dat onderscheid zo duidelijk gemaakt wordt. Het woord fan houdt nog wat stigma in.’

Volgens Lamerichs zit er een groot emotioneel luik aan fanschap. ‘Het maakt deel uit van je identiteit, het kan troost bieden én entertainend zijn. Daarnaast vind je vaak ook een gemeenschap van andere fans. Maar fans zijn ook creatief en kunnen erg ondernemend uit de hoek komen. Ze zijn bovendien ook kritisch, wat ingaat tegen het cliché.’

Ook binnen het fanschap kan je verschillende soorten bewonderaars onderscheiden, vertelt Lamerichs. ‘Voor het ene type fan is het een individuele activiteit, terwijl een ander type opgaat in een gemeenschap. Je persoonlijkheid bepaalt wat voor fan je bent, maar door fan te zijn, gaan mensen soms aspecten van zichzelf verkennen die ze anders niet ontdekt zouden hebben.’

3 FANS GETUIGEN

‘Het voelt alsof ik deel ben van Club Brugge’

Tom Lahousse (39) werkt in de financiële sector en heeft al sinds zijn 14de een seizoens­abonnement van Club ­Brugge, ook al woont hij nu in Sevilla.

Daniel Amokachi die goal na goal scoorde, dat vond de zesjarige Tom geweldig. ‘In Dilbeek waren mijn klasgenoten allemaal Anderlecht-fan, maar Amokachi was mijn held en Club Brugge werd mijn club. Ik luisterde bij elke match naar de radio terwijl ik balletjes tegen de muur trapte, om ze dan te redden zoals Dany Verlinden.’

Op zijn elfde zag Tom zijn eerste match op Olympia, tegen Harelbeke. ‘Dat volle stadion maakte indruk.’ Drie jaar later kocht hij zijn eerste abonnement. ‘Met een vriend trok ik naar Brugge – eerst een bus, dan de trein, dan weer een bus – om in de spionkop de ploeg aan te moedigen. Toen mijn vriend afhaakte, ging ik nog twee jaar alleen. De sfeer, met dertigduizend mensen achter je ploeg staan, de vreugde en de frustratie, dat is echte emotie. We speelden in die periode twee keer kampioen, en omdat ik tijdens het feest rondhing in de buurt van de kleedkamers, kreeg ik een sok van Serhij Serebrennikov en een trainingsvestje van Jonathan Blondel. Ik heb geen posters en vlaggen uit mijn kindertijd meer, maar die dingen zijn overal mee naartoe verhuisd.’

‘Tijdens mijn studie volgde ik Club nog, maar had ik een paar jaar geen abonnement. Ik leerde een paar Dilbeekse vrienden kennen die ook voor ons supporterden, en heb sinds dan elk jaar weer een abonnement.’

Samen zagen de vrienden honderden wedstrijden, en twee daarvan zal Tom nooit vergeten. ‘Van mijn 21ste tot mijn 32ste speelde de ploeg nooit kampioen. Als supporter is dat zwaar, maar het is ook mooi om achter je ploeg te blijven staan als het niet goed gaat. Er was altijd hoop. Toen we in 2016 weer kampioen werden, was de ontlading immens. We wonnen thuis met 4-0 tegen Anderlecht, onze aartsvijand, en de euforie was onbeschrijfelijk. Ook de match na de dood van François Sterchele, die in 2008 omkwam in een auto-ongeluk, was niet in woorden te vatten. Het hele stadion zong You’ll Never Walk Alone. De droefenis voelde als meer dan alleen rouw. Je ziet die spelers zo vaak spelen dat het lijkt of je ze echt kent.’

Tom woont vandaag in Sevilla, maar heeft nog altijd een abonnement en komt voor belangrijke wedstrijden terug naar België. ‘Om zes uur op, de trein naar Madrid, een vlucht naar Brussel en dan de rit naar Brugge. Mijn vrouw begrijpt dat. Toen we een jaar samen waren en zij in Madrid en ik in Brussel woonde, ben ik in haar verjaardagsweekend al na een dag teruggekeerd voor een match. Dat moet ik vandaag soms nog horen, maar als huwelijks­cadeau scoorde ze een door alle spelers gesigneerde sjaal, en we speelden zelfs You’ll Never Walk Alone op het feest. Ik woon vandaag op vijf minuten wandelen van het stadion van FC Sevilla, maar Club blijft voor altijd mijn ploeg. Als je zo lang supportert, heb je veel meegemaakt met dat team, en met je vrienden. Ik heb het gevoel dat ik deel ben van Club Brugge.’

‘Ik wou dat ik alleen maar Dries Van Noten in mijn kast had’

Gerrit Elen (34) is communication & training manager bij Guerlain en heeft zo’n 65 kledingstukken van Dries Van Noten.

‘Mijn passie voor mode is er altijd al geweest. Op mijn zestiende begon ik modemagazines te lezen en geleidelijk ontdekte ik de wereldwijde erkenning voor Belgische mode. En dat voor zo’n klein land als België, ik ben daar trots op. Een sleutelmoment was de expo van Dries Van Noten in Parijs tien jaar geleden. Toen kreeg ik pas echt bewondering voor de man achter het label. Zijn wereld en zijn ontwerpen vertegenwoordigen alles waar ik van hou: bloemen en prints, versieringen, glinsterende elementen en interessante volumes. Het geeft me voldoening om een beetje van die wereld te kunnen integreren in mijn leven.

Het boeiende aan Dries Van Noten is dat hij klassiek, tijdloos en draagbaar combineert met extravagant, speciaal en nieuw. Ik volg alles wat ik vind: elk interview, elke podcast, de documentaire Dries. Ik bestudeer alle modeshows en ben klant in Het Modepaleis in Antwerpen. Het verkoopsteam daar kent me ondertussen. Thuis heb ik enkele items tentoongesteld: zijn boek, twee verzamelboeken met alle collecties, een sjaal, parfums en een paar zonnebrillen. Ik wou dat ik alleen maar Dries Van Noten in mijn kast had hangen, maar spijtig genoeg kan ik het me niet veroorloven om enkel designerstukken aan te schaffen. Tijdens de solden en de stocksales ga ik los. Ik bereid me goed voor, bestudeer de collecties en maak voorkeurslijstjes. Ik vind dat heel spannend en niet noodzakelijk op een positieve manier. Je budget is niet onuitputtelijk en je moet snel beslissen.

Een speciaal stuk vinden, dat is het mooiste moment. Ook op tweedehandssites ben ik steeds op zoek. Een van mijn lievelingsstukken is een zwart sweat­shirt uit de samenwerking met Christian Lacroix met veel bloemen en versieringen.

Ik wist dat Dries er ooit mee zou stoppen, maar ik heb het gevoel dat het merk momenteel meer booming is dan ooit en er wereldwijd nog nooit zoveel interesse was. Ik kijk dan ook uit naar de laatste show in juni en ben heel benieuwd wie het gaat overnemen.’

‘Ik had nog nooit genaaid, maar Taylors podium­outfits móést ik namaken’

Marie Shuqha (29) is projectconsultant en besteedde al 8000 euro aan haar idool Taylor Swift.

‘Sinds mijn twaalfde ben ik de grootste countryfan. Toen ik in 2007 Taylor Swifts countrymuziek leerde kennen, was het niet cool om fan te zijn. Sinds een paar jaar is dat compleet anders. Het is fijn om niet meer alleen te zijn. Het genre op elk album wisselt, van country tot pop naar elektronisch. Ik vind het tof dat ze zichzelf telkens opnieuw heruitvindt.’

‘Pas vorig jaar ging ik naar mijn allereerste concert, dat was meteen de opening van The Eras Tour in Glendale, mijn mooiste herinnering tot nu toe. Ik was er met mijn zus en zo’n groot stadion is superoverweldigend. Ik besefte: ik ben al zo lang fan en nu ben ik hier echt. Sindsdien ging ik al naar zeven concerten: twee in Glendale en Las Vegas, een in Parijs en twee in Stockholm. Dit jaar volgen nog twee concerten in Amsterdam, een in Duitsland en twee in Londen. Dat zijn twaalf concerten in anderhalf jaar. Tickets koop ik vaak last minute over van andere fans en voor de concerten in Europa heb ik vooral geluk gehad.

De kostuums die Taylor aantrekt wisselen bij elk concert. Dat alleen al is een reden om naar meerdere concerten in dezelfde stad te gaan. Je moet als fan alert zijn, want Taylor laat graag easter eggs vallen: hints over wat er nog aankomt. Nieuwe video’s, hoe een album zal klinken, dat soort dingen.

Na de concerten in de VS was ik zodanig onder de indruk van de kostuums dat ik besloot ze na te maken. Ik had nog nooit een naaimachine aangeraakt, maar een paar dagen later kocht ik er een. Ieder creatieproces is anders: het is veel zelf experimenteren en op zoek gaan naar de juiste stof, glitters en versieringen. Ik post het creatie­proces online en draag de jurken op concerten. Momenteel werk ik aan een jurkje dat Taylor Swift droeg op het concert in Parijs. Tussen de concerten door ga ik naar Mirror Ball-feestjes, lokale Taylor Swift-feestjes, ik verzamel van elk concert de stadsposters en maak vriendschapsbandjes om uit te wisselen met andere fans.’