Nature journaling uitgetest: ‘Door landschappen te tekenen leer je de natuur observeren en haar écht te appreciëren’

Hoe kan je als echte stadsmens tot rust komen in de natuur? Redacteur Marie Leys ging nature journalen in de bergen om haar blik te verruimen.

Dat begint goed, denk ik wanneer ik bij het inpakken besef dat ik én geen wandelschoenen én geen tekenmateriaal bezit. Waarom wou ik als rasechte stadsmus zonder enig tekentalent nu weer een volledige dag zuidwaarts reizen om in de bergen de lokale fauna en flora over te tekenen? Juist ja, ik wil weg van de stad. Ik wil rust en avontuur tegelijk. Ik wil ver weg om dicht bij mezelf te komen. Ik wil Walden. Ik wil Into the Wild. Ik wil De acht bergen. Maar dan wel met een proper toilet en een warme douche.

De plek die mijn onrealistische verwachtingen moet inlossen is Rewild Project, een kampeerterrein in de Franse Alpen dat vorig jaar het licht zag. Bezielers Froya en Mark besloten tijdens de pandemie dat het leven te onvoorspelbaar is voor post-pensioenplannen en gingen op zoek naar een manier om hun gedroomde leven in de bergen vervroegd in vervulling te laten gaan. Hun oog viel op een verscholen dal in Saint-Jean-de-Maurienne, een kleine gemeente in de Savoie en de geboorteplaats van het Opinel-zakmes. Tijdens de zomermaanden ben je er welkom om aan rewilding te doen, vrij vertaald als ‘herwilderen’. Of in hun woorden: in de natuur vertoeven om opnieuw dichter bij je eigen natuur te komen.

Een van de manieren om dat nobele doel te bereiken, is door je in te schrijven voor een week nature journaling. Door planten, dieren en landschappen te tekenen leer je de natuur te observeren en haar écht te appreciëren, zo wordt mij op voorhand verteld. Een concept dat geweldig klonk toen ik thuis achter mijn bureau zat, maakt mij en mijn twee reisgezellen plots erg nerveus wanneer het bijna zover is. ‘Ik heb echt al jaren geen penseel meer vastgehad’ en ‘ik kan zelfs met moeite een stokmannetje tekenen’, luiden onze voorbarige excuses.

Gelukkig weet tekencoach Dana perfect hoe ze een paar faalangstige cursisten op hun gemak moet stellen. Met korte, speelse opdrachtjes zoals ‘zoek een object in de natuur en teken het in vijf minuten over zonder je potlood ook maar één keer op te heffen’ zorgt ze ervoor dat iedereen in een mum van tijd in opperste concentratie over een schetsboekje gebogen zit. Alle weerstand die ik voel omwille van het schoolse karakter ebt weg wanneer ik probeer te zien waar de bladrand van mijn klavertje nu juist overgaat van gekarteld in mooi gaaf. Bij opdracht drie betrap ik mezelf erop dat ik uit pure ijver op het puntje van mijn tong aan het zuigen ben.

Echte meisjes in de Alpen

Wanneer het tijd wordt om de Alpen in te trekken wordt het duidelijk dat de andere deelnemers meer ervaring hebben met herwilderen. Gewapend met zonwerende hoedjes en wandelstokken kijken ze meewarig toe terwijl wij de bergen in sneakers en een jeansbroek te lijf gaan (afrader overigens, mocht je het je afvragen). Even ben ik bang dat we in een spin-off van de realityshow Echte Meisjes in 
de Jungle terechtgekomen zijn. Vooral wanneer een van ons bij het zien van een marmot verrukt ‘kijk, een wombat’ uitroept. Maar dan stellen Mark en Froya, die beiden jarenlang in Antwerpen hebben gewoond, ons gerust. ‘Dat willen we juist, stedelingen van de wildernis en de natuur laten proeven. Je komt hier om jezelf te zijn en om je over te geven aan de omgeving.’

Om een berglandschap te tekenen heb je blijkbaar meer theoretische kennis nodig. Er komt perspectief aan te pas, kleurenleer en cadrage, die Dana ons bijbrengt terwijl we genieten van het weidse uitzicht op onze alm. Daarna is het tijd voor de praktijk. Een uur lang knijp ik mijn ogen dicht tegen het zonlicht in een poging te ontwaren waar de boomgrens eindigt en de bergen beginnen, waar de namiddagzon haar schaduw werpt en waar erosie diepe donkere groeven in het landschap heeft achtergelaten. Ik vloek, teken, gom en gom nog wat meer.

Het eindresultaat – dat moet gezegd – is niet om over naar huis te schrijven. Gelukkig is dat niet het doel. De andere deelnemers gebruiken er termen voor waarvan ik de werkelijke betekenis nooit heb begrepen zoals ‘mindfulness’ en ‘meditatie’. Ik denk aan mijn interne wereld, aan hoe die nooit stilstaat. Er zijn dagen waarop het lijkt of ik voortdurend met mijn gedachten op een hogesnelheidstrein zit waarvan de ramen aangedampt zijn. Om een landschap te tekenen moest ik even de wasem wegvegen en vertragen tot boemeltempo. Pas tijdens de afdaling naar onze tent zie ik daar de schoonheid en de tristesse van in.

Voor dromers en romantici ligt de teleurstelling altijd gevaarlijk op de loer, toch is daar geen spoortje van te bekennen wanneer we huiswaarts keren. Het klopt dat we geen echte natuurminnaars zijn geworden in een paar dagen tijd, en ons avontuur leek vaker op reality-tv dan op een roman, maar we zijn wel enkele inzichten rijker.

Eenmaal thuis bestel ik wandelschoenen en een doos kleurpotloden op bol.com. Herwilderen gaat niet van vandaag op morgen.