Onder één dak: kijk binnen in een moderne zorgwoning waar drie generaties samenleven
Zorg dragen voor haar moeder wanneer die een dagje ouder wordt, was voor Karen en haar man Kristof vanzelfsprekend. Samen bouwden ze deze statige nieuwbouwvilla die art deco met moderne elementen combineert: het bewijs dat ook een zorgwoning klasse kan uitstralen.
“Ik had mijn zin nog niet afgemaakt of mijn mama had al ‘ja’ geantwoord”, lacht Karen. Ze heeft het over die keer dat ze haar moeder vroeg om een gezamenlijke woning te bouwen. We schrijven 2007: een zorgwoning was toen nog een rariteit in de architectuur- en bouwwereld, maar voor Kristof en Karen was het een logische keuze. “Ik ben enig kind en mijn moeder is alleenstaand. Hoewel ze nog maar 57 jaar was en allesbehalve zorgbehoevend – dat is ze nog steeds niet trouwens – keek ik al vooruit: er komt een dag dat ik me over haar zal ontfermen, dus waarom zouden we niet nu al onder één dak wonen?” Ook haar man Kristof was daar snel voor te vinden. “Met goede afspraken, zeker op het gebied van privacy, zijn er alleen maar voordelen aan deze manier van wonen: onze kinderen, intussen 15, 18 en 21 jaar, groeiden op in de nabijheid en met de goede zorgen van hun oma en wanneer zij op vakantie is, verzorgen wij haar huisdieren en planten. Bovendien heeft mijn schoonmoeder geen last van eenzaamheid: Karen en haar mama zien elkaar dagelijks en toen de kinderen klein waren, aten we minstens een avond in de week samen”, zegt hij.
Dubbele woordspeling
Het was Kristof die na tien jaar het hele bouwavontuur nog eens wilde overdoen. “Ik zag dicht bij ons vorige huis dit perceel van zevenduizend vierkante meter te midden van het groen en droomde van een architectenwoning in de stijl van Henry Van de Velde of Villa Empain…” Het duurde wel even voor hij eerst Karen en vervolgens haar moeder kon overtuigen. Zeker die laatste zag ertegen op om te verhuizen. “Er was wat tegenkanting, maar opnieuw apart wonen heeft ze nooit overwogen”, zegt Karen. Voor het ontwerp ging het koppel in zee met Frederik Dutry van FREEK architecten. De vereisten die ze hadden: art-decostijl met moderne toetsen, witte gevels met bakstenen en natuursteen en een vakantiegevoel. Het appartement voor oma moest rolstoelvriendelijk zijn voor het geval ze ooit niet meer goed ter been zou zijn. Verder kreeg Frederik carte blanche.
ID Freek architecten
Frederik Dutry studeerde architectuur aan LUCA School of Arts in Gent. Hij werkte bij Bosch Architects in Amsterdam, Stéphane Beel Architecten en Beel-De Geyter. Hij richtte in 2009 FREEK architecten op in Gent.
De naam ‘A-tree-M house’ is een dubbele woordspeling die zowel verwijst naar de patio in het midden als naar de bomen rond het huis die met hun kruin een bladerdak vormen, net zoals een atrium. “Kristof en Karen wisten goed wat ze wilden: een karaktervolle nieuwbouw met een art-decoziel. Vandaar de ronde hoeken, de afgebogen luifel, de klassieke houten ramen die achter de slag werden geplaatst en de sokkel in Sinaï Pearl. Die beige kalksteen met lichtgrijze fossielen sluit mooi aan bij de gevelsteen”, zegt Frederik. De hoofdwoning voor het gezin en de zorgwoning voor oma hebben elk een voordeur en een stuk van de tuin. Ze delen de wasberging en de strijkruimte. Die sluiten aan op de hal van elke woonentiteit. “In ons vorige huis kwamen we bij elkaar binnen via de woonkamer en dat wilden we hier toch anders”, zegt Karen. In beide woningen kijk je vanuit elke ruimte naar de patio met zwembad waardoor de bewoners zich hier zowat dagelijks op vakantie wanen.”
Eén geheel
Voor het koppel was het belangrijk dat de twee wooneenheden één geheel zouden vormen qua stijl en materialen. “Mijn moeder dacht dat haar meubelen niet zouden passen in het moderne interieur dat wij voor ogen hadden, maar nu ze ziet dat dat wel zo is, is ze heel tevreden. Na twee jaar hier zou ze nooit meer weg willen. Wat er later met haar appartement zal gebeuren? Daar maken we weleens grapjes over: aangezien mannen minder lang leven dan vrouwen zal ik er misschien ooit alleen wonen”, lacht Karen. “Of een van onze kinderen. Zij hebben immers van kleins af de voordelen van samenwonen met verschillende generaties ondervonden. Uiteindelijk doen wij niets nieuws: honderd jaar geleden was dit heel normaal en het is goed dat het stilaan weer ingeburgerd raakt.”
Overweeg je een zorgwoning? 8 tips van Frederik Dutry
1. Om als zorgwoning te worden beschouwd, moet de bewoner ervan hulpbehoevend of ouder dan 65 zijn en moet je dit melden.
2. Zorgbehoevende en zorgverlener worden als twee gezinnen op één adres beschouwd. Het voordeel daarvan is dat je eventuele sociale uitkeringen of voordelen niet kunt verliezen.
3. Een nieuwbouwzorgwoning mag maximaal een derde van de totale oppervlakte van een gebouw innemen. Hier is dat 125 vierkante meter, een vierde van het geheel.
4. Privacy is belangrijk: zorg voor een aparte inkom en een eigen stuk tuin of terras. Vermijd ook inkijk.
5. Zorg- en hoofdwoning moeten met tussendeuren aan elkaar verbonden zijn. Maak een overgangszone, bijvoorbeeld een berging. Denk na over de technieken: wil je die delen of niet? Hier zijn geen aparte tellers voor water en elektriciteit. Wel heeft elke woning een eigen thermostaat.
6. Wil je er een huis voor levenslang wonen van maken, maak de deuropeningen dan breed genoeg voor rolstoelgebruik. Hier zijn voor meer eenheid de brede doorgangen overal toegepast.
7. In dit project waren Karen en Kristof de opdrachtgevers. Zij brieften Karens moeder na elk gesprek met de architect. Dat is eenvoudiger dan met beide partijen rond de tafel te zitten.
8. Na het overlijden van de persoon die in de zorgwoning woont, kun je dat deel van het huis opnieuw inlijven bij de hoofdwoning, ofwel behouden als zorgwoning voor iemand anders.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier