Binnenkijken in een moderne vierkantshoeve: ‘De patio heeft iets weg van een geheim pleintje in een mediterraan dorp’

Wonen in een dichtbebouwde woonwijk en je toch op een afgelegen vakantie-eiland voelen. Het is wat Studio Ambacht wist te bekomen met een monumentale interpretatie van een vierkantshoeve die binnenin de sfeer van Japan, Ibiza en Bali combineert.

Thuis kunnen ontsnappen aan de wereld die je omringt. Vandaag dromen mensen daar ongetwijfeld nog meer van dan een paar jaar geleden. Toen de bewoners David D’Hulst benaderden, de man achter Studio Ambacht, wilden ze vooral een oase van rust waar ze zich elke dag op vakantie konden wanen. Ze wilden ook de typische verkavelingswijk waarin ze zich gingen settelen wat ontvluchten. ‘Eigenlijk droomden we ervan om ons te kunnen terugtrekken op een afgelegen plek, weg van de wereld’, vertelt een van hen. Dat draaide wat anders uit. Ook voor de architect die ze eerder om hulp hadden gevraagd. Die werd voor zijn diensten bedankt nadat ze het houten boshuis van D’Hulst in Knack Weekend (verschenen op 12 februari 2020) hadden gezien. Een casestudy-woning waar de natuur dwars doorheen loopt, schreef collega Thijs Demeulemeester toen. ‘We waren op zoek naar een gelijkaardige connectie met de natuur. We waren meteen weg van wat hij daar had gecreëerd.’

Japanse tempel slash vierkantshoeve

Terwijl het basisidee van de toenmalige woning van D’Hulst was om die zoveel mogelijk te laten opgaan in het groen, gold voor dit project: alles inzetten op het weidse achterzicht en de klassieke, dichtbebouwde woonwijk rondom zoveel mogelijk maskeren. ‘We kwamen al snel uit op het idee om een soort vierkantshoeve te ontwerpen’, legt D’Hulst uit. Al gaat die vergelijking enkel op voor het grondplan. De woning werd dan wel in een U-vorm rondom een patio gebouwd, aan straatkant lijkt de monumentale gevel eerder op die van een moderne Japanse tempel. ‘In het begin van de werken hadden we veel bekijks’, vertellen de bewoners. Een koppel dertigers, twee ondernemers waarvan een van beiden een soundhealing-, massage- en yogastudio runt.

‘Het was de laatste bouwgrond in de wijk. De buurtbewoners, voornamelijk gepensioneerden, gebruikten de open plek om samen te komen. Zodra de graafwerken startten, stond een man of vijf regelmatig de werf in het oog te houden. Het bleef allemaal heel vriendelijk, hoor. Ze vreesden misschien initieel dat we een industriële loods aan het bouwen waren.’
D’Hulst kan de wijk in kwestie, die in de jaren 70 en 80 werd verkaveld, moeilijk begrijpen. ‘Het is bizar. De stedenbouwkundige voorschriften laten hier enorm veel toe. Toch kozen de bewoners er destijds niet voor om die architecturale vrijheid te grijpen.’ Het koppel en hun architect deden dat uiteraard wel. ‘Het mocht er wel wat uitspringen’, was hun voornemen.

Lees ook: Binnenkijken in een boshuis: ‘Zoveel mogelijk zelf uitvoeren maakt me een beter architect’

Tegenstellingen

Achter de monumentale gevel en pivotdeur houdt de Japanse vibe van de woning aan in de inkomhal. Die is lager dan de rest van het huis, zoals gebruikelijk op het eiland, en voelt in tegenstelling tot de gevel heel open en licht aan. Meteen zie je de patio, waar de zwemvijver het zonlicht weerkaatst en doet dansen op het plafond. De binnenplaats vangt zoals een zonnewijzer bijna de hele dag lang de zon, getuigen de bewoners. Daar zorgen de naar buiten hellende daken voor, maar ook de grote vensters in de keuken, waardoor de avondzon tot laat binnenvalt. In de woonkamer verhult het hoge venster dan weer de aanwezigheid van andere woningen rondom.

Geheim pleintje

Nog een tegenstelling: als je je alleen zou baseren op de vorm van het volume aan de straatkant, zou je een vierkant blok verwachten binnenin. D’Hulst tekende tegen die verwachtingen in een enfilade van verschillende ruimtes aan weerskanten van de centrale patio. Daardoor heeft die wat weg van een geheim pleintje ergens in een mediterraan dorp. ‘Door te spelen met niveauverschillen, plafondhoogte en afwerking voelt de woonkamer bijvoorbeeld al helemaal anders aan dan de keuken. Iedere plek krijgt zo een eigen identiteit’, aldus de architect, die daar zijn signatuur van maakt. Hoewel in beide ruimtes Pandomo, een variant van Mortex, werd gebruikt voor de vloeren, het meubilair en keukentablet, heeft de ene ruimte wat van Bali, de andere wat van Ibiza, zoals het moodboard van de bewoners had aangegeven. ‘Als gasten voor het eerst over de vloer komen, zijn ze vaak verrast dat het om een volledige nieuwbouw gaat, wisten de bewoners me te vertellen. Dat vind ik nu eens een mooi compliment. Dat bewijst dat de woning al meteen een zekere ziel heeft.’

Teamwerk

Al wil D’Hulst daar niet alle eer voor opstrijken. ‘Ik ben geen architect die zegt: “Dat is het plan en daar wijken we niet meer van af.” Ik werk graag in een nauw bouwteamverband van bij de start (in dit geval met Oostkaai en blancooo, red.). Want het is al van in de ruwbouwfase dat je rekening moet houden met de finale afwerking.’

Zo werd een kast nog last minute verdiept zodat de platenspeler er zeker in paste en werd de lage muur rondom de Togo op maat van de sofa gebouwd. Het geeft de woonkamer, net als de geïntegreerde plantenbakken, een seventies zitputvibe. ‘Dat muurtje is heel handig, het maakt een salontafel overbodig omdat je een glas, bord of boek zo altijd binnen handbereik houdt’, leggen de bewoners uit.

Zwemvijver

Dat de zwemvijver vlak tegen de zijgevel zou lopen stond daarentegen wel van bij het begin vast. Zo’n vijver had D’Hulst ook aan zijn boshuis. ‘Waar ik kan, probeer ik vijvers te integreren. Het is een element dat niet alleen voor verkoeling zorgt in de zomer, het brengt ook rust en de natuur dichter bij huis.’ De kikker die ik door het raam in het water zie plonzen lijkt de visie van de architect te willen bewijzen. ‘En ik droomde er als kind al van om ooit een vijver met een bruggetje te hebben. Zoals die van Monet’, vertelt de bewoonster.

Het werd geen vijver diep in de tuin, met een overgroeide traditionele Japanse brug zoals bij de schilder zelf het geval was. Maar wel een die je de wereld rondom even doet vergeten.

Lees ook : Als een Belg in Frankrijk: binnenkijken in een goddelijk vakantiehuis aan de voet van de Mont Ventoux