Eerlijke mode in je oren: tien podcasts over fair fashion die je gehoord moet hebben

Wie maakt onze kleding? Duik samen met ons dieper in de wereld van duurzame mode dankzij deze tien zorgvuldig uitgekozen podcasts.

Goed Genaaid (Anne-Marie Fokkens en Hanneke de Jong)

Weet je niet waar je moet beginnen als het op fair fashion aankomt? Dan ben je hier aan het juiste adres. Hanneke de Jong en Anne-Marie Fokkens (Han en An voor de vrienden), de presentatrices van Goed Genaaid, weten het evenmin. Daar ligt juist de sterkte én de zwakte van hun podcast, de momenteel (voorlopig!) enige Nederlandstalige oorworm die zich volledig focust op de verduurzaming van onze kleerkast. Het resultaat is toegankelijke, oer-Hollandse meidenpraat, al drijven de presentatrices hun slagzin – “Wij weten het ook niet! Wij zijn ook niet perfect!” – soms iets te ver door, inclusief snurkgeluiden bij overdreven idealistische statements. De Grote Vragen die de revue passeren, krijgen op die manier soms een iets te oppervlakkig antwoord. Zo worden kledingarbeiders al te vaak afgestempeld als willoze slachtoffers en onze eigen keuzes als heilige graal voor hun welzijn. Zonde, want copresentatrice Han had al langer een eigen podcast, Stof Tot Nadenken, waaruit duidelijk blijkt dat ze wél van wanten weet. “Niet lullen, maar poetsen”, zei een van hen in een meer inspirerende aflevering over leen- en deelsystemen. Ondanks onze kritiek raden we je nog steeds aan deze podcast op te zetten tijdens het poetsen of koken, want eerlijk is eerlijk: hapklare brokjes fair fashion, dat kan er altijd wel in. (SV)

Clotheshorse (Amanda Lee McCarty)

De Amerikaanse Amanda werkte jarenlang achter de schermen in de mode-industrie, onder andere als inkoper, visual merchandising manager en retailconsultant. Ze deed ervaring op bij modebedrijven zoals Nasty Gal, Urban Outfitters en Anthropologie, maar ook aan kleinere start-ups leende ze haar talent. Dankzij deze ervaringen kent Amanda het reilen en zeilen én het klappen van de zweep van de modesector als de beste. Amanda zweert bij het gezegde ‘stemmen kan ook met je portefeuille’ en hoopt haar luisteraars te inspireren om minder, beter en bewuster te shoppen. De tagline van Clotheshorse is dan ook ‘the podcast that loves clothes but hates capitalism‘. Onze host is niet op haar mondje gevallen en ook de gasten die ze inviteert durven te zeggen waar het op staat. Spilling the tea over de minder rooskeurige kanten van de mode-industrie kan soms lang duren, dus zet deze podcast liefst op wanneer je een zee van tijd hebt. Beginnen doet Clotheshorse altijd met minutenlange reclame voor lokale (Amerikaanse) merken: deze kan je als Belg dus gerust skippen. Nog geen genoeg van Amanda? Ze is ook co-host van de podcast ‘The Department’, waar je nog meer afleveringen rond werken in de fashion business kunt vinden. De Instagrampagina van Clotheshorse is bovendien een goudmijn aan interessante weetjes en inspirerende citaten. (LP)

Common Threads (Ruth MacGilp en Alice Cruickshank)

Duurzame praat met een sappig Schots accent, dat krijg je bij Common Threads, een coronaproject van Ruth MacGilp en Alice Cruickshank, aka je nieuwe bff’s in je oor. Ruth en Alice introduceren zichzelf als voormalige shopverslaafden en trekken je mee in hun universum vol inspirerende modepraat, waarin stijl niet moet onderdoen voor sustainability – inhoud evenmin trouwens, want dit is een sterk onderbouwde podcast. De twintigers beginnen hun queeste zelfs met een glossary, een soort FAQ vol duurzaamheidslingo. Skip gerust, zou ik zeggen, en luister meteen naar inspirerende gasten als auteur Tansy Hoskins, XR-activiste Bel Jacobs en Orsola de Castro, medeoprichter van Fashion Revolution. Dat die laatste de revue passeert, is geen toeval: Ruth is al jaren vrijwilliger bij Fashion Revolution Schotland en sinds begin dit jaar aangesteld tot nieuwe communicatiemanager van de internationale organisatie. One to watch, dus. Of alleszins om naar te luisteren. Zoals Ruth het zelf samenvat in de aflevering over Extinction Rebellion: The solutions already exist, we just need passionate people to make it happen. (SV)

Good Ancestor (Layla F.Saad)

Antiracisme-activiste en auteur van de bestseller ‘Me and White Supremacy’ Layla F. Saad vraagt zich in haar podcast ‘Good Ancestor’ af hoe ze een goede voorouder kan zijn voor de jongere generaties. Om een antwoord op deze boeiende vraag te vinden, interviewt Layla talloze inspirerende mensen. Soms neigt het gesprek over te hevelen naar een fangirl-interview (‘O my god, I’m such a fan’ zal je met regelmaat van de klok horen), maar we raden aan dit te pardonneren. Het is geen geval van veel geblaat, weinig wol: de gesprekken zijn inhoudelijk écht de moeite. Uiteraard is duurzaamheid een onderwerp dat vaak aan bod komt in deze podcast. Als we onze planeet leefbaar willen achterlaten voor de volgende generaties, moeten we immers dringend werk maken van een meer ethische en ecologische manier van leven en handel drijven. Zo komt in aflevering 22 modestilist en consultant Aja Barber vertellen over haar visie op duurzame mode. Layla en Aja bespreken ook hoe racisme in alle lagen van de mode-industrie verweven zit en waarom we hier actief tegen moeten strijden. Ook de Libanees-Canadese ontwerpster, auteur, Slow Factory-oprichter en activist Céline Semaan (aflevering 16) was te gast in deze podcast. Zij begint haar raad om een goede voorouder te zijn met de volgende wijze woorden: ‘Het gaat om zaadjes planten en bescheiden zijn.’ (LP)

Mujer Vestida (Vanessa Rosales)

Toegegeven, voor deze Colombiaanse podcast spreek je het best een woordje Spaans. Maar laat je niet tegenhouden om naar de Engelstalige afleveringen van de feministische cultuurcriticus en schrijfster Vanessa Rosales te luisteren. Tot nog toe zijn dat er vier. Je vindt ze makkelijk terug onder de noemer Dressing Women, de (misschien iets te letterlijke) vertaling van Mujer Vestida. Met academici als gasten zoals Kim Jenkins, de Canadese oprichtster van The Fashion and Race Database, en de Italiaanse modetheoreticus Monica Titton spreekt Vanessa over heikele onderwerpen die de conventionele modewereld liever links laat liggen, gaande van racisme tot marxisme. Mujer Vestida opereert binnen een academisch kader, zoveel is duidelijk, en zal daarom niet iedereen cup of tea (of copa de vino) zijn. Maar wie luistert, hoort avant-garde stemmen en vragen die elders weinig of niet aan bod komen. Aan het begin van hun aflevering over Fashion & Race haalt Kim Jenkins, misschien wel de bekendste van de internationale gasten, de loftrompet boven: zij bewondert de manier waarop Vanessa modetheorie toegankelijk maakt op een globaal niveau. Insgelijks. (SV)

Business of Fashion (Imran Amed)

Een podcastaflevering met pionier Stella McCartney mag niet ontbreken in dit lijstje. De Britse ontwerpster klopt al jaren op hetzelfde nageltje: ook de luxemode moet nadenken over hoe ze kunnen verduurzamen. De podcast van het bekende modeplatform Business of Fashion heeft een korte, maar krachtige aflevering met McCartney waarin Imran Amed in gesprek gaat met de ontwerpster. ‘Het is heel simpel, maar vandaag klinkt het nogal radicaal. Het kan nochtans de toekomst van de mode betekenen’, zegt ze over nieuwe materialen, zoals leer van paddenstoelen en wol van regeneratieve boerderijen. Ook benadrukt de ontwerpster het belang van goede wetgeving rond duurzame mode. We kunnen volgens haar niet louter rekenen op de goodwill van merken om te veranderen, noch op de vastberadenheid van klanten om enkel nog eerlijke merken te shoppen. (LP)

Andere afleveringen van BoF rond duurzame mode:

• Racisme in de kledingsector: Racism and Inequality Are Stitched Into the Garments We Wear

• Een gesprek met Kalpona Akter, de oprichter van het Bangladesh Centre for Worker Solidarity

• Op zoek naar transparantie: het dataprobleem van mode

• Wat moet de mode-industrie doen om systeemverandering en de rechten voor textielarbeiders te garanderen?

Who Made My Clothes? (Tamsin Blanchard i.o.v. Fashion Revolution)

‘Elke ochtend voor je kleerkast heb je een kans om het verschil te maken.’ Dat is de ultieme boodschap van Who Made My Clothes?, geen podcast maar veeleer een hoorspel in drie delen van Fashion Revolution uit 2017, gepresenteerd door journalist Tamsin Blanchard. Een boodschap die je vast bekend in de oren klinkt? Een podcast die inmiddels – in technologische termen – stokoud lijkt? Toch verdient hij een plaats in deze lijst. Who Made My Clothes? is namelijk gebaseerd op de Garment Worker Diaries, een baanbrekend, langdurig onderzoek in Bangladesh, India en Cambodja naar de dagdagelijkse uitgaven en beslommeringen van kledingarbeiders. Daarmee is dit hoorspel de enige podcast die we zijn tegengekomen die er, gedeeltelijk alleszins, in slaagt om de stem van arbeiders mee te nemen in zijn auditief verhaal. De reden waarom dit weinig evident is, lijkt logisch: een podcast kan je moeilijk ondertitelen, dus de boodschap van arbeiders zou lost in translation gaan. Ook in Who Made My Clothes? horen we amper een fractie van een opname met de werkelijke stemmen van arbeiders. Hun boodschap, nauwgezet genoteerd in de Garment Worker Diaries, weerklinkt echter doorheen de volledige serie. Het is belangrijk om te beseffen dat alle arbeiders anders zijn: sommigen klagen hun situatie aan in een vakbond, anderen zijn blij dat überhaupt werk hebben. Het resultaat van het hoorspel is, zoals De Castro van Fashion Revolution zo mooi verwoordt, ‘empathie zonder medelijden’. (SV)

Damn, Honey (Marie Lotte Hagen en Nydia van Voorthuizen)

Het Nederlandse, feministische platform ‘Damn, Honey’ van Marie Lotte Hagen en Nydia van Voorthuizen bestaat naast een boekenreeks en Instagramaccount ook uit een eigen podcast, waar ze vlotte babbels over feministische thema’s hebben met gasten. In aflevering 22 zit hun landgenote Emy Demkes mee achter de microfoon. De journaliste werkt als kledingcorrespondent voor De Correspondent en schrijft intussen al enkele jaren over de duistere krochten van de modesector. Deze aflevering is een goed begin voor luisteraars die nog niet alles weten over eerlijke mode en op zoek zijn naar een introductie, maar ook niet vies zijn van wat ontluisterende feiten en cijfers – zoals: ‘We kopen nu dubbel zoveel kleding dan vijftien jaar geleden’. Voor veel mensen zal dit een erg herkenbare podcast zijn, want zowel Emy als de hosts vertrekken vanuit hun persoonlijke leven en beantwoorden vragen die de meeste mensen voelen opborrelen als het gaat om fast versus fair fashion. De podcast behandelt thema’s zoals de instorting van Rana Plaza, de geschiedenis van fast fashion, kinderarbeid, microplastics, betaalbare manieren om bewuster te shoppen en wat er met gedoneerde kleding gebeurt. De aflevering duurt negentig minuten, maar het begin kan je skippen als je geen vaste luisteraar bent en niet geboeid bent door de levens van de charmante hosts.

Wil je Emy Demkes nog wat meer horen praten over dit thema? Ook De Correspondent zelf laat haar aan het woord in een fragment over de opkomst van het fast fashion-tijdperk. (LP)

Wardrobe Crisis (Clare Press)

Mrs. Press, zo sprak je de Australische journaliste Clare Press aan in haar wekelijkse column voor InStyle, en je mocht haar alles vragen. Ook rond duurzaamheid? Jazeker, want mevrouw Press werd de eerste “sustainability editor” bij het nochtans traditioneel weinig op duurzaamheid gerichte modeblad Vogue. Met haar podcast Wardrobe Crisis leert ze niet enkel heel Australië, maar de hele wereld bij over duurzame mode. Van een podcast kwam een gelijknamig boek, website en nieuwsbrief. Intussen is Mrs. Press al lang weg bij Vogue (de minstens even inspirerende Rachel Cernansky nam die stoel over), maar de wereld bijpraten over fair fashion doet ze nog steeds. Intussen staan er 141 aflevering op haar teller. In elke aflevering komt een inspirerende gast aan bod, gaande van Bengalese vakbondsleiders zoals Kalpona Akter en Nazma Akter tot economen zoals Jason Hickel. Ook dame Ellen MacArthur, van de bekende onderzoeksstichting Ellen MacArthur Foundation, ging op de koffie bij Clare. En Aja Barber, en Kim Jenkins. En zo kan ik nog even doorgaan. Zelf heb ik enorm genoten van de aflevering met Carrie Somers, die andere medeoprichter van Fashion Revolution, die net voor de coronacrisis toesloeg ging zeilen tussen Galapagos en Paaseiland om de plasticvervuiling in de Grote Oceaan aan te klagen. Want wat ligt er aan de basis van zoveel microplastics? Juist ja. Onze kleerkast. (SV)

EFI (Ethical Fashion Initiative) Podcast (Simone Cipriani & Clare Press)

Het Ethical Fashion Initiative zag het levenslicht in 2009 en is een programma van het International Trade Centre, een samenwerking van de Verenigde Naties en de World Trade Organisation. Het initiatief zet in verschillende regio’s in landen zoals Afghanistan, Burkina Faso, Mali en Kenia sociale ondernemingen op, wat dan een aansprekingspunt is voor merken die willen samenwerken met de mensen uit deze streken omwille van hun unieke vaardigheden. Merken zoals Vivienne Westwood, Stella McCartney, Zazi Vintage, Edun en Camper werkten al met veel plezier samen met het EFI. Intussen heeft het EFI al twee podcastreeksen op z’n conto staan. In de afleveringen gaan EFI-oprichter Simone Cipriani en journalist Clare Press (die ook haar eigen podcast heeft ‘Wardrobe Crisis’, zoals hierboven beschreven) in gesprek met allerlei genodigden, van ontwerpers tot activisten, over duurzaamheid en de kracht van samenwerkingen over de grenzen heen. Er komen uiteraard merken aan bod die in zee zijn gegaan met het EFI en de voordelen van een eerlijke, transparante supply chain uit eigen ervaring uit de doeken doen. (LP)

Ook in ons eigen land passeren duurzame modepioniers en experts de revue. We noteerden een beknopte lijst aan afleveringen die de moeite waard zijn:

• Murielle Scherre van het iconische lingerielabel la fille d’O spreekt vanuit het hart in de allereerste aflevering van het inspirerende praatplatform Zwijgen Is Geen Optie (ZIGO). Je kunt kiezen tussen een video– of audioversie.
• Het radicaal duurzame denimlabel HNST was te gast in de podcast Gamechangers van onze collega’s van Trends
• In de podcast van het Klimaatfestival onderzoeken ook enkele afleveringen de wondere wereld van de eerlijke mode. Zo komt Bie Noé van B.Right aan bod in aflevering 23.
• Niki de Schryver van het duurzame modeplatform COSH! was te gast bij de Zero Waste podcast om te vertellen over hoe je als bewuste burger duurzamer kunt shoppen.
• Jasmien Wynants, duurzaamheidsexpert bij Flanders DC, werd uitgenodigd door Onlyhumans voor hun podcast Oh.
• Britt van Sustainababbels vroeg aan Soraya Wancour van Studio AMA hoe ze de principes van de circulaire en sociale economie toepast in haar fair fashion label.
• Ook onderneemster Sara Kovic van de startup okret was te gast bij Britt van Sustainababbels. Zij legt uit hoe bedrijven kunnen omschakelen van een lineair businessmodel naar een circulair concept.