Wat te doen als je in nood bent midden in de natuur?

Een ongeluk zit in een klein hoekje, zelfs wanneer je je in een uitgestrekt bos bevindt. Wat te doen als je onverwacht in de problemen komt tijdens het wandelen? Of als je mountainbiketocht eindigt in een nachtmerrie? Een paar praktische tips om jezelf te redden in de natuur.

De noodcentrale 112 krijgt regelmatig oproepen van ‘mensen in nesten’, mensen die zich ergens in een bos onwel voelen of ruiters die gevonden worden na een val van hun paard. Wanneer de noodlijdende telefoneert met zijn smartphone, kan de operator via de gebruikte zendmasten ongeveer bepalen waar het ongeval zich heeft voorgedaan. Maar volgens Thomas Biebauw van de dienst Civiele Veiligheid bestaat er nog een veel betere optie.

Biebauw: ‘Ik raad iedereen aan om de 112 BE app te downloaden, zeker wanneer je je vaak op onbekend terrein begeeft. Zet hem op het startscherm van je smartphone, zodat je hem direct gevonden hebt wanneer het nodig is. Ondertussen hebben al meer dan een miljoen gebruikers de app gedownload. Wie via 112 BE om hulp vraagt, stuurt onmiddellijk en zeer nauwkeurig zijn locatie mee. Dat is van levensbelang, het is dan ook de allereerste vraag die onze operatoren stellen wanneer ze een oproep binnenkrijgen. Zonder locatiegegevens kunnen we onmogelijk hulp sturen.’

Het gebruik van de app heeft nog meer voordelen, gaat Biebauw verder: ‘Wanneer je tijdens de noodoproep nog van plaats verandert, bijvoorbeeld om een beter bereikbare plaats te vinden, kunnen de hulpdiensten live je wijzigende locatie volgen. Elke 30 seconden stuurt de app een update naar de operator. En als je het bewustzijn verliest tijdens het gesprek, laten de hulpverleners een noodsignaal afspelen via je app. Zo kunnen ze je makkelijk terugvinden in hachelijke situaties, ook al ben je zelf niet meer in staat om te communiceren.’

BE-Alert verwittigt bij overstromingsgevaar

De aanwezigheid van water vormt niet zelden het decor van zo’n hachelijke situatie. ‘De noodcentrale van Oost-Vlaanderen kreeg al meermaals oproepen van wandelaars die zich in het Verdronken Land Van Saeftinghe lieten verrassen door de getijden. Wat bij laagtij een prachtig stukje natuur lijkt, kan bij hoogtij veranderen in een nachtmerrie. Je kan er letterlijk op een eiland vast komen te zitten, zonder uitweg naar het ‘vasteland’. Dan is een noodoproep je enige optie’, weet Biebauw.

Lokaal kan er ook overstromingsgevaar optreden en dat is niet enkel het geval tijdens een stortbui. Wie zich inschrijft op BE-Alert, krijgt een sms wanneer er overstromingsgevaar dreigt in het gebied waar hij op dat moment aan het wandelen is. Tijdens deze winterpiek is het ook niet ondenkbaar dat er ijsslachtoffers vallen. Voorkomen is altijd beter dan genezen: waag je enkel op het ijs waar dat toegelaten is. Alleen dan ben je er zeker van dat een ijsmeester de dikte gemeten heeft en de risico’s beperkt zijn.

Noodpalen en sectorborden

In sommige natuurgebieden kan je rechtstreeks in contact komen met de hulpdiensten via strategisch geplaatste noodpalen. Zulke palen staan bijvoorbeeld opgesteld in verschillende grote Limburgse natuurkernen. De Kalmthoutse Heide volgt dan weer een andere strategie: elke weg heeft er een ‘wegcode’ die vermeld staat op een soort van straatnaambord. Wanneer je om hulp vraagt, kan je zo meteen vertellen waar op de heide je je bevindt. Dat kan goed van pas komen wanneer je een oud type gsm hebt (geen smartphone) die onvoldoende in staat is locaties door te geven aan de noodcentrale.

Niet in levensnood, maar toch hulp nodig? Deel je locatie via WhatsApp!

In sommige gevallen heb je hulp nodig van familie of vrienden, zonder dat je zelf in acuut gevaar verkeert. Op dat moment kan je gebruik maken van de locatiefunctie van WhatsApp, die niet iedereen al kent. Open een gesprek met je contactpersoon, druk onderaan rechts op de paperclip, selecteer het locatie-icoontje en druk op ‘live locatie delen’. Kies voor hoelang je je locatie wil delen (15 minuten, 1 uur of 8 uur) en stuur eventueel een boodschap mee. Opgelet: pas wanneer je op verzenden drukt (pijl onderaan rechts), kan je contact live volgen waar je bent en je makkelijk terugvinden.

Sla je parkeerplaats op met Google Maps

Om te voorkomen dat je verloren loopt, kan je er ook een gewoonte van maken de parkeerplaats van je wagen op te slaan in je smartphone. Open daarvoor Google Maps, druk op het blauwe bolletje dat je locatie aangeeft en kies voor ‘Je parkeerplek opslaan’. Later kan je via dezelfde app een routebegeleiding starten vanaf je huidige locatie naar je wagen. Nooit meer verloren lopen!

Wat te doen terwijl je op hulp wacht?

Probeer in eerste instantie niet te panikeren. Wie in paniek is, kan niet meer helder nadenken en werkt zijn eigen redding tegen. Blijf kalm en overloop de mogelijkheden. Biebauw: ‘Wanneer je de hulpdiensten belt of de 112 BE app gebruikt, zal de operator je vertellen wat te doen. Ben je in het bijzijn van iemand die een hartaanval doormaakt, kan hij je zelfs helpen om de reanimatie op te starten. Maar evengoed kan hij je instructies geven om je richting de dichtstbijzijnde weg te bewegen, als dat mogelijk is. In elk geval ben je bij het noodnummer in goede handen en doen wij er daar alles aan om je zo goed én zo snel mogelijk te helpen.’

‘Dit artikel verscheen ook op Onze Natuur.’