Belgisch modernisme: 7 keer binnenkijken in een modernistische parel

Woning Moreau getekend Willy Van Der Meeren, 1951. © Mr.Frank
Amélie Rombauts
Amélie Rombauts Journalist Knack Weekend

Bij modernisme denken we vooral aan Scandinavië, Brazilië of de Verenigde Staten. Maar ook in ons land vallen er heel wat modernistische interieurs te bewonderen. Een paar favorieten.

1. Woning Spruyt

De woning is een ontwerp uit 1954 van de architecten Roger De Winter (1923-2001) en Lucien Engels (1928-2015). Samen bliezen zij na de Tweede Wereldoorlog Vilvoorde en omgeving nieuw leven in met hun visie op het modernisme. Hun signatuur? Eigentijdse materialen, functionele plattegronden, sobere, bijna abstracte gevels en veel lichtinval dankzij glaspartijen en overhangende daken. Modeconsulent Raïssa Verhaege die er vandaag in woont, was er al als kind door gefascineerd.

De schouw in Diegemse steen, de karakteristieke Winckelmans-tegels, de lambrisering in sapelli-hout en de fauteuil die even oud is als het huis zelf: alles werd met respect bewaard of gerestaureerd.
De schouw in Diegemse steen, de karakteristieke Winckelmans-tegels, de lambrisering in sapelli-hout en de fauteuil die even oud is als het huis zelf: alles werd met respect bewaard of gerestaureerd. © Jan Verlinde
© Jan Verlinde

2. Het Volckrick-huis

Het Volckrick-huis in Watermaal-Bosvoorde is een must-visit voor wie van modernisme met een vleugje brutalisme houdt. De gedurfde constructie getekend door de cultarchitect Georges Volckrick (1918 – 87) en onderscheidt zich op meer dan één manier van traditionele constructies. Onder meer door de combinatie van verschillende materialen zoals asfalt, basalt en fragmiet. Maar ook een felgekleurde toets hier en daar in het interieur: goudgeel, intens blauw, roze. 

De sculpturale gevel van het kantoor, met meubilair en geïntegreerde brievenbus. © Nicolas Schimp

3. Woning Vierstraete

Woning Vierstraete het enige privéhuis is dat architect Juliaan Lampens (1926-2019) ooit realiseerde in Gent. Het is een minder bekende realisatie van Lampens. Maar in zijn oeuvre situeert het zich perfect tussen zijn bekendste werken: de bedevaartskapel van Edelare (1963-1966) en Villa Van Wassenhove (1970-1974) in Latem. Kenners zijn het erover eens: woning Vierstraete is Lampens grand cru. Spartaans, hard en radicaal, maar tegelijk ook poëtisch.

De bovenverdieping van de woning is één grote open ruimte gebleven, zoals Lampens het had voorzien. De radiatorkasten zijn nieuw, maar geïnspireerd op architectuur. Het houten kamerscherm is van Alvar Aalto voor Artek. © Jan Verlinde

4. Woning Stynen

Dit is de woning die Léon Stynen – die verschillende sleutelwerken van het modernisme in België op zijn naam heeft staan – bijna zijn hele leven lang heeft bewoond. Het staat er vrijwel onaangeroerd bij. De vroegere bewoners, onder wie schrijver Willem van Zadelhoff, en de huidige waken over zijn erfgoed. ‘Denk nu vooral niet dat je hier een museumwoning betreedt’, legt jurist Paul Clerinx uit, die het pand samen met zijn echtgenote, musicologe Magda De Meester, en hun kinderen betrekt. Gelukkig is bijna alles van het authentieke interieur bewaard.

De woning werd getekend in 1932, maar bleef verrassend actueel.© Jan Verlinde

5. Woning Moureau

Willy Van Der Meeren, bekend om zijn kleurgebruik en zijn betaalbare, eenvoudige ontwerpen geïnspireerd door Le Corbusier, zou in 2023 zijn honderdste verjaardag hebben gevierd. Ook hij was een spilfiguur in het Belgische modernisme. De man had ongetwijfeld de grote toewijding geapprecieerd waarmee Idalie Vandamme en haar man Fran­cis ­­Strobbe de geklasseerde woning stap voor stap in ere herstellen. Idalie: ‘Behalve een gigantische coup de coeur voelden we allebei een sterke ‘ontfermingsdrang’. Het ging niet goed met het huis, het moest worden gered.

Blikvanger in de keuken zijn de speelse kleurvlakken die Van Der Meeren doorheen de woning liet terugkeren. © Mr. Frank

6. Woning Engels

Eind jaren 50 ontwierp architect Lucien Engels zijn eigen woning in Elewijt: een zwevende doos in glas en beton. Vandaag is de modernistische woning beschermd als monument en werd ze minutieus gerenoveerd door de nieuwe bewoners, Simon Mason en Els Van Dam. Een verhaal van bloed, zweet en kosten.

Bitterzoet erfgoed: op het beboste terrein werden 58 dennen gekapt. Zo valt er in de woning meer daglicht binnen en kwam er plaats voor de aanleg van een zwembad, een poolhouse en bijkomende terrassen. © Tim Van de Velde

7. Woning P.

In Linkebeek tekende Roger De Winter dit pand in 1958. Zoals veel van zijn jonge tijdgenoten, gefascineerd door de beroemde Case Study Houses in Los Angeles, waar architecten in de jaren vijftig mooie huizen bouwden met platte daken, grote glaspartijen en een open grondplan. Dit pand vatte hij op als een bungalow. Bij het opknappen van dit pand ging de Brusselse interieurarchitect Martine Pestiaux voorzichtig te werk.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Expertise