De familie van Noach

:: Reacties : tessa.vermeiren@knack.be

:: www.weekend.be

Op de site van Weekend Knack ontdekt u wat u op tafel kunt zetten, waar u uw vakantie kunt doorbrengen, wat u in uw kleerkast moet hebben, hoe u uw huis renoveert… En u kunt er ook uw mening kwijt.

Ik voel niets meer”, zei een man, te midden van de verwoesting in Banda Atjeh, een man die al dagenlang puin en lijken ruimt. Die duizenden en duizenden doden, die totale verwoesting, ze hebben hem murw geslagen, immuun gemaakt, onbereikbaar voor de omvang van de gruwel. Toch gaat zijn leven verder. Nooit meer hetzelfde leven als voorheen. Het begrip ground zero, dat zo vaak is gebruikt bij de 9/11-aanslag, heeft nu pas zijn tragische en volle inhoud gekregen. Sumatra, Sri Lanka, Phuket, Phi Phi Island, zuidelijk Indië. Ground zero. Leven dat weggevaagd werd door een moordende golf.

Hoe vaak is in de afgelopen maanden niet gezegd en geschreven dat een mens voor zijn televisie en achter zijn krant afstompt door berichten over oorlogsgruwel in Irak en Darfur ? Wat moet je dan voelen als getuige van een ramp van deze omvang ? Niemand had de tijd om, zoals Noach bij de zondvloed, flarden van zijn leven in een boot of een kar te verzamelen om iets van zijn geschiedenis, iets van zijn omgeving te onttrekken aan de verwoestende klauwen van de tsunami. Tienduizenden mensen staan met lege handen aan het begin van een leven dat nog zwaarder zal zijn dan dat van voor de ramp. Ze zijn aangespoeld in een soort niemandsland, een vrijwel lege wereld.

Het verhaal van Noach, hoeveel mensen hebben eraan gedacht in de voorbije kerst- en nieuwsjaarsdagen ? Het kwam bij me op toen ik mensen wanhopig tussen het puin zag zitten met enkele besmeurde familiefoto’s in de handen. Het luttele wat nog restte.

Ruut Veenhoven, hoogleraar in Sociale Condities voor Menselijk Geluk aan de ErasmusUniversiteit in Rotterdam, zei vorige week in een interview met de Britse krant The Independent dat gelukkige landen meestal rijke landen zijn en dat mensen in streken met een gematigd klimaat over het algemeen gelukkiger zijn dan in tropische streken. Omdat het makkelijker is om gezond te blijven in gematigde streken bijvoorbeeld. Plots leken zijn beweringen en cijfers, die mij al jaren fascineren, zo futiel. Haast obsceen, uitgesmeerd over twee bladzijden in dezelfde maandagkrant waarin alweer tientallen verhalen over geëxplodeerde levens. Exponent van een regio die in hoofdzaak met luxeproblemen te kampen heeft.

Ruut Veenhoven is al twintig jaar bezig te proberen het geluk van de mensen wereldwijd in kaart te brengen. Op een schaal van nul tot tien zouden Denemarken, Malta en Zwitserland met een ‘acht’ de gelukkigste landen ter wereld zijn. Landen waar nooit iets gebeurt. Nederland haalt 7.6, België 7.3. Een droombestemming uit de touroperatorcatalogen als Tanzania, haalt nog nauwelijks 3.2 op die schaal.

Wat maakt het basisgeluk van de mensen volgens het onderzoek van Veenhoven ? Een job, dus een inkomen, voldoende te eten, een veilig onderkomen, vrienden en seks. In die basisbehoeften is voor de meesten van ons ruimschoots voorzien, en toch zijn zo veel mensen hier niet tevreden, laat staan gelukkig. Remedie van Veenhoven : een paar glazen alcohol per dag, een therapietje hier en daar. Getrouwd zijn maakt volgens hem ook gelukkig. Kinderen wat minder. Maar die hebben we toch maar weinig.

Zo’n professor die het geluk – of wat wij daarvoor aanzien – in kaart brengt, lijkt wel een buitenaards wezen in dagen als deze. Een waanzinnige ramp als deze tsunami zet alles immers in het juiste perspectief. Voor even toch. Want over een maand, of sneller nog, gaan wij hier weer over tot de orde van de dag. Het is niet omdat er over afzienbare tijd opnieuw toeristen zullen zijn op de stranden in Zuidoost-Azië dat de wereld ongestoord verder om zijn as kan tollen.

Laten we vooral niet tevreden zijn met de eerste inspanning. Dat nummer 000-0000012-12, laten we daar ook eens aan denken als we overwegen om met vakantie te gaan in een van de tropische paradijzen waar gelukkig zijn heel wat moeilijker is dan hier.

TESSA VERMEIREN