EEN MAN IN HUIS

Amerikaanse media speculeren al maanden over een gepaste titel voor Bill Clinton indien Hillary op 8 november het presidentschap verovert. First lady, de offi-cieuze benaming van echtgenotes van Amerikaanse presidenten, valt om evidente redenen af. Mister president, een titel die voormalige Amerikaanse staatshoofden levenslang behouden, zou kunnen leiden tot verwarring over de rolverdeling. First gentleman dan, zoals gebruikelijk is voor de echtgenoten van vrouwelijke gouverneurs in de Verenigde Staten ? Dat is volgens veel Amerikanen weinig geschikt voor een man die tijdens zijn verblijf in het Witte Huis aanpapte met een stagiaire en koppig zijn onschuld staande hield, alvorens de affaire in augustus 1998 op te biechten. Al even komisch is een afkorting tot first man, wegens mogelijke verwijzingen naar de prehistorie en holbewoners. Blijven over informele benamingen als first dude, first mate en first laddie, naar het voorbeeld van de man van voormalig Australisch premier Julia Gillard, die als first bloke door het leven ging. Tenzij het, zoals Bill Clinton zelf grapte, toch het Bijbelse ‘Adam’ zou worden – al liep het ook met die figuur niet goed af.

Nog belangrijker is de rol die Hillary haar man zal toekennen. Zelf laat ze verstaan dat ze zijn ervaring wil aanwenden om de economie weer op de rails te krijgen. Anderen zien in de nog steeds populaire ex-president een adviseur inzake nationale veiligheid en buitenlandse politiek, of een wheeler and dealer als Francis Underwood in House of Cards, iemand die discreet politieke allianties smeedt en kastanjes uit het vuur haalt.

Daarmee zou het koppel zich echter op glad ijs begeven. Amerikanen zijn beducht voor twee presidenten voor de prijs van één, en first lady’s die zich over andere thema’s dan vrouwen- en kinderrechten ontfermen, zijn zelden populair. Eleanor Roosevelt en haar steun voor arbeidsmigranten, Hillary die in 1994 de gezondheidszorg moest hervormen, Michelle Obama’s campagne tegen zwaarlijvigheid bij kinderen : allemaal waren ze het mikpunt van spot. Waarom zou een first gentleman mogen wat vrouwelijke voorgangers niet mochten ? Zou een zogenaamd zacht onderwerp als jeugdgeletterdheid, de dada van Barbara Bush, hem te min zijn? Als symbool van gelijke kansen voor vrouwen kan Hillary een al te sterke man trouwens missen. Haar adviseurs zijn niet vergeten dat grote kranten niet haar, maar Bill op hun voorpagina plaatsten toen ze in juli officieel de Democratische presidentskandidate werd.

Waarnemers zagen op die Democratische Nationale Conventie een andere Bill Clinton, een man die zich voegt naar zijn ondergeschikte rol. Hij gaf er de speech die we van de partners van presidentskandidaten gewend zijn, vol bewondering, lof en familiaal geluk. Alleen kwamen de liefdevolle woorden en toewijding deze keer niet van een potentiële first lady, maar van een man.

Hillary verwacht alvast niet dat Bill zich zou ontfermen over de traditionele taken van first lady’s in het Witte Huis, zoals het opstellen van gastenlijsten en menu’s, het rondleiden van hoog bezoek, renovatiewerken of de jaarlijkse ontvangst van de kerstboom. “Ik zal wellicht nog steeds de bloemen en het serviesgoed voor staatsdiners kiezen”, zei ze vorig najaar.

Dat werd haar door feministen niet in dank afgenomen. Een voormalige leidersfiguur die niet vies is van huishoudelijke taken en ander zogenaamd vrouwenwerk : het zou zo revolutionair en symbolisch zijn als de verkiezing van een vrouwelijke presidente zelf. Hem ontlasten van zulke verplichtingen zou de indruk geven dat ook de Clintons buigen voor de traditionele genderrollen. De man van de Noorse premier Erna Solberg houdt thuis toch ook de boel draaiende?

Laat Bill dus maar de tuin van het Witte Huis onderhouden en lintjes knippen en zich ondertussen inzetten voor hogere doelen. Hoe dan ook zal Hillary als vrouwelijk boegbeeld niet enkel beoordeeld worden op wat ze zelf bereikt, maar ook op wat ze met haar man aanvangt.

wim.denolf@knack.be

WIM DENOLF

De man van de Noorse premier Erna Solberg houdt thuis toch ook de boel draaiende?