Vakantieroute voor architectuurfans: 10 moderne gebouwen om te bewonderen langs de A6

Rijden naar het zuiden betekent vaak in de file staan. Waarom zou je er niet het beste van maken door onderweg te stoppen om een paar pareltjes van de hedendaagse architectuur te ontdekken? Volg onze gids langs de Autoroute du Soleil, van Parijs naar Lyon.

1- De Philharmonie van Parijs

Onze architecturale tour gaat van start op de ringweg van Parijs, bij de Porte de Pantin. Hier staat sinds 2015 een fonkelende UFO: de Philharmonie de Paris. Het gebouw, ontworpen door sterarchitect Jean Nouvel, is geïnspireerd op de vorm van een heuvel bedekt met aluminium platen. Vanaf de top is er een prachtig panorama over Parijs en de omgeving.

De ongewone vorm van het project sluit aan bij de architectonische dynamiek van het Parc de la Villette, ontworpen door Bernard Tchumi. Deze architectonische groene ruimte omvat ‘Folies’, kleine eigentijdse rode paviljoens met verschillende functies, en andere opvallende gebouwen, zoals de Grande Halle de la Vilette, de Géode en de Cité des Sciences et de l’Industrie. En niet te vergeten de Cité de la Musique van Christian de Portzamparc, waarmee de Philharmonie nu één geheel vormt.

Een bezoek binnen is ook aan te raden. Deze zomer kun je er tot 8 september Symfolia ontdekken, een monumentale papieren boomsculptuur van de Amerikaanse Rachel Marks in de Rue Musicale van de Cité de la musique. Er is ook de tentoonstelling Metal – Diabolus in musica, gewijd aan het muziekgenre, dat zich verzet tegen institutionalisering. 

Avenue Jean Jaurès 221, 75019 Parijs

2- Hoofdkantoor van de krant Le Monde, Parijs

Nog een stop niet ver van de ringweg, voordat we naar het zuiden gaan. Deze keer in de buurt van de Porte de Bercy. We gaan iets verder de stad in en komen oog in oog te staan met deze kolos, bedekt met 20.000 glazen elementen, variërend van helder tot ondoorzichtig. Sinds 2020 vormt dit gebouw het hoofdkantoor van de Franse krant Le Monde en de andere titels van de persgroep (L’Obs, Télérama, enz.).

Het futuristische bouwwerk torent uit boven de stationshal van Austerlitz en is ontworpen door het Noorse bureau Snohetta. Leuk weetje: de technische aspecten van het 137 meter lange en 37 meter hoge gebouw zijn ontworpen door Greisch, een ontwerpbureau uit Luik.

Avenue Pierre-Mendès-France 67, 75019 Parijs

3- Concertgebouw Silex, Auxerre

Eerste stop op de A6: Auxerre, hoofdstad van de regio Yvonne. Hier vind je het Silex concertgebouw, met zijn expressieve gevels. De gevels zijn gemaakt van lichtgrijs, gebouchardeerd beton, onderbroken door tientallen uitstekende driehoeken.

Dit concertgebouw ligt in het hart van de stad en heeft een wisselwerking met de stad. Overdag stroomt er daglicht de hal binnen, terwijl het gebouw ’s nachts een “lichtmachine” wordt, waarbij de muzikale trillingen die in de ruimte worden uitgezonden in licht worden omgezet door de elektronische componenten die zich in de driehoekige uitsteeksels nestelen. Architectenbureau BMC2 zorgde ook voor geluidswering en noemt hun gebouw een ‘decibel-onderdrukkende doos’.

Rue de l’Ile aux Plaisirs 7, 89000 Auxerre

4- De ‘Aire’ van Chaponne

Servicefaciliteiten langs snelwegen zien er vaak onaantrekkelijk uit, maar bij de ‘Aire’ van Chaponne wil je zeker halthouden. Het is ontworpen door de Franse sterontwerper Ora-ïto, bekend om zijn werk met heel wat luxemerken.  Voor deze rustplaats langs de snelweg, op de weg van Parijs naar Lyon, wilde de ontwerper de ruimte gebruiken om ‘een oproep te doen tot dromen. Het is een uitnodiging om je verbeelding de vrije loop te laten, om je eigen verhaal te creëren’. Dit wordt weerspiegeld in de gebogen, vloeiende vormen van het stadsontwerp.

In het midden zorgde de ontwerper voor een ‘regenererende cocon’: een beplante koepel, omringd door een witte aluminium band. Het gebouw werd Eden gedoopt en herbergt verschillende functies, die georganiseerd zijn rond een centrale boom en een dakraam. Volgens de ontwerper heeft het hele complex ontspannende eigenschappen. Perfect voordat je je weer op de baan moet wagen.

Aire de La Chaponne: A6, 89420 Guillon-Terre-Plaine

5- De Cité de la gastronomie et du vin, Dijon

Dit project, dat in 2022 in Dijon werd geopend, heeft veel inkt doen vloeien. Niet iedereen is fan. Daarom raden we je aan om van de snelweg af te gaan en deze mix van hedendaagse architectuur en oude stenen met eigen ogen te keuren.

Architecten Anthony Béchu en Alain-Charles Perrot hebben hun krachten gebundeld om de 3,5 hectare van het voormalige Hôtel-Dieu-terrein te transormeren tot een multifunctioneel complex met tentoonstellingsruimtes, een kookschool, een proeflokaal en woningen.

Het cortenstalen deel is vastgemaakt aan de oude vleugel en is bedoeld als ‘lichtkanon. De monoliet sluit aan bij de rest van het gebouw dankzij de glazen delen die een link leggen met de stad en de oorspronkelijke gebouwen.

Voor degenen die langer willen blijven hangen in de Cité Internationale de la Gastronomie et du Vin, belooft de 1.750 vierkante meter grote tentoonstelling A la table des Français ‘de duizend facetten van ‘goed eten’ en ‘goed drinken’ op Franse wijze’ te laten zien. In het complex bevindt zich ook 1204, het centrum voor architectuur en erfgoed. Hier kunnen liefhebbers van bouwkunst terecht voor tijdelijke en permanente tentoonstellingen.

Parvis de l’Unesco, 21000 Dijon

6- Cité des Climats et Vins de Bourgogne, Beaune

Op weg naar het zuiden is een tussenstop in Beaune een must – en waarom zelfs geen overnachting? In het charmante stadje opende onlangs de Cité des climats et des Vins de Bourgogne. De vorm doet denken aan de wijnstokken die rond de staken kronkelen, maar ook aan de eeuwigdurende cyclus van de seizoenen die de wereld van de wijn beheerst.

In het gebouw, ontworpen door het architectenbureau van Emmanuel Andreani, vind je proefworkshops, oenologiecursussen en een ‘Bar des Découvertes’ met lokale gerechten en wijnarrangementen (maar vergeet natuurlijk geen Bob aan te duiden). Als bonus is er op de top een prachtig panoramisch terras met uitzicht over de wijngaarden.

Avenue Charles de Gaulle 21, 21200 Beaune

7- L’espace des arts, Chalon-sur-Saône

Voor dit project maken we een tussenstop in Chalon-sur-Saône. Het Espace des Arts is gerenoveerd door Atelier HBAAT in samenwerking met Pierre Hebbelinck uit Luik. Dit gebouw uit de jaren 1960, met zijn brutalistische vormen geïnspireerd op de Roussakov club in Moskou, werd in 2013 op de monumentenlijst geplaatst.

De in elkaar grijpende volumes bieden onderdak aan een programma dat theater en sportfaciliteiten combineert, een ontmoetingsplaats voor lichaam en geest. Ook de auditoria werden volledig gerenoveerd om hun technische en akoestische kwaliteiten te verbeteren. Dit is een van de eerste grote bouwprojecten in Frankrijk ter bevordering van cultuur voor iedereen.

De instelling heeft ook een Bar-à-Manger, samengesteld door Le Bistrot des Papas, een bekend etablissement in de stad.

Avenue Nicéphore Niépce 5B, 71100 Chalon-sur-Saône

8- Le symbole infini van Marta Pan

Automobilisten die gewend zijn aan zomerse doortochten zullen dit 25 meter hoge metalen oneindigheidsteken op de kruising van de A6 en de A46 al hebben opgemerkt. Wat je misschien nog niet wist, is dat het gedurfde werk van de beroemde, in Hongarije geboren Franse beeldhouwster Marta Pan (1923-2008) is. Over de hele wereld maakte ze grootschalige installaties, van het Kröller-Müller museum in Otterlo tot Central Park in New York. De kunstenares had een moderne visie op design en was de vrouw van een van de naaste medewerkers van Le Corbusier, André Wogenscky.

Hoewel dit kunstwerk ongetwijfeld een van de meest zichtbare is op het Franse snelwegennet, zijn er nog tientallen andere. De kunst langs de weg is een gevolg van een regel die in de jaren vijftig werd ingevoerd en die overheidsinstanties verplicht om 1 procent van de kosten van hun gebouwen te besteden aan de aankoop of bestelling van werken van levende kunstenaars.

9- Musée des Confluences, Lyon

We zijn aangekomen in Lyon. Tenzij je de ringweg neemt om aanschuiven te vermijden, is hier stoppen een geweldige kans om het erfgoed van de stad te ontdekken en de hedendaagse architectuur te verkennen. Het Musée des Confluences is een museum voor natuurgeschiedenis, antropologie, samenlevingen en beschavingen. Het werd ontworpen door het Oostenrijkse architectenbureau Coop Himmelb(l)au.

Zoals de naam al doet vermoeden, ligt het gebouw aan de samenvloeiing van de rivieren de Rhône en de Saône. De lay-out van het gebouw drukt ‘vermenging en vloeibaarheid’ uit. Deze vloeibaarheid wordt ook weerspiegeld in het ontwerp van het volume: ‘Het idee was om een museum te bouwen dat de toegang tot de natuur niet belemmerde, maar eerder een doorgang vormt naar de natuur. Opgevat als een brug, laat het museum bezoekers door zijn hal en ruimtes gaan zonder verplicht te zijn een kaartje te kopen en een tentoonstelling te gaan bekijken,’ stelt de website van het museum.

L’ensemble est pensé comme un nuage dont l’enveloppe métallique reflète la ville, le fleuve, le ciel. A l’arrière, une verrière inversée, comme aspirée vers le bas, défie les lois de la pesanteur.

Vous avez un peu plus de temps? L’expo temporaire actuelle, Secrets de la Terre, présente pas moins de 10.000 minéraux en tout genre.

Quai Perrache 86 , 69002 Lyon

10- Les cubes orange et vert, Lyon

We hebben nu het einde van deze architectuurroute langs de A6 bereikt. Voordat je verder zuidwaarts gaat, kun je je onderdompelen in de wijk Confluence, die nog volop in ontwikkeling is. Neem zeker een kijkje bij deze twee niet te missen kubussen, ontworpen door de Franse architecten Jakob + MacFarlane.

De eerste, de Green Cube, is ontworpen om de televisiezender EuroNews in onder te brengen. Het parallellepipedum wordt doorboord door twee kegelvormige atria die licht brengen in het hart van de ruimte en uitzicht bieden op de omgeving.  De gevel bestaat uit een glazen gedeelte en een aluminium gaas als een modern kantwerk, gemaakt door de kunstenaar Fabrice Hyber. De kleur doet denken aan die van de Saône en de heuvels op de andere oever. 

Ertegenover staat de Orange Cube, bedacht door hetzelfde ontwerpteam, Jakob + MacFarlane. Ook dit is een eenvoudig volume met een groot gat erin, dat zorgt voor licht, ventilatie en een uitzicht. De schijnbaar willekeurige gevel wordt doorboord door pixels van verschillende grootte, die doen denken aan de beweging van de rivier. Het oranje is een verwijzing naar de verf die vaak wordt gebruikt in industriële havengebieden.