Berengids: wat te doen als je een beer tegenkomt

Het kan je zomaar gebeuren tijdens een wandeling in een van de nationale parken in de VS: plotseling sta je oog in oog met een grizzly of zwarte beer. Wat doe je dan?

Het kan je zomaar gebeuren tijdens een wandeling in een van de nationale parken in de VS: plotseling sta je oog in oog met een grizzly of zwarte beer. Wat doe je dan?

Schrik niet wanneer je op een van je wandeltochten in de verlaten backcountry plots een wilde grizzly of zwarte beer ontmoet, want de kans dat dat gebeurt is groter dan je denkt…

In de meeste gevallen zal de beer meteen wegrennen en mag je je al gelukkig prijzen als je nog maar een glimp van het dier kunt opvangen. Wanneer de beer echter blijft staan en zich op zijn achterpoten zet, betekent dat nog niet dat hij je zal aanvallen. Hij wil je gewoon beter kunnen ruiken.

Toch kan hij je even in de waan laten dat je laatste seconde op deze planeet geslagen is, om dan parmantig zijn rug naar je te keren en hautain weg te wandelen. Een staaltje blufpoker van het hoogste niveau, waar je met de schrik van af komt, maar wat je je nog lang zult herinneren!

Beren zijn schuchtere dieren en worden het liefst met rust gelaten. Zorg er steeds voor dat een beer weet dat je in de buurt bent. De meeste ongevallen met beren gebeuren immers doordat een beer schrikt en in paniek raakt. Als hij zich echter van je aanwezigheid bewust is, zal hij er meestal alles aan doen om je niet op zijn weg te moeten tegenkomen om zo elk conflict te vermijden.

Lawaai, lawaai, lawaai

Loop in de richting van de wind zodat de beer je kan ruiken aankomen. Spreek, zing, roep, fluit, klap in de handen, of maak gewoon eender welk lawaai terwijl je aan het wandelen bent. Niet om de sfeer erin te houden, of misschien ook wel, maar vooral om de beren af te schrikken. Vooral in gebieden waar het zicht beperkt is of het berengevaar groot is. Je hoeft dus vast en zeker niet te fluisteren in dit desolate landschap. Een andere tip: belletjes aan je schoenveters hangen.

Wanneer je in de verte een beer opmerkt, kun je je maar best rustig omkeren of een grote bocht langsheen het dier maken. Het is immers van groot belang dat de beer voldoende ruimte krijgt om te kunnen wegrennen. Kijk ook of er jonge beertjes in de buurt zijn. Een moederbeer die haar jongen wil beschermen vormt meestal een groter gevaar dan de andere beren. Zorg er in ieder geval dat je niet tussen de moeder en haar jongen in gaat staan.

Het slechtste wat je kan doen is gaan lopen. Als je gaat rennen, kan een anders niet-agressieve beer in paniek raken en je achterna beginnen hollen. Met een snelheid van 56 km/u zal het ook niet lang duren voor de beer je inhaalt.

De laatste foto

Fotografen wagen soms zonder het te weten hun leven om thuis toch maar met die mooie foto van een grizzlybeer te kunnen pronken. De meeste ongelukken gebeuren dan ook met mensen die te dichtbij komen om een foto te nemen. Neem dus een sterke lens mee of wees gewoon tevreden met een foto van op afstand en zorg dat je ze terug thuis nog aan je familie kunt laten zien..

Wat moet ik doen als ik in contact kom met een agressieve beer?

Wat je moet doen, hangt altijd af van de context van de situatie waarin je je bevindt. Sommige handelingen blijken beter te werken in de ene situatie dan in de andere. Wat je in ieder geval altijd moet doen is kalm blijven.

Spreek met een vaste, rustige stem en trek je geleidelijk aan terug in plaats van als een gek schreeuwend en met de armen zwaaiend weg te rennen. Tip: neem de rust van de natuur in rekenschap bij het aannemen van een reactie.

Als je op een bepaald moment problemen gehad hebt met een beer, hoe verwaarloosbaar die ook mogen zijn, moet je dat zo vlug mogelijk rapporteren aan een ranger. Misschien red je daarmee wel het leven van een ander.

Wat moet ik doen als ik word aangevallen?

Wanneer de beer dan toch aanvalt en alle hoop verloren lijkt, doe dan alsof je dood bent. Val op de grond, haal je knieën naar de borst en klamp je handen rond je nek en beweeg niet. Dit vergt ongelooflijk veel moed, maar weet dat dan elke vorm van verweer nutteloos is. De kans bestaat dat de beer enkel maar eventjes aan je komt snuffelen en dan weer weggaat. Deze techniek blijkt vooral succesvol bij vrouwelijke beren met welpen.

Wat wil de beer mij zeggen?

Beren kunnen bepaalde gedragspatronen vertonen die je iets kunnen duidelijk maken. Deze patronen zijn echter beperkt en primitief en hun betekenis is grotendeels afhankelijk van de context van de situatie.

Hier volgt een beschrijving van de verschillende gedragspatronen en een algemene interpretatie om je te helpen begrijpen wat een beer bedoelt. Let wel, elke beer is een individu op zich, en elke ontmoeting uniek.

Op de achterpoten staan
Als een beer op zijn twee achterste poten gaat staan, wil hij geen agressie uitdrukken, maar gewoon meer informatie verwerven, zowel wat het zicht als de geur betreft.

Stilstaande laterale positie
Deze positie wordt door de beer vaak aangenomen om zijn veiligheid te verzekeren. Bij menselijke ontmoetingen wordt deze positie vaak geïnterpreteerd als een demonstratie van zijn grootte.

Stilstaande frontale positie
Een beer die recht voor je staat en je in de ogen kijkt, wil zich geenszins onderdanig opstellen. Integendeel. Dit is een agressieve positie en kan een aanval betekenen. Hij wacht op jou om je terug te trekken.

Gapen
Wanneer de beer gaapt, betekent dit dat hij gespannen is omdat er misschien een andere beer of menselijke aanwezigheid in de nabijheid is.

Overdadige kwijlen
Een duidelijk teken van spanning. Als een beer kwijlt, is er rond de muil van de beer wit schuim te zien.

Nog enkele praktische tips

Trek er niet op uit bij zonsopgang of na zonsondergang. Ga ook nooit op je eentje wandelen.

Ga er altijd van uit dat een beer zich defensief zal gedragen.

Vermijd dierenkrengen. Beren willen deze voedingsbron vaak verdedigen.

Een populair advies dat je vaak krijgt is: “klim in een boom als je een beer tegenkomt”. In veel omstandigheden is dit niet meteen de meest praktische tip. Bovendien kunnen alle zwarte beren, grizzlybeerjongen en sommige volwassen grizzlyberen behoorlijk goed in de bomen klimmen.

Kampeer nooit in gebieden die duidelijke sporen van de aanwezigheid van beren vertonen, zoals kuilen, sporen, vertrappelde vegetatie, omgedraaide stenen of uitwerpselen. Vooral in de buurt van stromen waar zalm zit, houden beren zich op.

Geef beren geen voedsel. Zodra wilde dieren wennen aan het voedsel van mensen verliezen ze hun angst voor de mens en kunnen ze gevaarlijk worden. Het komt geregeld voor dat deze dieren dan afgeschoten moeten worden.

Beren worden aangetrokken door geuren, dus zorg ervoor dat je geen sterk geurende voedselwaren klaarmaakt of met je meedraagt. Leg je voedingswaren op zo’n 100 meter van waar je tent staat opgesteld, slaap niet in de kleren waarin je gekookt hebt, hang ze, eventueel in plasticzakken, verderop. Op veel campings kan je je proviand gemakkelijk en veilig opbergen in zogenaamde “bear containers”.

Hetzelfde geldt voor geurende producten zoals zeep, deodorant, of andere.

Blijf steeds op een veilige afstand, zelfs al zien de beren er rustig en ongevaarlijk uit. De minimum afstand tot een beer is 150 meter. Tot een moeder met jongen is dat 300 meter. Let wel, dit zijn MINIMUM afstanden. In veel gevallen is het aangeraden een nog grotere afstand te bewaren.

Een goed middel tegen agressieve beren is Pepper Spray. Het is echter niet omdat je Pepper Spray met je meedraagt, dat je je daarom veiliger zou moeten voelen.

Neem geen huisdieren mee op je wandelingen. Ze zijn bovendien verboden in de backcountry. Een hond die verschrikt terug naar zijn/haar baasje rent, kan immers een razende beer recht naar je toe brengen.

Voordat je erop uit trekt in de backcountry, informeer je het beste eerst even bij een ranger in een Visitor Center. Hij kan je vertellen of er (agressieve) beren in het gebied gesignaleerd zijn.