Professor Ingrid Ponjaert (VUB) liet studenten onderzoek doen naar seksbeleving bij oudere mensen. De ingevulde enquêteformulieren kwamen maar traag binnen. Dokters die medewerking hadden toegezegd, bleken gegeneerd om de formulieren aan hun patiënten te geven. Er bestaan volgens professor Ponjaert wel wat technische gegevens over seks bij oudere mensen, maar rond seksualiteitsbeleving en intimiteit gebeurt nauwelijks iets.
Toch zullen ouderen binnen afzienbare tijd een steeds groter deel van onze samenleving uitmaken. Wat ze in de marketing allang begrepen hebben, wordt door wetenschappers en beleidsmakers nog steeds ontkend: oudere mensen leven intens en willen blijven genieten zolang het kan. We zullen steeds langer en betrekkelijk gezond leven, ondanks rimpels en krimpende botten. Maar langer leven zonder tederheid en in isolement is niet bepaald een prettig vooruitzicht. De overheid bekommert zich wel om zorgverzekeringen en bejaardenflats voor de allerlaatste levensfase, maar veel minder om de zielenroerselen en het welbevinden van de steeds langer wordende periode vooraleer dat eindstadium bereikt is. Hoe het oudste deel van de bevolking veilig en proper op te bergen, lijkt de grootste zorg. Op die manier kweekt men planten, doodt men de levenslust. De clichés rond ouder worden en zijn moeten hoognodig de prullenmand in.
Het klinkt cru, maar het ziet er sterk naar uit dat het hunkeren naar intimiteit en lichamelijke warmte van oude mensen genegeerd wordt. Of dat er althans zo oorverdovend over gezwegen wordt dat het lijkt of het niet bestaat. De verhalen zijn bekend over verzorgingstehuizen waar men zeer weigerachtig staat tegenover alleenstaande mannen en vrouwen die contact met elkaar zoeken met het oog op tederheid en ja, waarom niet, seks. Dat berokkent alleen maar last.
Zo’n verliefde oma of opa, die zal wel het zot in de kop hebben zeker? Ja, inderdaad, en het wordt tijd dat we erkennen dat dat frequent voorkomt en nog zeer gezond is ook. Want wat geeft een mens (ook een oude mens) meer energie dan het strelen van warme handen en het sneller kloppen van het hart daarbij? Alle valse schroom of hypocrisie daarrond wordt beter snel verbannen.
Uit de Vlaamse gezondheidsindicatoren blijkt dat het zelfmoordcijfer bij mannen boven de 75 schrikbarend hoog is en dat dat wellicht in hoofdzaak te wijten is aan eenzaamheid en isolement.
Waar komt nu die struisvogelpolitiek vandaan? Voor een deel misschien nog van het oude katholieke adagio dat seks en voortplanting onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Maar allicht veel meer tegenwoordig van het zeer hedendaagse, met siliconen opgespoten ideaalbeeld dat alleen strakke, welgevormde lijven met feilloos functionerende geslachtsorganen bij elkaar genot en intimiteit mogen zoeken en vinden. Dat in andere omstandigheden vrijen eigenlijk niets meer is dan een beetje smakeloos en ordinair gefriemel. Seks van heel jonge en van oude mensen, dat wordt als gênant ervaren.
In een recent Amerikaans onderzoek zegde 74 procent van de ondervraagde mannen en 70 procent van de vrouwen boven de 60 dat hun seksleven hen nu veel meer emotionele voldoening geeft dan toen ze 40 waren. Maar bijna 39 procent van de ondervraagden antwoordde ook dat ze eigenlijk wel vaker wilden vrijen. En seks verdween pas helemaal uit het leven van de ondervraagden wanneer ze de 80 gepasseerd waren.
Natuurlijk is het hier niet anders, maar we willen het blijkbaar liever niet weten.
Tessa Vermeiren
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
