Europese bizon maakt comeback dankzij beschermingsmaatregelen

Dankzij beschermingsmaatregelen staat de Europese bizon niet langer op de lijst van bedreigde diersoorten. Dat geldt voor nog 25 andere soorten, maar tegelijk zijn 31 soorten nu officieel uitgestorven.

Er staan nu 128.918 soorten op de ‘Rode Lijst’ van de International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN). Maar liefst 35.765 soorten daarvan staan onder druk, gaande van kwetsbaar tot ernstig bedreigd.

Bizon

De Europese bizon (Bison bonasus) hoort daar niet langer bij. Dankzij inspanningen op lange termijn is de wilde populatie meer dan verdrievoudigd, van ongeveer 1800 dieren in 2003 tot meer dan 6200 exemplaren in 2019. Daardoor is de soort opgeschoven van ‘kwetsbaar’ naar de categorie ‘bijna bedreigd’.

De soort overleefde aan het begin van de vorige eeuw enkel in gevangenschap en werd in de jaren 1950 opnieuw in het wild geïntroduceerd. De grootste populaties zijn nu te vinden in Polen, Wit-Rusland en Rusland.

Maar de 47 kuddes blijven grotendeels geïsoleerd en leven in beperkte en minder geschikte gebieden. Amper acht populaties zijn groot genoeg om op lange termijn genetisch levensvatbaar te zijn. Daardoor blijft de soort afhankelijk van voortdurende inspanningen zoals het verplaatsen van de dieren naar betere habitats en ingrepen om conflicten met boeren te vermijden.

‘Historisch gezien werden Europese bizons voornamelijk geherintroduceerd in bosrijke habitats, waar ze in de winter niet genoeg voedsel vinden’, zegt Rafal Kowalczyk van de IUCN. ‘Wanneer ze vanuit het bos de landbouwgebieden intrekken, komen ze daar vaak in conflict met mensen. Het zal daarom belangrijk zijn om beschermde gebieden te creëren met open weiden waar ze kunnen grazen.’

Zoetwaterdolfijnen

Veel minder goed gaat het met de zoetwaterdolfijnen in de wereld. Alle soorten zijn officieel ‘bedreigd’ nu er meer gegevens zijn over de Amazonedolfijn en die meteen in de lijst met bedreigde soorten terechtkomt. De kleine grijze dolfijnensoort lijdt sterk onder afdamming van rivieren en vervuiling en komt vaak in vissersnetten terecht.

Tegelijk groeit de lijst met uitgestorven soorten. Zo is er de pas vorig jaar beschreven Carcharhinus obsoletus, die de bijnaam ‘verloren haai’ kreeg omdat hij na een eeuw van overbevissing is uitgestorven. Ook drie zeldzame kikkersoorten in Centraal-Amerika zijn nu officieel uitgestorven, terwijl nog eens 22 kikkersoorten te boek staan als ‘kritiek bedreigd’ en mogelijk uitgestorven.

Belang van milieubescherming

‘De Europese bizon en vijfentwintig andere soorten die zich herstellen tonen de kracht van natuurbescherming’, zegt Bruno Oberle, directeur-generaal van de IUCN. ‘Tegelijk herinnert de groeiende lijst van uitgestorven soorten er sterk aan dat de inspanningen voor natuurbehoud dringend moeten worden opgeschroefd. Om mondiale bedreigingen aan te pakken, zoals niet-duurzame visserij, landontginning en invasieve soorten, is milieubescherming over de hele wereld nodig, en in alle sectoren van de economie.’

‘De successen op het gebied van natuurbehoud in de update van de Rode Lijst vandaag, zijn het levende bewijs dat de wereld ambitieuze doelstellingen op het vlak van biodiversiteit kan stellen en halen’, zegt Jane Smart, directeur Milieubescherming bij de IUCN. ‘Ze benadrukken opnieuw de noodzaak van echte, meetbare beloften bij het formuleren en implementeren van het wereldwijde biodiversiteitskader na 2020.’