Antwerpse horeca loopt leeg: ‘Op restaurant is het nochtans veiliger dan in de supermarkt’

Na de verstrenging van de coronamaatregelen regent het annulaties in de Antwerpse horeca. Verschillende zaken sluiten vrijwillig omdat openblijven gewoonweg duurder is. Knack Weekend polste naar de teneur bij enkele Antwerpse etablissementen.

Na de aanscherping van de coronamaatregelen beslisten onder andere café Stanny, Via Via Reiscafé, café Den Draak, Brasserie Appelmans, Schnitzel, Bar Vert en restaurant Lux om in augustus niet meer open te gaan, en er zullen zeker nog sluitingen volgen. De boodschap om Antwerpen te mijden kwam aan en café- en restaurantgangers haken massaal af. Woensdag nog riep de vzw die de horeca op de Groenplaats vertegenwoordigt, haar leden op om niet te sluiten. Vincent Schietekat, voorzitter van vzw Groenplaats, ontkent niet dat het voor cafés en restaurants moeilijke tijden zijn: ‘Op de dag dat Marc Van Ranst waarschuwde om niet naar Antwerpen te komen, zagen we onze omzet meteen met de helft dalen’. Hij beklemtoont dat de zaken er alles aan doen om te voldoen aan de geldende regels, en dat de stad al maatregelen heeft genomen om hen te helpen, onder meer met de uitbreiding van de terrasruimte’.

Hopen op mooi weer

Met een eenvoudig formuliertje en de handtekening van de buren konden Antwerpse zaken meer terrasruimte claimen tijdens deze crisis. Mission Masala, met de Indian Soulfood van Pavan Baja en Tim Van Den Heuvel, kwam vrij goed uit de lockdown door het switchen naar een take-outformule. Ook daarna bleef het relatief goed draaien, vooral dankzij het grote terras. Hun Antwerpse zaak blijft open na de nieuwe restricties, als het weer tenminste meezit. ‘Het restaurant zelf is erg klein, en mensen willen nu liever buiten zitten. We zijn dus totaal afhankelijk van het weer – ik ben tegenwoordig volledig aan weer-apps gekluisterd. Het is echt kijken van dag tot dag. Met de nieuwste regels is de omzet gekelderd naar een vierde van normaal, en ook de zaak in Gent loopt leeg. De mensen lijken in paniek. Als het zo verder gaat en het weer valt tegen, zullen we wel moeten sluiten’, meent Van Den Heuvel.

‘Als je naar Antwerpen gaat, ga je dood’

Wim Van der Borght, eigenaar van een achttiental horecazaken in Antwerpen, vindt de alarmerende boodschap van viroloog Marc Van Ranst en gouverneur Cathy Berx overdreven: ‘Waarom mag je je bubbel uitbreiden met vijf personen, bovenop je familie, maar met slechts met vier personen op restaurant? Een zaak van meer dan 200 vierkante meter die makkelijk twee meter afstand kan garanderen en een professioneel team heeft dat mensen kan begeleiden, en een stukje aan crowd management doet, is volgens mij veiliger dan de doorsnee supermarkt. Het risico op besmetting in de horeca is ook niet bewezen: op 8 juni gingen winkels en horeca terug openen en tot begin juli was er geen verhoging van de besmettingen. Die kwam pas toen de vakantie begon en er meer sociale contacten waren na het vergroten van de sociale bubbel. Ik heb het gevoel dat men de verkeerde maatregelen treft. De overheid zegt tegen de horeca dat ze mag openblijven, maar tegen de rest van de bevolking klinkt het: ‘Als je naar Antwerpen gaat, ga je dood”.

Koppig openblijven

‘Mijn collega’s hebben sindsdien 80 à 90 procent annuleringen’, vervolgt hij. ‘Enkele van onze restaurants doen het nog redelijk goed, maar ook daar is 50 à 60 procent gecanceld. We zijn een grote groep en hebben een flinke herstructurering achter de rug, we staan dus stevig in onze schoenen. We kunnen wel wat aan en zullen proberen ons door deze golf te slaan. Hopelijk sijpelt de boodschap wat door, dat het wel veilig is om te komen eten bij ons. Maar we blijven koppig en hardnekkig open.’ Sinds het invoeren van de avondklok openen Van der Borghts zaken vroeger: ‘Voor een restaurant is de vroegere sluiting niet zo schadelijk. Na 23 uur wordt er eigenlijk toch niet meer gegeten. We zijn iets vroeger geopend, vanaf halfvijf, waardoor we nog altijd twee shiften kunnen doen’. Serge Frank, eigenaar van enkele andere zaken op het Zuid – Fugu Sushi, La Taqueria, Sumsum en Sumac – nam aanvankelijk de beslissing om zijn sushizaak een aantal weken sluiten bij gebrek aan klanten maar kwam daarop terug om vervolgens alles op alles te zetten en 7 op 7 open te doen. Fugu zit in een straat waar anders weinig te beleven valt. Zijn andere zaken liggen aan Marnixplaats, een plek met gelukkig wel wat toevallige passanten.

70 vierkante meter is er geen 200

Van der Borght begrijpt overigens niet dat alle zaken over dezelfde kam geschoren worden: ‘Ik wil absoluut mijn collega’s van de cafés niet afvallen maar vind toch dat er onderscheid moet gemaakt worden qua capaciteit van de zaak. In een café van 70 vierkante meter gaat het wellicht goed tot 19u. Dan nemen ze, na tien pinten, elkaar toch vast en kan het virus ineens niet zoveel kwaad meer. In onze zaak Matterhorn Süd hebben we het ook bijzonder moeilijk om die situatie in de hand te houden, we moesten daarom zelfs al een week gedwongen sluiten. Als je een ruimte van honderd vierkante meter hebt, speelt dat veel minder, en al zeker zittend in een restaurant. De overheid had beter onderscheid gemaakt tussen hotels, restaurants en cafés, en op vlak van capaciteit.

BBQ en pralines

Ook Tommy Cavaliere van The London gaat er prat op dat restaurants wél veilig zijn, geen enkele zaak wil een coronahaard op z’n naam hebben. Hij opende twee weken geleden samen met zijn partner Thalissa Kraus een nieuw fine dining-restaurant op het Eilandje: ‘De opening was oorspronkelijk gepland vlak voor de lockdown, we hadden eigenlijk geluk dat we wat vertraging opgelopen hadden zodat we pas twee weken na de heropening van de horeca konden starten’.

Na het afkondigen van de nieuwe regels in Antwerpen, zag hij de bezetting van de tafels kelderen, met 58 annulaties in 48 uur: ‘We hadden echt een mooie start gemaakt. Na wat aandacht in de pers, stroomden de reservaties binnen. We waren zelfs al op zoek naar een extra medewerker. Toen belde iedereen af. Voor een jong bedrijf als het onze is dat zware kost. We hebben een bbq-box gelanceerd en hebben een exclusieve samenwerking met het Havenhuis voor een praline, zodat we toch ergens extra inkomsten kunnen genereren. De buurt steunt ons wel, mensen bestellen een box of kopen een doosje pralines. Maar het komt hard aan, ook bij de collega’s: de buurvrouw van het doorgaans volgeboekte steakhouse komt plots aan twee couverts per avond. En het gaat verder dan alleen de stad, zaken in de hele provincie gaan dicht omdat ze zo goed als geen klanten meer hebben’.

Creatieve oplossingen

Flexibiliteit en initiatief, daar lijkt het vandaag op aan te komen bij de Antwerpse horeca. ‘Pre-corona verzorgden we ook catering met onze twee foodtrucks, daar is alle activiteit uiteraard weggevallen’, zegt Van Den Heuvel, ‘Maar dinsdag start Mission Masala opnieuw met take-out. Daar zijn we pas tijdens de lockdown mee gestart, na de heropening stopten we ermee. We hebben nu een sub-label van Mission Masala opgericht om de delivery service los te koppelen van het restaurant. Op het afhaalmenu komen meer curry’s – ze blijven lang warm, ideaal voor take-out – in het restaurant focussen we op de andere gerechten.’

Sommige zaken gooien het zelfs over een volledig andere boeg. Feestzaal Salons Hof ten Damme in Kallo, bijvoorbeeld, startte Ginkgo, een gastronomische take-out service op maat. Sterrestaurant The Glorious op het Antwerpse Zuid opende dan weer een wijnbistro op het gelijkvloers. Van der Borght maakte op zijn beurt, als ex-reclameman, enkele ludieke spotjes om de ontradende boodschappen te counteren: ‘We moeten stoppen met al die negativiteit en naar de positieve dingen kijken, naar wat er nog kan en hoe het kan’. Voor vleesrestaurant Maven meet slager Luc De Laet de anderhalve meter af aan een koeienrug. Aziatisch eetconcept Umami maakte een eigen versie van een oude Mazda-reclame uit 1995, waarin de fanatieke kwaliteitscontrole begeleid wordt door een repetitieve ‘oké’.’