Ex-modestudent Wali Barrech: ‘Een handtas brengt een boodschap beter over dan een klerencompositie’

Wali Mohammed Barrech laat zich niet definiëren door de grenzen van één land of één discipline. Voor de ex-modestudent van de Academie is ontwerpen een kunst. ‘Het zijn sculpturen die handtassen imiteren.’

Op een boogscheut van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen heeft Wali Mohammed Barrech zijn atelier en showroom. Vijf jaar nadat hij er afstudeerde aan de modeafdeling, keerde de Duitser met Pakistaans-Kroatische roots terug naar de stad waar hij zich voor het eerst écht thuis voelde. Zijn handtassen staan als beeldhouwwerken uitgestald. Vijf van de zeven tassen uit zijn eerste collectie, Frameseries OI, staan op een sokkel. Je kunt ze niet neerzetten en ze raken dus nooit de grond. ‘Dat brengt ongeluk’, weet de ontwerper. Het zijn volgens Barrech eerder ‘sculpturen die handtassen imiteren, al zijn ze ook functioneel’.

De tassen vallen op door hun statische, bijna generische vorm, die met opzet bevreemdend en tegelijk herkenbaar is. Hij gebruikt innovatieve materialen, zoals lasercut acryl en kalfsleer, verstevigd met een tweekleurig schuim dat ook voor protheses wordt gebruikt. ‘De combinatie van het leer met een verwaarloosd materiaal als plastic vond ik interessant’, zegt Barrech. ‘Wanneer ze samen worden gebracht, benadrukken ze elkaar.’ In het atelier van Barrech maken ze alles met de hand. Wie een handtas wil kopen, kan een model in de bestaande kleuren bestellen of er zelf een samenstellen. ‘Ik heb in mijn stock andere vellen liggen. Als je liever een ‘M Frame’-tas in rood leer wilt, kan dat.’

Zelfsabotage

Het leven van Wali Mohammed Barrech leest als een avonturenroman. Hij is geboren en opgegroeid in de Pakistaanse miljoenenstad Karachi, waar hij les volgde aan een Duitse privéschool. Zijn vader runde er een leerlooierij. Op zijn veertiende stuurden zijn ouders hem in zijn eentje naar Duitsland om er te studeren. Die cultuurschok – van kruidige chaos naar gedisciplineerde orde – is tot op vandaag voelbaar in zijn werk. Na zijn studies verhuisde hij van Keulen naar Berlijn, waar hij zich aan verschillende kunstscholen probeerde in te schrijven. Tevergeefs. ‘Ik werd nergens toegelaten,’ zegt Barrech, ‘dus deed ik alsof ik er student was en glipte de lessen binnen. Het heeft een halfjaar geduurd voor ze erachter kwamen.’ Na een tussenstop van een jaar in Kopenhagen, waar hij kunstenaars en designers assisteerde, verzeilde hij in Antwerpen. ‘De Academie heeft altijd bovenaan op mijn lijst gestaan omdat de mode daar artistiek wordt benaderd. Ik dacht alleen dat ik er nooit binnen zou geraken omdat ik niet kan tekenen. Mijn zus heeft me toen, achter mijn rug, ingeschreven voor het toelatingsexamen. Tot mijn verbazing was ik er van de eerste keer door. In het begin was het moeilijk. Ik kwam tussen de meest getalenteerde mensen van over de hele wereld terecht en voelde me plots weer het kleine jongetje uit Pakistan. Maar de leraars hebben me heel goed opvangen en het talent dat ik toch bleek te hebben, hebben ze uit me gehaald. Ik zal hun altijd dankbaar blijven. Zij zijn altijd als ouders voor mij geweest.’

Nadat Barrech in 2012 zijn master behaalde aan de Academie, verhuisde hij terug naar Kopenhagen en lanceerde er zijn eigen label. ‘Het is een bijzondere stad’, zegt hij. ‘De Denen hebben me met open armen onthaald. Ik was net afgestudeerd en kreeg direct een plaats op de kalender van Copenhagen Fashion Week. Ik heb er geëxperimenteerd met kleren, schoenen en installaties. In Parijs zou dat niet hebben gekund, daar kost alles veel meer tijd en geld. Na enkele seizoenen schoven ze me in Kopenhagen naar voren als ‘de nieuwe ontwerper’ en daar voelde ik me ongemakkelijk bij. Ik wil geen realityster zijn of meedraaien in de ratrace van de mode. Toen ik genomineerd werd voor Designer van het Jaar, besloot ik om te vertrekken. Ik heb de Denen bedankt voor wat ze allemaal voor mij gedaan hadden en ben terug naar Duitsland gegaan. De volgende zes maanden was ik kwaad op mezelf. Waarom had ik mezelf zo gesaboteerd, alles ging toch goed? Maar diep vanbinnen wist ik dat ik de juiste keuze had gemaakt. Ik besloot terug te keren naar Antwerpen en van nul te beginnen.’

Zes talen

Barrech spreekt vloeiend zes talen, naast de vormtaal van de mode. Het belang van die talenkennis ontdekte hij toen hij naar Europa kwam. ‘Ik ben opgegroeid in het Duits in een beschermde omgeving. Ik ging naar een privéschool. Mijn moeder is blank en mijn vader niet, maar ik heb nooit het verschil gemerkt. Dat klinkt romantisch, maar het was zo. Pas toen ik in Europa arriveerde, besefte ik dat ik anders was.

Ik wil mezelf niet bestoefen, maar ik heb noch in het Duits, noch in het Engels een accent. Ik ben beleefd en goed opgevoed. Ik zou de best geïntegreerde Duitser van het land kunnen zijn, maar voor de Duitsers was ik nooit geïntegreerd genoeg. Er was nog altijd een kloof. Toen heb ik de kracht van het visuele leren kennen. Ik hoefde mijn sneakers of mijn kapsel maar te veranderen of ik hoorde er al meer bij. Als ik een silhouet ontwerp, begin ik ook altijd met de accessoires, want objecten zijn heel communicatief. Ze zijn rechtuit en liegen niet. Een handtas brengt een boodschap beter over dan een compositie van kleren.’

Op de vraag of hij zich nu in Antwerpen zal settelen, zegt hij: ‘Toch minstens voor twee jaar, want zo lang heb ik deze showroom nog. Ik ben trots op Antwerpen en op de school. Als ik een bepaald soort designer zou willen zijn, dan graag een Antwerpse designer; maar ook een Deense en een Pakistaanse en een Kroatische. Ik wil niet gedefinieerd worden door de grenzen van één land. Ik geef les aan de universiteit in Kopenhagen en daar zeg ik tegen mijn studenten: ‘De tijden zijn veranderd. Word geen goede Deense designer, word een goede designer tout court.”