Van Arnhems probleemwijk tot modewijk: de metamorfose van Klarendal

In Klarendal wilde je nog niet dood gevonden worden; een jaar of tien terug kreunde de Arnhemse volkswijk onder armoede, leegstand en criminaliteit. Nu is het ‘Modekwartier’ de hipste plek van de stad, met tientallen ateliers en winkels, cafés en restaurants, plus een modehotel van Piet Paris.

‘Bas Kosters? Heel populair, maar helaas, die is al weg. Francisco van Benthum? Volgeboekt. Spijkers & Spijkers? Ook niet beschikbaar.’ De receptioniste bestudeert het beeldscherm en schudt haar hoofd. ‘Sorry, alle twintig modekamers zijn al geboekt.’ Hotel Modez doet dit weekend goede zaken. Het is net voor corona, in Arnhem is een dancefestival gaande en de dj’s die daar draaien zijn hier ondergebracht. Ook de kamer van mode-illustrator Piet Paris, die het hotelconcept bedacht en het logo tekende, is bezet. ‘Ik heb alleen nog designstudio 13B voor u. Nee, die is niet ingericht door een modeontwerper, maar wel geïnspireerd op een kledingstuk: laarzen. Die maar doen dan?’

De parfumkamer van Vlisco, Antoine Peters’ patchwork-kamer, Martine van ’t Huls borduurkamer, Margaret van Bekkums viltkamer, Thomas Voorns fourniturenkamer, Gijs Frielings kostuumkamer, Sjaak Hullekes’ kofferkamer, Humanoids kampeerkamer of de pied-de-poulekamer van Irvinx: zou ik bijtijds hebben geboekt, dan kon ik kiezen uit de creaties van al die alumni van de lokale modeopleiding.

Sinds de opening in 2012 is dit modehotel het kloppend hart van het Modekwartier in de voormalige probleemwijk Klarendal. Al is er ruimte voor verbetering, want de beroemdste ontwerpers van Nederland – ze ontmoetten elkaar in Arnhem – hebben nog geen kamer: Viktor & Rolf.

Modestad Arnhem

‘Tranendal’ – zo luidde de bijnaam van Klarendal. Op vijf minuten lopen van de oude binnenstad, aan de overkant van het spoor, ligt deze 19de-eeuwse buurt met bakstenen arbeidershuisjes, een Luthers Hofje en een kloeke korenmolen. Een echte volkswijk, waarvan de bewoners veelal werkten in de fabrieken van ENKA, Billiton en Coberco. De teloorgang van de grote industrieën luidde ook de verloedering van Klarendal in. Rond de laatste eeuwwisseling was het een broeinest van prostitutie, daklozen, drugshandel, moord en doodslag. Dat kon zo niet langer, vond het gemeentebestuur, en samen met bewoners, woningcorporatie en Rijksbouwmeester werd een masterplan uitgedokterd om Klarendal te transformeren van tranendal tot modekwartier.

Er bestaat een soort blauwdruk voor het regenereren van achterstandswijken: verhuur leegstaande panden voor een prikje aan kunstenaars, die lokken hun creatieve vrienden die er koffiebars, winkeltjes en galerieën beginnen, uiteindelijk gevolgd door de opening van grotere winkels, restaurants en musea. Intussen worden bestaande huizen gerenoveerd en nieuwe huizen gebouwd et voilà: binnen een jaar of tien verandert de probleemwijk in een hotspot. Een dergelijke aanpak bleek in legio Europese steden succesvol, zoals in de Rotterdamse Witte de Withstraat, het Maastrichtse Stokstraatkwartier, het Antwerpse Eilandje en het Brusselse Molenbeek.

Arnhem is een modestad, met misschien wel de beste modeopleiding van Nederland; Artez leverde topontwerpers af als Alexander van Slobbe, Iris van Herpen en Jan Taminiau. Daarom pakte men het hier net even anders aan; niet de hulp van beeldend kunstenaars werd ingeroepen, maar van de ruim voorradige startende modeontwerpers. Zo’n vijftig van hen hebben zich inmiddels gevestigd aan de Sonsbeeksingel en Klarendalseweg. Bij het Velperpoortstation, onder het spoorviaduct en op het Kazerneplein wijzen billboards, mozaïeken en bordjes de weg naar het Modekwartier. Veel van de kleinschalige ateliers en winkels zijn in het weekend geopend voor het publiek.

Geometrisch vogelhuis

De nadruk ligt op mode, van high fashion en duurzame kleding tot straatmode en vintage, maar in het Modekwartier is meer te vinden, zolang het maar smaakvol is. Van mediterrane delicatessen bij Zuijders en graphic novels bij het Hoekhuis tot ecologische T-shirts van Okimono en handgevouwen hanglampen van Danielle Origami. Eén euvel is er wel: ook bij winkels die open zouden moeten zijn, sta je soms voor een dichte deur. Dat overkwam mij bij Studio Lenneke Wispelwey, wier keramiek in pasteltinten en met geometrische patronen prachtig maar prijzig is – een vogelhuisje kost bijna tweehonderd euro. Ook al is het geen vermogen, het is toch beter voor je bankrekening als er af en toe iets onbereikbaar blijft.

Hebberig word je wel van een bezoek aan het Modekwartier. De meeste ontwerpers staan zelf in de winkel en hebben er ook hun atelier. Je koopt de ontwerpen rechtstreeks van de makers. Soms doen ze dat zelfs voor je neus, anders geven ze een demonstratie. In deze tijd van modeketens, warenhuizen en vlaggenschipwinkels is dat zeldzaam geworden. Na het gedane shoppen is het smakelijk eten bij Goed Proeven, Caspar, Stroom of Bizar-Bazar en dan slapen in het modehotel – maar boek je modekamer dus wel bijtijds. In kamer 3 voelt niemand zich alleen, daar zorgen de felgekleurde en levensgrote latexpoppen van Bas Kosters wel voor.