Sinds 2014 gebeurt het afsmelten van het pakijs in Antarctica aan een duizelingwekkende snelheid. Het jaar blijkt een kantelpunt voor het continent, maar we weten niet waarom.
Wetenschappers wisten al wel dat Antarctica steeds sneller aan het smelten is. Maar decennialang zagen ze ook een geruststellend fenomeen: de oppervlakte van het pakijs, dat op de oceaan drijft, nam toe. Klimatoloog Claire Parkinson van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft nu het meest nauwkeurige historische overzicht opgesteld van het Antarctische pakijs tussen 1979 en 2018. Ze verzamelde de gegevens van vijf satellieten, die niet naar volume kijken maar enkel naar de oppervlakte.
Vier keer Frankrijk
Het pakijs smolt uiteraard in de zomer (januari-maart) en herstelde zich in de winter (juli-september). Maar de trend was wel dat de bedekking steeds toenam, over alle seizoenen heen. In 2014 gebeurde er vervolgens iets vreemds. Ieder jaar begon er zich minder pakijs te vormen – veel minder. ‘Op amper drie jaar tijd ging er ruim 2 miljoen vierkante kilometer verloren, het equivalent van vier keer Frankrijk. In 2014 bevond het Antarctische pakijs zich op een maximum, in 2017 was het een minimum’, aldus Parkinson.
In 2019 zet de trend zich door. De wetenschappers weten niet waarom het pakijs zo lang bleef uitbreiden, en evenmin waarom het nu smelt. Het gat in de ozonlaag kan er iets mee te maken hebben, de wind, de stromingen of de temperatuur van de diepzee, maar geen enkele hypothese verklaart met zekerheid waarom 2014 een scharnierjaar was.
