Fondation Louis Vuitton zet design- en architectuurpionier Charlotte Perriand in de kijker

Met een tentoonstelling gewijd aan Charlotte Perriand eert de Fondation Louis Vuitton een vrouw die niet weg te denken is uit de kunstwereld van de twintigste eeuw. Ze was een ware pionier op het gebied van architectuur en design.

Twintig jaar geleden overleed architecte en ontwerpster Charlotte Perriand (1903-1999), maar de kracht van haar creaties wordt nu pas echt duidelijk. Met haar beroemde kogellagerhalssnoer veroverde ze onmiskenbaar haar plaats in een eeuw waarin vooral de mannen aan de touwtjes trokken. Heeft ze daar nadeel van ondervonden? Ja en nee. Van Le Corbusier kreeg ze alvast niet de verdiende erkenning.

Jean Prouvé daarentegen schatte haar talenten wel correct in en ging ook met haar samenwerken. Jacques Barsac, haar biograaf, auteur van haar catalogue raisonné en echtgenoot van haar dochter Pernette Perriand, licht toe: ‘Le Corbusier was niet correct tegenover haar. Dat was helemaal anders bij Jean Prouvé, ook al wordt hem niet altijd recht gedaan. Vandaag, twintig jaar na haar overlijden en na een grondige studie van de archieven, kunnen we met zekerheid zeggen wie voor wat verantwoordelijk was. Zo blijkt nu dat haar bijdrage aan de maatschappelijke en artistieke ontwikkelingen van fundamenteel belang was. Als geëngageerde vrouw speelde ze toch een belangrijke rol in de sociale en politieke ontwikkelingen van haar tijd. Als de naam Perriand niet in gouden letters in de generiek van de twintigste eeuw staat vermeld, dan komt dat niet alleen doordat de mannen bevoordeeld waren ten opzichte van de vrouwen, maar ook door haar karakter. Ze was een sterke persoonlijkheid, maar voelde niet de behoefte om het laken naar zich toe te trekken. Charlotte Perriand was vooral een pionier, een vrije geest die ongelooflijk geïnteresseerd was in de wereld om zich heen. Zo trok ze de aandacht van grote kunstenaars, van Fernand Léger via Pierre Soulages tot Pablo Picasso.’

‘Al in de jaren vijftig besefte het magazine Elle wat ze in haar mars had. Zo zette het Franse blad een hypothetische regering op de voorpagina, volledig samengesteld uit vrouwen, waarbij Charlotte Perriand het Ministerie van Wederopbouw onder haar hoede kreeg. Sterker nog, de redactie droomde van een nieuw Frankrijk, gebaseerd op haar visie.’

‘Ze onderscheidde zich van haar mannelijke collega’s door het feit dat ze steeds flexibel was. Terwijl de mannen een altijd en overal geldende formule zochten, paste Charlotte zich liever aan de omstandigheden aan. Ze kon even goed werken met hout als met stalen buizen of bamboe als het ging om innovatie’, aldus Jacques Barsac. Een ander bewijs van haar flexibiliteit is dat ze vlot van het ene naar het andere kon overschakelen: zo verruilde ze haar aanvankelijke fascinatie voor machines voor een grote aandacht voor de natuur. Daarbij legde ze een scherp ecologisch bewustzijn aan de dag, waarmee ze haar tijd ver vooruit was.

Le Monde Nouveau de Charlotte Perriand, tot 24 februari 2020. Fondation Louis Vuitton, avenue du Mahatma Ghandi 8, 75016 Parijs. fondationlouisvuitton.fr

Exclusief voor Knack Weekend licht Jacques Barsac een selectie afbeeldingen toe als voorsmaakje op de tentoonstelling waarmee de Fondation Louis Vuitton Charlotte Perriand in de kijker zet.

De tentoonstelling toont niet alleen foto’s en schetsen van de ontwerpen van Charlotte Perriand. Samen met haar dochter Pernette Perriand reconstrueerde Cassina zowel de interieurs van de Salon d’Automne (1929) als een selectie stukken die ze doorheen haar leven ontwierp voor persoonlijk of particulier gebruik.

* Dit artikel werd vertaald en stond oorspronkelijk in Weekend Le Vif.