Het chirurgisch masker is nu al het accessoire van 2020. Toon een foto van een mens met lapje over mond en neus, en iedereen weet waarover het gaat. In de mode zorgde het mondmasker al vaker voor inspiratie. Een kort overzicht.
Chirurgische maskers – carnavalsmaskers, cagoules en balaclava’s zijn nog iets anders – bestaan sinds circa 1890 en dienden ter bescherming van geneesheren tijdens chirurgische ingrepen. In 1910 werden ze gebruikt om de verspreiding van een longpestepidemie in China tegen te gaan en in 1918 werden ze wereldwijd ingezet tegen de Spaanse griep. De maskers maakten een comeback circa 2002, met de SARS-epidemie in Azië, en werden de voorbije jaren ook massaal gebruikt tegen luchtvervuiling. In Australië bijvoorbeeld, waar de recente bosbranden het land met een rookwolk toedekten. In Hongkong droegen de democratie-activisten vorig jaar dan weer zwarte maskers: een politiek statement en tegelijk een manier om zichzelf onherkenbaar te maken voor de alomtegenwoordige veiligheidscamera’s.
Het masker verwijst, kortom, naar gevaar: een dreigende apocalyps, een op til zijnde revolutie. Daardoor is het ook een uitverkoren accessoire van regisseurs van rampenfilms, rappers en modeontwerpers met een dystopisch wereldbeeld.
Zoals Marine Serre, die op haar shows geregeld het einde van de wereld verbeeldt – haar met logo bedrukte maskers worden gemaakt door een Zweeds bedrijf, Airinum (dat volgens de website the world’s most advanced mask produceert, zij het currently out of stock).
Billie Eilish droeg een masker van Gucci voor de Grammy Awards en eentje van Burberry voor een fotoshoot. En Virgil Abloh ontwierp een exemplaar voor zijn label Off-White.
Martin Margiela verstopte vaak de gezichten van zijn modellen. Maar dat had weinig te maken met bescherming. “Zoals ik het altijd begrepen heb, vond hij het belangrijk dat alle aandacht ging naar de kleren en de schoenen”, zegt make-upartiest Inge Grognard, die twintig jaar nauw met Margiela heeft samengewerkt. “De gezichten konden een afleiding zijn. A.F. Vandevorst heeft ook vaak met mondmaskers gewerkt. Verder mag je Walter Van Beirendonck niet vergeten en, veel recenter, Richard Quinn.”
En dan was er nog de opkomende Franse mannenontwerper Boramy Viguier, die opvallend veel gemaskerde looks opvoerde in zijn collectie van de voorbije winter. “Er gaat iets dreigends uit van het masker van een dokter of een chemicus,” zegt Viguier, “nochtans zijn dat enorm nuttige beroepen, onze levens hangen ervan af.” Had hij tijdens het ontwerpproces de apocalyps al zien hangen? “Toch niet zo snel.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
