Waarom het nieuwe label van ontwerpster Phoebe Philo al een hype is nog voor er één kledingstuk in de winkel ligt

Haar comeback werd uitgesteld, en nogmaals uitgesteld. Maar op 30 oktober lanceert ontwerper Phoebe Philo haar eigen label. Kan ze de verwachtingen waarmaken? Falen staat niet in haar woordenboek.

Maandag is het zo ver: dan lanceert Phoebe Philo haar eigen label. Haar fans kunnen amper wachten. Hun godin, de hogepriesteres van ‘Old Céline’, is terug. Na zes jaar afwezigheid. In modejaren: ongeveer zestig jaar, of daaromtrent.

Maar vanaf 30 oktober speelt de legendarische Britse ontwerper dus terug mee. Eindelijk: het eigen merk van Phoebe Philo werd al drie jaar geleden aangekondigd. Jaar na jaar ging voorbij, maar van Philo was nooit een spoor.

De eerste collectie, met zowel kleren als accessoires, zou ongeveer 150 looks tellen. Ze zou aanvankelijk alleen in Europa, Groot-Brittannië en de VS worden verkocht, online, op phoebephilo.com. Geïnteresseerden kunnen zich al sinds juli registreren op die site.

Aan de arm van Stella

Philo belandde in de mode aan de arm van Stella McCartney. Ze studeerde mode aan Central Saint Martins in Londen, in hetzelfde jaar als McCartney. Toen McCartney in 1997 de baan van creatief directeur kreeg bij Chloé (ze verving er Karl Lagerfeld), werd Philo haar rechterhand.

Toen McCartney Chloé verliet om haar eigen label te beginnen, kreeg Philo haar baan. Ze bleef er vervolgens nog vijf jaar. Ergens onderweg deed ze iets ongeziens in de textielindustrie: ze nam zwangerschapsverlof. Voor de collectie die tijdens die periode door haar team werd ontworpen, najaar 2005, keek ze toe vanop de front row. Niet veel later stapte ze op. Het voortdurende heen en weer gereis tussen Londen, waar ze woonde, en Parijs, waar ze werkte, werd er te veel aan.

Haar retraite duurde bijna vier jaar. Toen lonkte de mode opnieuw. Ze knoopte gesprekken aan met luxemastodont LVMH (Louis Vuitton, Dior en een zeventigtal andere luxelabels), oorspronkelijk met het idee om een eigen label op te zetten. Maar uiteindelijk kwam in 2008 Céline uit de bus.

Dat label was in 1945 opgericht door Céline Vipiana en haar echtgenoot. Het bedrijf maakte aanvankelijk kinderschoenen, en vanaf de late sixties luxesportswear voor dames . Het werd in 1996 geïntegreerd in LVMH, maar had twaalf jaar later nog altijd geen eigen gezicht, ondanks passages van onder anderen Michael Kors.

Kant en klaar platform

Céline was een kant en klaar platform, en ook een blank canvas. Philo kon er mee doen wat ze wou. En de structuur was er al. Een merk van nul opstarten is bijzonder tricky, zélfs voor een gigant als LVMH. Er werden door de jaren verschillende pogingen ondernomen, met Christian Lacroix en Rihanna bijvoorbeeld, maar die liepen telkens op een sisser af. Lacroix, dat nooit winst had gemaakt, werd uiteindelijk verkocht en vervolgens grotendeels opgedoekt; Rihanna’s Fenty werd al na enkele seizoenen stopgezet.

‘Het was goed om die vier jaar pauze te nemen,’ vertelde Philo destijds aan The New York Times. ‘Maar ik hou van werken, ik hou van teamwerk, en ik hou van mode.’

Phoebe, die zich met haar team in Londen vestigde, maakte van Céline een succes. Ik was op de eerste, nog intieme show, in een voormalig bankgebouw aan Place Vendôme in Parijs. Op elk zitje lag een soort moodboard in boekvorm, met beelden die de collectie geïnspireerd hadden. Later verhuisde de ontwerper haar shows naar de Tennis Club van het zestiende arrondissement, een veel grotere zaal, die in dezelfde periode ook reglmatig gebruikt werd door Kris Van Assche voor Dior.

Haar parcours bij het toen nog relatief kleine merk verliep min of meer foutloos, al werd er achter de schermen wel veel gesproken over haar moeilijke karakter (er gingen voor haar en na haar wel meer ontwerpers over de schreef).

Philo was belangrijk omdat ze, zo werd gezegd, precies wist wat vrouwen wilden dragen. Dat was niet helemaal waar: niet àlle vrouwen waren gek van Céline. Maar voor een bepaalde groep elegante, eerder discrete, doorgaans rijke, vaak witte vrouwen (en Kanye West, die meer dan eens werd gesignaleerd in haar zijden hemd met oosters tapijtbedruksel), kon Philo niets verkeerd doen. ‘Céline dragen tijdens het Philo-tijdperk van 2008 tot 2017 betekende dat je beschikte over zowel hersens als schoonheid,’ schreef The Guardian onlangs, ‘verfijning zonder poespas, elegantie met gemak.’ Traditionele glamour, in casu prinsessenjurken en stiletto’s, was plotseling ouderwets.

Trends noch logo’s

Philo verscheen na een show in witte Stan Smiths op de catwalk, haar losjes in de kraag van haar jasje weggestoken. Daarmee was ze op haar eentje verantwoordelijk voor de heropwaardering van die klassieke sneaker van Adidas.

‘Ik ben gedreven door stijl en schoonheid,’ zei ze ooit zelf. ‘My aim is to reveal and not display women.’ Logo’s hoefden niet voor haar. Met trends hield ze geen rekening. Toch kwam er een eind aan het minimalistische sprookje. Haar vertrek bij Céline kwam eerder onverwacht. Als enige reden gaf ze dat ze zich op haar gezin wilde concentreren.

Ze werd opgevolgd door een andere perfectionist, Hedi Slimane, die zelf onverwacht was opgestapt bij Saint Laurent. Hij trok een streep door het Céline van Philo en schrapte, eerder hilarisch, zelfs het accent uit het logo (Celine, zonder logo, gooide een paar dagen geleden geheel onaangekondigd een nieuwe show online, gefilmd in de oude Bibliothèque Nationale van Parijs).

Tijdens haar afwezigheid kreeg ‘Old Céline’ verzamelwaarde. Er werden veilingen georganiseerd, en privéverkopen van vintage klassiekers. Tweedehands Céline van Philo blijft gegeerd en gedragen.

De naam van Philo viel bijna telkens als er ergens een artistiek directeur werd gezocht, bijvoorbeeld na het overlijden van Karl Lagerfeld. Maar Chanel koos uiteindelijk voor de trouwe rechterhand van Lagerfeld, Virginie Viard.

Een aantal van Philo’s naaste medewerkers bij Céline heeft intussen zelf carrière gemaakt. Zoals Daniel Lee, destijds haar ready-to-wear directeur. Hij werd in juni 2018 creatief directeur van Bottega Veneta, dat hij compleet heruitvond. Die samenwerking duurde niet lang. Wat er precies mis is gegaan, werd nooit officieel duidelijk gemaakt. Wat niet wegneemt dat hij nadien snel werd opgepikt door Burberry, waar hij nog altijd aan de slag is.

Andere Philo-alumni zijn Rok Hwang, die in 2016 zijn label Rokh lanceerde, en Johnny Coca, lang de creatief directeur van Mulberry (hij ontwierp voor Céline de iconisch geworden Trapeze-tas, en was ook al voor het label aan de slag in het tijdperk Michael Kors).

‘Please take my money’

Ergens rond 2020 kwam het nieuws dat Philo in Londen een nieuw team had samengesteld en aan een comeback werkte. In juli 2021 volgde de aankondiging dat de ontwerper haar eigen label zou beginnen, met LVMH als minderheidsaandeelhouder.

‘Please take my money!’ juichten de fans.

En toen — niets meer. Tot afgelopen zomer,

Haar tot nog toe lege Instagramaccount heeft meer dan een kwartmiljoen volgers. Op haar website staat alleen een link om je te registreren voor nieuws en verdere updates, op een zwarte achtergrond.

Er werd aangekondigd dat de eerste collectie in september zou worden onthuld, tijdens de modeweken, maar die gingen voorbij zonder ook maar een piep. Al lag de naam van Philo wel op ieders lippen in Londen, Milaan en Parijs.

Er werd gefluisterd dat Philo niet tevreden was, en dat ze het afgelopen jaar twee volledige collecties in de vuilbak had gekieperd. Een perfectionist aan het werk.

Uiteindelijk werd 30 oktober geprikt. Wat kunnen we verwachten? Wie zal het zeggen? Een promotiefilmpje suggereerde zwart leder, witte veren, gouden studs en onopgemaakte gezichten, met Phoebe Philo’s naam in rode letters over elk beeld. Maar kleren kregen we nog niet te zien. De kans dat Philo plots muteert tot een epigoon van Donatella Versace, of Philipp Plein, is eerder klein.

Mannenbastion

Belangrijk is de vraag of Phoebe Philo zes jaar na haar laatste wapenfeiten nog relevant is? Wel ja.

Tijdens en na de modeweek was er nogal wat te doen over de nieuwe generatie artistiek directeurs in de luxemode. Op Chloé na gingen alle recent vrijgekomen belangrijke jobs naar mannen. Met het vertrek van Sarah Burton bij Alexander McQueen verdween zelfs de enige vrouwelijke creative director in de portefeuille van luxegroep Kering (dat geldt niet voor de zakelijke kant, waar Saint Laurent CEO Francesca Bellettini onlangs promotie kreeg: ze is voortaan deputy-CEO van Kering, verantwoordelijk voor ‘brand development’). Bij Prada wordt Miuccia Prada tegenwoordig bijgestaan door een man, godbetert.

Ann Demeulemeester, een ‘vrouwelijk’ label als geen ander, kreeg drie mannen na elkaar over zich heen; dat wringt.

Er is tegengewicht, van gevestigde namen (Nadège Vanhee-Cybulski bij Hermès, Maria Grazia Chiuri  bij Dior, Rei Kawakubo bij Comme des Garçons, om er drie te noemen) en van jonger en piepjong talent. Maar al bij al blijft de mode toch erg mannelijk.

Phoebe Philo speelt in een categorie apart: weinig andere vrouwen hebben in de eenentwintigste eeuw zo zwaar hun stempel gedrukt. Er is dan ook geen enkele reden om aan te nemen dat ze dat niet gaat blijven doen.