Van Gogh Museum verwerft uitzonderlijke brief van Van Gogh en Gauguin

Het Van Gogh Museum in Amsterdam heeft een bijzondere brief verworven van twee van de grootste kunstenaars uit de 19e eeuw: een gezamenlijk verslag van Vincent van Gogh en Paul Gauguin. Het is de enige brief die Van Gogh ooit samen met een andere kunstenaar schreef.

Op een veiling bij Drouot in Parijs heeft de Vincent van Gogh Stichting een uitzonderlijke brief van Vincent van Gogh verworven voor de collectie van het Van Gogh Museum.

De brief is in 1888 geschreven door twee van de grootste kunstenaars van de 19de eeuw: Vincent van Gogh en Paul Gauguin. Beurtelings doen zij verslag aan hun kunstenaarsvriend Emilie Bernard over de intense periode tijdens hun gezamenlijke verblijf in het Gele Huis in Arles, waar ze zij aan zij leefden en dag en nacht werkten aan hun visie op en rol in de toekomst van de moderne kunst.

Hun artistieke dialoog was die dagen niet te stoppen en werd zelfs voortgezet in het bordeel en in deze brief. Het is de enige brief die Van Gogh ooit samen met een andere kunstenaar schreef. Het museum beschouwt deze brief als het belangrijkste document van Van Gogh dat nog in particuliere handen was.

Emilie Gordenker, Algemeen Directeur Van Gogh Museum: ‘Wij zijn ontzettend dankbaar en verheugd dat de Vincent van Gogh Stichting het mogelijk maakt om in deze tijd zo’n uitzonderlijke brief als deze onderdeel te maken van onze collectie. Het museum zou niet hebben en kunnen bestaan zonder de Vincent van Gogh Stichting. Wederom kunnen wij dankzij hen een belangrijk object toevoegen aan de collectie van het museum. We werken altijd nauw met hen samen en zijn ontzettend blij dat dankzij de verwerving deze bijzondere brief onderdeel kan zijn van onze brievententoonstelling dit najaar.’

Over de brief

Vincent van Gogh en Paul Gauguin schreven de brief (brief 716 in de uitgave van de volledige correspondentie) ongeveer een week nadat Gauguin in 1888 bij Vincent was ingetrokken in het Gele Huis in Zuid-Frankrijk om als kunstenaarsbroeders samen te werken. Het was de eerste concrete stap om Van Goghs droom werkelijkheid te laten worden: de stichting van een utopische kunstenaarskolonie in Arles.

Van Gogh wilde kunstenaar Emile Bernard ook graag naar het zuiden laten komen, en hield hem tot in detail op de hoogte van alles wat er gebeurde. Er worden in deze brief geen woorden verspild aan wissewasjes, de kunstenaars komen meteen tot de kern: de brief is een visionaire uiteenzetting van hun artistieke samenwerking en de toekomst van de moderne kunst.

Hoewel de brief aan Bernard geschreven is door beide kunstenaars, is het ook een dialoog tussen Van Gogh en Gauguin zelf. Ze schreven apart van elkaar over hun eerste indrukken van de samenwerking, maar wisten dat de ander de brief ook zou lezen. Het verschil in toon tussen de twee kunstenaarsvrienden geeft een psychologische lading aan de brief, zeker met kennis van de tragische afloop van de samenwerking toen Vincent ten prooi aan een aanval van een geestesziekte zijn oor afsneed.

Ook geeft de brief een interessante andere inkijk in de werkwijze van de kunstenaars: zo schrijft Van Gogh: ‘Nu, wat je zal interesseren – we hebben een paar uitstapjes naar de bordelen gemaakt en waarschijnlijk zullen we daar uiteindelijk vaak gaan werken’.

Tentoonstelling ‘Je liefhebbende Vincent’

Van Goghs mooiste brieven zijn vanaf 9 oktober 2020 te zien in het museum. In deze najaarstentoonstelling besteedt het museum aandacht aan het feit dat Vincent van Gogh niet alleen een groot kunstenaar was, maar ook een gepassioneerd briefschrijver.

Het Van Gogh Museum beheert met zeker 875 documenten de grootste collectie brieven van Van Gogh ter wereld (de complete correspondentie van Vincent van Gogh bestaat uit bijna 930 brieven en bijbehorende documenten), maar deze worden vanwege hun kwetsbaarheid zelden getoond.

De tentoonstelling ‘Je liefhebbende Vincent’. Van Goghs mooiste brieven biedt de gelegenheid om een veertigtal brieven van Vincent van Gogh te zien, in combinatie met beroemde werken als De slaapkamer (1888), De zaaier (1888) en De aardappeleters (1885).

Het museum bezat tot op heden echter nog geen brieven die Van Gogh schreef aan Emile Bernard. Deze nieuwste toevoeging aan de collectie van het Van Gogh Museum zal voor het eerst te zien zijn in deze tentoonstelling.