Cocktail maison: zomerse recepten voor unieke mixed drinks

Geen kwaad woord over gin-tonic, maar het mag soms wat meer zijn. Wij maakten een selectie van zomerse cocktailrecepten. Met enkele gemakkelijke riffs – zoals aanpassingen bij cocktails en mixed drinks heten – zodat je drankenkabinet niet uit zijn voegen barst.

1. Scherp

Geen beter aperitief dan een cocktail met flink wat aciditeit. Zure smaken zorgen namelijk voor een reactie met onze smaakpapillen en speekselproductie, wat dan weer zorgt voor meer honger en meer dorst. Bijzonder technisch, maar ook vooral heel fris en lekker. De daiquiri en de Whiskey Sour klinken je waarschijnlijk bekend in de oren, maar wellicht is de margarita de meest befaamde in deze groep. Ze verhouden zich allemaal ongeveer zo:

• 6 cl spirit
• 3 cl citrus
• 1,5 cl zoetstof

Gebruik een neutrale gin, een honderd procent agave-mescal of zelfs een lekkere vodka. Combineer met aromatische groene kruiden zoals basilicum, een gekneusd takje rozemarijn of een geïnfuseerde olie van bijvoorbeeld rucola. De zoetstof of suikersiroop kun je makkelijk vervangen door donkere agavesiroop of aangelengde honing. Ook makkelijk om met flink wat ijs en handvol vers fruit in de blender te smijten. Of wie verlangt er stiekem nooit naar een Strawberry Daiquiri?

2. Bitter

Als de populaire gin-tonic al een opvolger kent, dan moet het toch de negroni zijn. Ondanks het verschil in stijl en bereiding, worden ze beide getypeerd door een uitgesproken bitterheid. Het heeft even geduurd, maar die bittere smaken lijken eindelijk door het grote publiek aanvaard.

• 3 cl spirit (plain)
• 3 cl bitterlikeur
• 2 cl limoensap
• 2 cl zoetstof (suikersiroop)
• 2 schijfjes sinaasappel

Voor de bittere toets kies je cinar of amaro, maar campari is natuurlijk ook niet verkeerd.

3. Bruisend

Een brede paraplu waar heel wat namen onder kunnen schuilen. Doodsimpel in verhoudingen en bereiding en vooral heel drinkbaar door de toevoeging van soda.

• 4,5 cl spirit
• 1,5 cl citrus
• 1,5 cl zoetstof
• 6 cl bruisdrank

Mix en shake de eerste drie ingrediënten samen en giet in een glas. Vul dan pas aan met de gecarboniseerde drank. Met gin en soda heb je de populaire Tom Collins, met donkere rum en gemberbier heet het een Dark & Stormy. Whisky en gemberbier of witte rum met munt en licht bruisend water zijn ook prima combinaties. Nog een toffe optie is bruisende kombucha om je mix af te werken.

4. Parelend

Geen overzicht van makkelijk te hanteren recepten zonder de koningin van de cocktails te vermelden. Dit item gaat immers over de cocktail die als basis schuimwijn of champagne heeft en ideaal op het terras in de namiddag wordt gedronken. Enkele decennia geleden zou het hier uitsluitend over de kir royal gaan, maar de Aperol Spritz heeft die plek helemaal ingenomen.

• 3 cl spirit
• 1,5 cl fruitlikeur of kruidenlikeur
• 9 cl mousserende wijn

Uiteraard moeten we hier even de Hugo vermelden waarbij gin, vlierbloesemsiroop en prosecco of cava een hit vormen. Maar ook bourbon, crème de cassis en champagne weten elkaar prima te vinden in een glas met voldoende ijsblokjes.

5. Boozy

Komt van booze of sterkedrank. Volle, rijke en best stevige cocktails die niet per se als aperitief tot hun recht komen en waar één spirit mag schitteren. De Old Fashioned is de bekendste naam in deze categorie.

• 6 cl donkere spirit
• 1,5 cl zoetstof
• 1 dash bitters

Voldoende shaken is belangrijk om het geheel wat lichter en meer drinkbaar te maken. Voor de spirit gebruik je best een diepe rum met veel alcohol, maar een volle bourbon smaakt zeker ook. Vooral met verschillende bitters experimenteren kan leuke resultaten opleveren. Ga zeker eens op zoek naar chocoladebitters om de klassieke amaro-bitters te vervangen.

Een belangrijk detail van een cocktail is de opgesmukte rand van het glas. Dat voegt meteen een feestelijk randje – sorry – toe, maar kan daarnaast vooral de smaakervaring en het mondgevoel een extra dimensie geven. Het prikkelen van mond en lippen door bijvoorbeeld zout of wat korrels suiker triggert de smaakpapillen extra zodat je zintuigen nog meer geprikkeld worden. Niks mis met die klassieke garnituren op ons glas, maar soms mag het net wat meer zijn.

1. Zout is prima als randje, maar soms wat heftig of net saai. Als basis is het evenwel ideaal. Zo kun je zout vermengen met togarashi, Japans zevenkruidenpoeder, bij een bloody mary. Ook Japanse ingrediënten zoals nori (gedroogd zeewier) of katsuboshi (vlokjes gedroogde bonito) zijn een prima toevoeging bij zout. Voor meer pit experimenteer je met chilipoeder of peper.

2. Suiker is die andere oude bekende die rond een glas wordt gekleefd. Om die zoetheid te doorbreken is het toevoegen van sumak, een paars poeder van de sumakplant met een scherpe smaak, een dankbaar ingrediënt. Maar ook gedroogde en gemalen partjes citroen of andere citrusvruchten zijn ideale toevoegingen.

3. Een nieuwe trend is de locatie van de rand. Die lijkt logisch en vast te liggen, maar je kunt ermee spelen. Zo kun je bijvoorbeeld maar de helft van een glasrand voorzien van een topping. Zo kan de drinker kiezen of hij/zij een slok neemt met of zonder extra punch. Een variatie op dat thema is de volledige zijkant van een glas beplakken met een mengsel. Dat is vooral visueel een spectaculaire bonus.

4. De dip, de lijm voor onze rand, is meestal gewoon citroen- of limoensap. Dat kun je vervangen door een ander fruitsap, een gelei of zelfs een hartige saus. Chamoy, een Mexicaanse saus met pruim, mango en chili, sojasaus of zelfs ketchup: het zijn allemaal opties.

Dat mengen en mixen is allemaal heel tof en vaak zelfs spectaculair, maar wanneer de gasten plots je woonkamer vullen niet altijd even handig. Net daarom is het makkelijk om je cocktail op voorhand al te mengen en klaar te hebben staan voor je gezelschap. Soms is de voorgemaakte cocktail, batch brew of pre-batch ook beter voor de smaak. De verschillende ingrediënten krijgen immers de tijd om op elkaar in te werken en meer harmonie en balans te creëren in het glas. Dat hoeft niet per se vlak voor je feest of happening te gebeuren: sommige brouwsels kunnen tot een halfjaar lekker en drinkbaar blijven. Belangrijk om te onthouden is dat je beter geen citrus of andere sappen gebruikt in die receptuur. Die zullen namelijk snel oxideren en voor vervelende bijsmaken zorgen. Gelukkig zijn er andere opties:

AGED KOFFIE NEGRONI

De negroni leent zich helemaal voor deze bereiding, maar met een extra aroma wordt die nog meer de moeite. Infuseer op voorhand een neutrale vermout met bij voorkeur licht gebrande koffiebonen. Zes à twaalf uur is al best lang, maar experimenteren kan zeker. Brouw met de volgende verhoudingen je negroni:

• 1 deel vermout
• 1 deel campari
• 1,5 deel gin of mescal

Hoe langer je deze mengeling bewaart, hoe meer de smaken zich met elkaar zullen vermengen. Vooral de scherpere, alcoholische elementen zullen afronden en plaatsmaken voor rijkere, vollere smaken. Als je dat proces wilt versnellen, is daar een eenvoudig trucje voor. Indien voorhanden, het mengsel vacuüm trekken, opwarmen tot 50°C en tot vier uur laten trekken. Maar de negroni in een glazen fles gieten, goed afsluiten en een beurt in de vaatwasser is een prima alternatief.

OLD FASHIONED OP VAT (EIK)

Van klassiekers gesproken. Ooit alleen voor deftige meneertjes op leeftijd, maar gelukkig ligt die tijd ver achter ons. Ook deze best stevige combinatie is ideaal om op voorhand te brouwen én heel lang te laten rijpen. Sommige cocktailbars kiezen er zelfs voor om het mengsel op houten vaatjes te laten rijpen om meer dimensie en smaak te krijgen.

• 1 l bourbon of zoete whisky
• 1 kl bitters
• 250 ml zoetstof (suikersiroop of agavesiroop)

Bij het serveren is het wel belangrijk dat je de tijd neemt om lang genoeg te stirren, niet shaken weet u wel. Roeren dus: de cocktail grondig doorroeren op ijs zorgt voor een verdunning van de drank en een elegante afdronk. Werk af met vers ijs en een stukje gekneusde sinaasappelschil.

DE PUNCH: PINEAPPLE-RUM

Voor wie toch liever wat fruitigheid in het glas wil, is de punch een ideaal concept. Punch is de verzamelnaam voor een pre-brew bereiding waarbij vruchtensap, stukken fruit, alcohol en vaak een bruisende drank tot een mixed drink worden verwerkt. Bijna elke cultuur heeft een eigen versie en experimenteren is makkelijk.

Los 300 gram suiker op in 100 gram kokend water. Voeg 400 gram verse ananas in blokjes toe en plet ze licht: laat een nacht trekken in de ijskast. Schep het mengsel in een mooie kan of terrine en voeg 350 ml rum en evenveel versgeperst citroensap en bruiswater toe. Serveer in keurige glazen of kopjes met een schijfje citroen en een blokje ijs.

Het perfectioneren van een cocktail zit ’m vaak in de details. Zorgvuldig je spirits kiezen, biologisch fruit kopen voor je zeste en sap, en hygiënisch werken zijn een evidentie. Maar er zijn ook extra’s die niet altijd veel tijd of geld kosten en toch een wereld van verschil kunnen maken.

Gefumeerde glazen. In de gastronomie experimenteert men al langer met het toevoegen van rook bij gerechten. Ook in de mixology komt die trend vaker voor. Rooster met een keukenbrander of open vuur wat zoethout, kardemompeul of kaneel en plaats er je glas overheen. Mix je drank en serveer meteen in het rokerige glas. De achtergebleven aroma’s zullen bijdragen tot een extra rijke ervaring.

Aromaten opwarmen. Sinds de grote gin-tonichype drijven er allerhande aromaten en botanicals in onze glazen. Dat is visueel leuk, maar vaak dragen ze weinig bij tot het eindproduct. Als je echter een kaneelstok, wat peperbollen of een steranijs even verwarmt in een droge pan of hete oven, zullen de smaken makkelijker loskomen en de drank wél echt parfumeren.

Een drank wat extra smaak meegeven kan ook op een minder gesofisticeerde manier. Zo werd in grootmoeders tijd een saaie jenever op smaak gebracht met pruimen of druiven. De mogelijkheden van infuseren zijn eindeloos. Oververse tomaten en pepers met vodka, gin met groene kruiden of, zoals eerder vermeld, koffiebonen in je vermout. Samenvoegen, idealiter vacuüm trekken en achteraf door de fijne zeef halen.

Laat je verbeelding je enige grens zijn. Als het lekker smaakt en als de combinaties voor jou werken, is alles mogelijk. Sommige combinaties of methodes lijken gek, maar werken wel. Zo is er gekende drank met mescal, koffie, vermout en witte crème de cacao, die wordt geserveerd met… een lijntje cacaopoeder. Dat lijntje snuif je op en legt een film in mond en keel. De combinatie van dat laagje stof en de cocktail samen zou goddelijk smaken. Misschien wat vergezocht, maar waarom niet?

IJs en ijs is twee. Onderschat de kracht van ijs als ingrediënt in je bereiding niet. Men denkt vaak dat meer ijs minder smaak betekent, maar niets is minder waar: veel ijs houdt je drank op temperatuur en je verhoudingen in balans. Ga indien mogelijk op zoek naar goed gemaakte ijsblokken: de euro extra voor een zak zal je je achteraf niet beklagen.

1. Back to basics. De gin-tonichype was er een van grandeur en overdaad. Vaak kwam de drank in te grote glazen op voet met bergen garnituur en uitgebreide versiering. Die tijden zijn voorbij, mensen grijpen weer terug naar eenvoud. Geen vijftien ingrediënten voor een cocktail, geen opgesmukte glazen, maar simpele recepten waar één spirit de basis vormt en duidelijk geproefd mag worden. Vaak in een simpel, bijna saai glas.

2.Natuurwijn/sake. De golf van nieuwe soorten dranken heeft ook zijn weg gevonden naar de mixed drinks. Enerzijds is er de sake, die zich enorm goed laat mengen en mixen met andere smaakmakers en op zichzelf heel verschillend en verrassend kan smaken. Anderzijds heeft natuurwijn soms zulke uitgesproken en wilde smaken dat het zonder toevoegingen al een cocktail lijkt.

3. Location location location. De tijd dat een degelijke cocktail alleen te vinden was in een (hippe) bar is voorbij. Buurtcafés, restaurants en zelfs snackbars zetten vol in op mixed drinks. Vooral menukaarten met veel aroma’s en brute smaken combineren ideaal met cocktails.

4. Shots. Niet zo heel lang geleden was het bestellen van shots allesbehalve classy te noemen. Een rondje bommetjes was vooral bedoeld om heel snel dronken te worden, toch? Wel, daar komt nu verandering in. Na de maaltijd een rondje exclusieve mescal voor de hele tafel kan zomaar gebeuren. Ook shots met minicocktails om de maaltijd te besluiten zijn geen zeldzaamheid. Sowieso is het shotje ook meer en meer te vinden in menuformules op restaurant: een jus, een bouillon of een infusie om een gerecht extra kader en smaak te geven.