Het onafhankelijk wetenschappelijk adviesorgaan van het Werelderfgoedcomité Icomos stelt de herziening van een eerder negatief advies over de erkenning van een reeks Vlaamse, Waalse en Franse sites uit de Eerste Wereldoorlog uit.
Waalse en Franse sites uit de Eerste Wereldoorlog uit. Vlaams parlementslid Tine Soens (sp.a) betreurt de beslissing, maar Vlaams minister-president Geert Bourgeois is verheugd dat de Unesco haar beslissing herbekijkt en de deur voor een erkenning op een kier zet.
Eerder dit jaar boog het adviesorgaan Icomos zich over het dossier dat Vlaanderen, Wallonië en Frankrijk gezamenlijk indienden. In het kader van de grote herdenking van de Eerste Wereldoorlog dienden ze een dossier in om enkele cruciale sites te laten erkennen als werelderfgoed door Unesco. België maakte een selectie van 43 sites en Frankrijk 66. Het dossier werd begin 2017 ingediend. Icomos gaf echter geen groen licht.
Ondertussen hebben de partners bijkomende informatie bezorgd aan het adviesorgaan. Icomos zou het dossier opnieuw behandelen, maar heeft dat nu uitgesteld, zo is beslist. Het adviesorgaan wil dat het World Heritage Committee zich eerst uitspreekt over hoe en of sites die geassocieerd worden met recente conflicten en negatieve herinneringen wel op de lijst behoren. ‘Icomos meent dat een voorzichtige aanpak moet genomen worden met sites die negatieve herinneringen oproepen, wat het geval is in bij deze nominatie’, leest het verslag.
Geen universele waarde
Icomos zag eerder dit jaar de universele waarde niet in van deze sites, en meent dat enkel de densiteit van het aantal oorlogsgraven hoger ligt dan ergens anders. Ze begrepen ook niet hoe de selectie van de sites precies is gebeurd en vonden het geheel niet coherent. Het adviesorgaan denkt dat een mogelijke erkenning de deur open zet voor andere soortgelijke erkenningsaanvragen, niet enkel in Europa maar over de hele wereld. Nochtans werd ook het concentratiekamp in het Poolse Auschwitz al erkend, maar bij de erkenning werd gezegd dat die site symbool staat voor alle oorlogsgruwel en dat die beslissing geen precedent zou scheppen voor andere oorlogssites.
‘Ik vermoed dat die reflectie er niet meer komt voor de definitieve beslissing. Het is zeer jammer dat net in het jaar dat we het honderdjarig einde van WOI herdenken, de sites zelf niet tot Werelderfgoed worden erkend. Ze zijn ontzettend belangrijk voor vredeseducatie en herinneringseducatie, om jongeren vandaag te laten zien welke verwoestende gevolgen dit heeft en dat we dit nooit meer willen’, aldus Vlaams volksvertegenwoordiger Tine Soens (sp.a) die het dossier nauwgezet opvolgt. ‘In de missie van Unesco staat dat oorlog begint in de hoofden van mensen, maar dat ook vrede daar begint.’
Toch kunnen de sites deze zomer alsnog erkend worden tijdens de beslissingsraad in Bahrein. Icomos heeft namelijk geen finaal zeggenschap, maar nooit eerder werd een dossier met een negatief advies goedgekeurd.
Vlaams minister-president en minister van Onroerend Erfgoed Geert Bourgeois (N-VA) meent echter dat de deur op een kier staat. ‘Ik ben verheugd dat Unesco haar beslissing herbekijkt en de deur op een kier zet om de WO I-sites te erkennen als werelderfgoed’, reageert minister-president Geert Bourgeois op de beslissing van Icomos om het WO I-dossier uit te stellen en eerst een fundamenteel debat te voeren over de plaats van recent conflict gerelateerd erfgoed op de Werelderfgoedlijst.
‘Met het bijgestelde advies krijgen we een bijkomende kans om aan te tonen dat dit een herdenkingsdossier is dat gaat over vrede, waarden, individuen en verzoening. Net de grondprincipes die aan de basis liggen van de oprichting van Unesco.’
‘De vrees bij Unescokringen om met het WOI-dossier een precedent te scheppen en de Werelderfgoedlijst open te stellen voor conflicten die vandaag politiek nog zeer gevoelig liggen is groot’, aldus de minister-president. ‘Het is een goede zaak dat het advies niet langer negatief is. Op die manier krijgen we de gelegenheid om te tonen dat we een zeer sterk en uniek dossier hebben waar een boodschap van vrede en verzoening centraal staat.” (
