Binnenkijken bij Barbie: waar haalde Greta Gerwig de mosterd voor het Droomhuis?

In de Barbiefilm, geregisseerd door Greta Gerwig, leven de Barbies in een perfectly pink Barbiewereld. Daar hoort natuurlijk ook een Barbie Droomhuis bij. Doorheen de jaren woonde de pop in verschillende types huizen, maar welke stijl kozen Gerwig en haar team voor de film en waarom? ‘Het is een duidelijke verwijzing naar het optimisme van de fifties.’

De relatie tussen Barbie en mode is bekend. Deze wederzijdse inspiratie wordt ook wel ‘Barbiecore’ genoemd, waarbij Barbie zowel de mode inspireert als geïnspireerd wordt door de mode. Van de fast fashion-merken die Barbie-collecties uitbrengen tot luxe modehuizen die overduidelijk knipogen naar het Barbie-universum: het aanbod aan bubbelgumroze looks is gigantisch.

Margot Robbie, die de titelrol op zich neemt, heeft zich tijdens de promotour van de film uiteraard ook vollédig ingeleefd in haar personage. En op sociale mediakanalen zoals Instagram, TikTok en Pinterest worden er naar hartenlust Barbie-looks gedeeld. De 64-jarige plastieken pop is en blijft een stijlicoon.

Misschien iets minder mainstream, maar daarom zeker niet minder interessant, is ook de wisselwerking tussen Barbie en architectuur en design. Met het Droomhuis kreeg Barbie immers haar eigen optrekje, “A Room of One’s Own”, zoals in het essay van feministisch icoon Virginia Woolf dat genderongelijkheid onderzoekt. Het essay betoogt dat vrouwen letterlijk én figuurlijk toegang moeten hebben tot een eigen ruimte om zich ten volle te kunnen ontwikkelen. Of Mattel het toen al wist of niet, met Barbies Droomhuis – zonder ruimte voor Ken – plaatsten ze de pop in haar feministische kinderschoenen.

Een eigen huis, een plek onder de zon

Het eerste Barbie Droomhuis werd geïntroduceerd in 1962 en was een heus statement van onafhankelijkheid. Het draagbare, opvouwbare huis, gemaakt van karton, was een vrijgezellenflat gevuld met boeken en modernistische meubels die deden denken aan ontwerpen van Florence Knoll, Herman Miller en Charles en Ray Eames. Opvallend was dat het huis geen roze kleuren en geen keuken had, wat erop wijst dat Barbie een onafhankelijke vrouw was met haar eigen bezittingen. In plaats van te kokerellen, luisterde ze liever naar haar platen of keek ze televisie. De vlaggetjes aan de muur wijzen er dan weer op dat ze gestudeerd had én Ken mocht niet blijven slapen, of dat lijkt het enkel bed toch te suggereren. Interessante keuzes, aangezien Amerikaanse vrouwen in 1962 nog geen eigen bankrekening op hun naam mochten openen.

Hierna passeerden nog talloze versies van het Droomhuis de revue: van Victoriaanse weelde tot een luxehut (inclusief Togo lookalike) of stadswoning mét lift, Barbie heeft een indrukwekkende immo-portefeuille op haar naam staan.

In het boek ‘Barbie Dreamhouse’, in 2022 uitgegeven door Mattel en Pin-Up, werpen verschillende kenners hun licht op de geschiedenis van het Droomhuis. Zo ook Amerikaans architect Michael Abel, die benadrukt dat het Barbiehuis een maatstaf is geworden voor eigentijdse stijl. Kim Culmone, senior vicepresident design bij Mattel, licht dan weer toe dat het Barbie Droomhuis altijd een weerspiegeling is geweest van de hedendaagse cultuur, terwijl het ook een surreële status behoudt. Culmone wijst op de verschillende versies door de jaren heen, die elk op hun manier de tijdsgeest en architecturale trends van die periode weerspiegelden.

Beatriz Colomina, architectuurhistoricus, vergelijkt het Droomhuis met televisiesets en stelt dat het een voorstelling is van het dagelijks leven voor een publiek. Ze merkt op dat Barbie al sinds 1962 ‘Instagram-ready’ is. Van de modernistische architectuur tot het designmeubilair: Barbies originele huizen zouden anno 2023 inderdaad hé-le-maal Instagram-proof zijn. 

Van de ene Instagramtrend naar de andere: een groot deel van het originele, eigentijdse karakter ging verloren vanaf eind jaren ’70, toen Mattel alles in Barbieroze begon te dippen. Waarom, vraagt u? Marketing, marketing, marketing. Enerzijds wilde Mattel een specifiek doelpubliek aanboren – kleine meisjes in plaats van adolescente vrouwen – en anderzijds waren er te veel copycats op de markt. Het bedrijf besloot dus in te zetten op één kenmerkende kleur om hen heel duidelijk te onderscheiden van hun concurrenten. Een strategische keuze die jammer genoeg bepaalde genderstereotiepen kracht bijzette, maar wel duidelijk gewerkt heeft: het feit dat Barbieroze een term an sich is, zegt genoeg.

De wereld door een roze, mid-century bril

Meer dan zes decennia aan mode-, architectuur- en interieurtrends: regisseur Greta Gerwig stond voor een opdracht van formaat om de look and feel van Barbies wereld te vertalen naar een filmset. Daarom schakelde ze de hulp van de Oscar-genomineerde productiedesigner Sarah Greenwood en set-decorateur Katie Spencer in, het Londense team achter films zoals Pride & Prejudice en Anna Karenina. 

Gerwig, tevens scenarist van dienst, wilde bewust vermijden dat de set voor haar Barbiefilm te klassiek en elegant zou zijn. Het team koos dus eerst en vooral voor een opvallend schreeuwerige esthetiek met verschillende roze tinten, om de kinderlijke setting van de speelgoedpop te benadrukken. Mooi, maar op een speelse manier. Verfleverancier Rosco moest flink z’n best doen om aan de gigantische vraag naar roze verf te kunnen voldoen.

Voor het ontwerp van het Droomhuis klopten Greenwood en Spencer af op mid-century modern, de architectuur- en interieurstijl uit de tijd van de originele Barbie. Een logische keuze volgens Gerlin Heestermans, oprichter van het online erfgoedplatform Toerist Modernist: ‘Het optimisme en de positieve sfeer van de jaren vijftig, vlak na de Tweede Wereldoorlog, weerspiegelen zich in de esthetiek van Barbies Droomhuis. Dit tijdperk bracht nieuwe ontdekkingen, materialen en technieken met zich mee, wat resulteerde in levendige kleuren en gedurfde vormen in de architectuur.’

Setdesigners Greenwood en Spencer lieten zich specifiek inspireren door het modernisme van Palm Springs uit de jaren ’50 en ’60. Je ziet duidelijk verwijzingen naar het Kaufmann-huis uit 1946 van Richard Neutra en andere iconische gebouwen die zijn vastgelegd op de gevoelige plaat door de Amerikaanse fotograaf Slim Aarons. Deze periode van moderne architectuur was volgens het team ideaal om een surrealistische wereld te creëren waarin Barbie tot leven komt. Heestermans beaamt: ‘De esthetiek blijft tot de verbeelding spreken. Alles was heel kleurrijk, super esthetisch en speels. Deze mindset sluit goed aan bij Barbies wereld, waarin ze altijd op vakantie lijkt, zelfs wanneer ze aan het werk is.’

De jaren vijftig markeerden volgens Heestermans ook het begin van meer democratisch geprijsde interieurwinkels, wat past in het hele marketingverhaal rond de originele Barbie. ‘Je huis werd steeds meer een deel van je identiteit en het verfraaien ervan werd makkelijker. Betaalbare materialen speelden hierbij een belangrijke rol, vooral in vergelijking met de dure materialen uit de jaren ’20 en ’30, zoals exotisch hout, marmer en speciaal glas. In de jaren ’50 en ’60 was dit heel anders: plastic werd hét materiaal voor interieurs. De negatieve milieueffecten die we nu associëren met plastic waren destijds nog niet bekend. Het werd gezien als hip en cool.’ Of zoals Aqua zong in 1997: ‘Life in plastic, it’s fantastic’.

In a Barbie World

Barbie werd dan wel een mens van vlees en bloed in de verfilming, toch wilden de setdesigners er alles aan doen om haar omgeving zo plastic en speels mogelijk te houden. Daarom besloten ze ook te sleutelen aan de dimensies van het ‘echte’ Droomhuis. Ze bestudeerden de poppenvariant tot in detail, maten de eigenaardige verhoudingen van de kamers na en besloten de schaal van de set met 23 procent te verkleinen ten opzichte van menselijke afmetingen. Dit zorgt ervoor dat de acteurs groot lijken in de ruimte, zoals wanneer kinderen met Barbie spelen en haar in de huizen en auto’s moeten wurmen. Het resultaat is een omgeving waarin alles net iets te klein is, wat bijdraagt aan de unieke visuele esthetiek van het droomhuis.

Het Droomhuis van Barbie in de film van Gerwig combineert modernisme met de esthetiek van de hedendaagse cultuur, en dat alles vanuit het kleurrijke perspectief van een kind. Het symboliseert Barbies onafhankelijkheid en aspiraties, terwijl het tegelijkertijd een surrealistische en fantasierijke wereld creëert. Greta Gerwig, Sarah Greenwood en Katie Spencer sloegen de handen in elkaar om een visueel opvallende set te creëren die de kijker meeneemt naar een wereld waarin alles net iets te klein is, maar waarin de mogelijkheden eindeloos zijn. En wie weet, als de doordachtheid van deze set een voorbode is, ligt er binnenkort misschien wel een ‘Barbie at the Oscars’-pop in de rekken.