Eerste paleis van Nero in Rome geopend voor het publiek

Domus Transitoria, het eerste paleis dat Nero in Rome in de eerste eeuw na Christus liet bouwen, is na een renovatie van tien jaar weer toegankelijk.

Zelfs in de tijd dat Nero leefde kwam er al kritiek op de overdreven luxe van Domus Transitoria, het eerste paleis dat Nero in de eerste eeuw na Christus liet bouwen. Tijdgenoten vonden het interieur met ingelegd marmer, fresco’s op de muren en plafonds en decoraties met goud en kostbare edelstenen toen al te veel van het goede.

Na een tien jaar durende renovatie kan je het Domus Transitoria (Doorvoer Huis, zo genoemd omdat je door het paleis van de Palatijn naar de Esquilino Heuvel kon wandelen) weer bezoeken. Je moet er wel voor onder de grond duiken want de kamers en tuinen zijn in de loop van de eeuwen verdwenen onder andere gebouwen. Groepjes van maximaal twaalf bezoekers worden door een gids rondgeleid door het 800 vierkante meter grote paleis. Dankzij virtual reality en speciale lichteffecten kan je ‘het architecturale genie van keizer Nero bewonderen en zien hoe er in die tijd geëxperimenteerd werd met marmer en geschilderde decoraties’, zegt Alfonsina Russo, directeur van archeologische park van het Colosseum.

Nero liet het Domus Transitoria op de Palatijnse Heuvel bouwen als een plaats waar hij de koelte op kon zoeken tijdens de zinderende warme Romeinse zomers. De keizer zat dan graag op een marmeren stoel omringd door fonteinen. Water speelde dan ook een centrale rol in Domus Transitoria. Je ziet het bijvoorbeeld terugkomen in de afbeeldingen van nimfen op de muren. Deze halfgodinnen worden immers geassocieerd met lucht, de zee en water.

Ook liet Nero decoraties aanbrengen van taferelen uit de Trojaanse oorlog. Hij beweerde immers dat hij een nakomeling was van Aeneas, de legendarische held uit deze oorlog. Sommige van die schilderingen zijn nu te zien in het Palatijnse Museum dat ernaast ligt.

Nero kon niet lang genieten van zijn paleis. In het jaar 64 na Christus legde een brand die negen dagen duurde grote delen van de stad in de as. Ook het Domus Transitoria ontkwam niet aan de vlammen. Sporen van die brand zijn nu nog te zien op de muren.

Nero begon direct aan de bouw van een ander paleis, het Domus Aurea (Gouden Paleis). Omdat hij er zo’n haast mee maakte, gingen er geruchten dat hij zelf de brand aan had laten steken. Hij zou spelend op zijn luit vanaf een heuvel hebben staan kijken hoe de stad beneden hem afbrandde. Het gaf hem ook een excuus om de christenen uit de weg te ruimen. Hij gaf hen de schuld van de brand en liet de ‘schuldigen’ verscheuren door wilde honden of hij liet ze aan kruisen hangen en ze ’s avonds in brand steken zodat ze de stad verlichtten.

Dat Domus Aurea, een feestpaleis met driehonderd kamers, omringd door een grote tuin met wijngaarden en een artificieel meer, moest op zijn beurt weer plaatsmaken voor de baden die Trajanus liet bouwen. Gelukkig bleef telkens wel iets van het oudere bouwwerk over. Zo bleef van het Domus Aurea het toiletgebouw goed bewaard. De toiletten werden gebruikt door slaven en bouwvakkers. De muren werden rood geverfd zodat je de viezigheid niet goed zag en er waren kanalen waardoor het water afkomstig van de sponzen waar de gebruikers hun billen mee afveegden weg kon stromen.

Domus Aurea is sinds 2014, eveneens na een renovatie, weer geopend voor het publiek.