Waarom minimalisme weer in de mode is: 'Deze trend zet ongelijkheid in de verf'

Katrien Huysentruyt Journalist

Timon Van Mechelen Chef Mode

17:48 Bijgewerkt op: 17:49

In tijden van crisis grijpen we naar eenvoud: geen wonder dat de sad beige moms en trends als demure de socials beroeren. Voeg daar een perfecte snit en fit, hoge kwaliteit en een oog voor detail aan toe en je hebt het minimalisme. Saai? Allesbehalve. ‘De ene zwarte broek is de andere niet.’

De geperfectioneerde eenvoud van The Row – het modelabel van de al even stijlvolle Olsen-zussen – trekt niet alleen een schare bewonderaars aan. Het uitgekiende maatwerk (de merknaam verwijst naar Savile Row) kende het voorbije decennium navolging bij een hele rits jongere merken. De strakke Scandi-style van Toteme, het edgier Amerikaanse Khaite, de Parijse no-nonsenselook van The Frankie Shop, de Californische vibes van Vince: ze delen dezelfde ingetogen esthetiek van het minimalisme.

Economische onzekerheid

Experts die zich in de niche van de minimalistische mode verdiepen, vallen niet meteen van hun Wassily-chair bij de toegenomen aandacht. Gaetan Goesens, eigenaar van experience store The Housewarming in Antwerpen en Gent: ‘Na de pandemie hadden mensen nood aan kleur, en daarna keerde de rust weer. In een periode van stress en economische onzekerheid gaan ze die rust ook opzoeken. Sobere kleuren en het minimalisme zegevieren dus momenteel. Ons cliënteel wil kledingstukken verzamelen, en ze niet constant moeten vervangen. Budgetten staan onder druk, mensen investeren liever in één mooi stuk, dat wel wat duurder is, maar dat ze jaren kunnen dragen. Omdat ontwerpers in dezelfde lijn blijven werken, kunnen ze het volgende seizoen iets kopen wat daarbij past.’

Lees ook: Is mode kunst? In het Louvre in Parijs opent deze week de eerste modetentoonstelling ooit

Ook Florence Cools, oprichter en designer van het Belgische luxelabel La Collection, dicht tijdloosheid een belangrijke rol toe: ‘Het is de basis van ons merk, dat ontstaan is vanuit een nood aan hoogkwalitatieve kleding in natuurlijke materialen. Dit resulteerde in echte investment pieces. Onze klanten investeren het liefst in stukken waarvan ze weten dat ze die over tien jaar nog zullen dragen. Ik zou het daarom geen trend noemen, eerder een lifestyle van mensen die bewuste keuzes maken en beseffen wat de impact is van fast fashion. Dat, in combinatie met hun liefde voor mode en kwaliteit, leidt hen naar ons.’

Mocha mousse

Surfen minimalistische merken mee op de quiet luxury-trend die al enkele seizoenen furore maakt? Gaetan Goesens heeft het moeilijk met het woord ‘luxury’: ‘Het zegt iets over de prijspositionering, terwijl minimalisme meer over vorm gaat. Een mooi minimalistisch stuk is grafisch interessant, heeft een goede kwaliteit, de juiste stof op het juiste volume. Een dure basic is daarom nog geen minimalistisch stuk. Prijs is geen factor bij minimalisme, je kunt het ook zelf maken. Daarnaast is het heel persoonlijk: je draagt wat je zelf mooi vindt en waar jij je goed bij voelt, zonder dat noodzakelijk te communiceren naar de buitenwereld. Die details die het ’m doen, zie je niet van ver.’

Karen Van Godtsenhoven, curator bij Barbican Centre en onderzoeker aan de UGent: ‘Met de stealth wealth– of quiet luxury-trend wil de rijkere klasse zich distantiëren van het logogeweld van jongere of hippe labels door minimalistische kleding zonder logo’s te dragen. Kasjmieren truien van een winkeltje in Milaan bijvoorbeeld, of loafers van een schoenmaker in Londen, die niemand kent behalve de mensen met kennis, tijd en geld. Hiermee tonen ze dat ze old money zijn – qua attitude, want vaak is hun geld wel nieuw. De basis van deze trend is heel statusgericht en zet de ongelijkheid in de maatschappij in de verf. In grote steden als New York heeft het een imitatie-effect, waarbij de middenklasse de rijken na-aapt en omgekeerd.’

Lees ook: De favoriet van prinses Diana: het verhaal achter de Lady Dior-handtas

Van Godtsenhoven verwijst ook naar wat het internet de sad beige moms noemt (Pantones kleur van het jaar is in 2025 niet voor niets Mocha Mousse): ‘Denk aan de rich mom-stijl van onder meer Gisele Bündchen en Gwyneth Paltrow in vele lagen beige, camel en ecru, net zoals hun interieurs, kinderkleding en hun algoritmes. De traditie van deze luxueuze basics voor werkende vrouwen gaat terug tot Jil Sander in de jaren 90, Donna Karan vanaf de jaren 80, Diane von Fürstenberg in de jaren 70, Sonia Rykiel tijdens de jaren 60: elk decennium heeft een eigen versie.’

God in de details

Zowat alles wat qua vorm is herleid tot de essentie, wordt makkelijk in het hokje minimalisme geduwd. De naam komt evenwel van de gelijknamige kunststroming uit de sixties, die met haar strakke lijnen en neutrale kleuren tevens de mode beïnvloedde. Al in de jaren 20 en 30 echter werd er duchtig weggelaten en uitgepuurd door de aanhangers van het modernisme. Met dogma’s als ‘less is more’ en ‘God is in the details’ citeren back-to-basictypes Ludwig Mies van der Rohe in eigen persoon. En, al dan niet toevallig: in datzelfde tijdperk verloste Gabrielle Chanel vrouwen van korsetten en al te ingewikkelde silhouetten.

‘Minimalisme mag niet te basic zijn. De stukken moeten iets hebben wat ze interessant maakt’

Gaetan Goesens

Maar het huidige minimalisme zit wellicht verankerd in de revival van de ninetiesmode met haar avant-gardistische designers. Van Godtsenhoven: ‘Je kunt deze trend zien als een verre uitloper van de filosofie van de Japanse en enkele Belgische ontwerpers – Issey Miyake, Rei Kawakubo, Yohji Yamamoto, Ann Demeulemeester, Marina Yee en Martin Margiela. Tegenover de aansluitende silhouetten uit Italië en Frankrijk die het lichaam in een vorm dwingen, plaatsten zij een mode die het vrijlaat, gebaseerd op principes van de kimono en andere manieren om stof te draperen. Verschillen tussen seksen werden minder uitgesproken en het lichaam kon vrij bewegen in een “huis van stof”, met ruimte tussen lichaam en materiaal.

Midden twintigste eeuw al bouwde Cristóbal Balenciaga op basis van die ideeën zijn sculpturale silhouetten die losstonden van het lichaam. Demna Gvasalia, die eerst bij Margiela werkte en daarna Balenciaga nieuw leven inblies, combineerde de principes van beiden tot een hedendaagse versie met grote volumes in minimale lijnen. Het zijn die ideeën die vandaag herwerkt worden door ontwerpers en merken in verschillende segmenten, voor verschillende doelgroepen. Daarnaast is er nog het minimalisme van Helmut Lang en Raf Simons, dat meer aansluit bij design, kunst en de architectuurwereld.’

Geen normcore

Op die manier blijft het neominimalisme ver weg van de nietszeggende normcore van Mark Zuckerbergs grijze Brunello Cucinelli-T-shirts of de inwisselbare Moncler-bodywarmers in de serie Succession. Gaetan Goesens: ‘Het mag niet te basic zijn, daarvoor kun je ook bij COS terecht. De stukken moeten iets hebben wat ze interessant maakt. Sommige ontwerpen hebben misschien iets minder kapstokappeal, maar wanneer je ze aantrekt, merk je het verschil, en dat heeft veel te maken met de volumes en materialen. Soms krijgen we te horen dat we de zwartebroekenshow zijn, maar de ene zwarte broek is de andere niet: de fit moet perfect zijn, de stof moet juist vallen. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor een wit hemd. We proberen dan ook altijd uit te leggen waarom een stuk een bepaalde prijs heeft.

De collecties van Jean-Paul Knott en Janue zitten in die grafische sfeer, ze werken op volumes en kwaliteit en niet op luide prints en kleuren. Bovendien wordt alles in België gemaakt, bij hen komt alles letterlijk uit Brussel. Je steunt er de lokale economie mee en de afwerking is hoogwaardiger dan in pakweg Azië. Ik merk dat mensen daar intussen veel belang aan hechten.’

Lees ook: Hoe luipaardprint altijd in de mode blijft

Florence Cools: ‘Ik denk dat we ons voornamelijk onderscheiden door de manier waarop we produceren, met de grootste aandacht voor duurzaamheid. Dat is iets wat in de luxesector helaas nog steeds heel uniek is. Maar uiteraard start het bij de look-and-feel van een kledingstuk, klanten zullen eerst en vooral verliefd worden op onze designs. De geperfectioneerde fits en de materialen die we gebruiken spreken voor zich. Ook al nemen veel labels steeds meer een minimalistische stijl aan, het vakmanschap dat er wel of niet achter zit, maakt echt het verschil. Daar zijn we erg zelfverzekerd over.’