We zitten al langer met z’n allen aan het collageen: eerst waren poeders en shotjes een hype, nu overspoelen crèmes en serums met procollageen, die een stevigere en vollere huid beloven, de markt. Maar maken ze die beloftes ook waar?
Om even je geheugen op te frissen: collageen is een eiwit dat we allemaal van nature in onze huid, haar, nagels, spieren en bindweefsel hebben. Als een soort natuurlijke lijm helpt het de huidcellen aan elkaar te ‘kleven’ waardoor de huid veerkrachtig blijft. Het is kortom onmisbaar voor een gezonde, soepele en jeugdige huid.
Ons lichaam stopt nooit met de aanmaak van collageen, maar naarmate we ouder worden, wordt het sneller afgebroken dan het kan worden aangemaakt. Dit proces start al vanaf je 25ste. Wetenschappers schatten dat het tekort elk jaar met één procent toeneemt, met een flinke versnelling in de perimenopauze.
nter de schoonheidsindustrie, die op zoek gaat naar manieren om de productie van collageen opnieuw aan te zwengelen (zie kader). Aanvankelijk gebeurde dit met voedingssupplementen in de vorm van poeders of shots. Daarna kwam er de groeiende populariteit van collageenboostende ledmaskers die in steeds meer schoonheidssalons gebruikt worden. Dit jaar komt dan weer een nieuwe generatie crèmes en serums op de markt die inwerken op het collageen in de huid – vaak met ‘collageen’ in de naam als extra verkoopargument.
Collageen sparen
Het zal niet verbazen dat het vooral vrouwen op leeftijd zijn die op zoek gaan naar producten waarmee ze het collageengehalte in hun huid in evenwicht kunnen houden. Hormonale schommelingen tijdens de (peri)menopauze versnellen de afbraak van het natuurlijke collageen immers aanzienlijk. Dat proces start tijdens de eerste vijf jaar van de perimenopauze en wordt meer uitgesproken in de daaropvolgende vijftien jaar. De huid wordt droger en het gezicht verliest volume. De combinatie van actieve stoffen in de nieuwe generatie crèmes geeft de huid een zichtbare oppepper.
Na je 25ste begint je voorraad collageen af te nemen, met een flinke versnelling in de perimenopauze.
Maar ook jongere generaties – zich ervan bewust dat de afname begint vanaf 25 jaar – zwichten voor de hype. Een groeiende jonge doelgroep wil ‘collageen sparen’ en vermijden dat hun voorraad begint te slinken. De recente buzz rond het met collageen verrijkte peel-off nachtmasker van het Koreaanse merk Medicube, dat ’s ochtends een babyhuidje belooft, is een mooi bewijs: het aantal zoekopdrachten op TikTok naar dit wondermiddel in tube steeg de afgelopen maanden in vergelijking met 2024 met maar liefst 338 procent! Het bewijs dat we op elke leeftijd dromen van een babyvelletje. Helaas is het effect puur cosmetisch, zegt Marie-Hélène Lair, directeur innovatie van Clarins: ‘Het product blijft op het huidoppervlak liggen en zorgt daar weliswaar voor een tijdelijke hydratatie en soepelheid, maar heeft geen langetermijneffect op de hoeveelheid collageen in onze huid.’
Lees ook: Eau de watte? Al je vragen over parfum beantwoord
Dubbelzinnige boodschap
‘Je kunt geen collageen ín je huid smeren, de molecule is simpelweg te groot’, geeft ook Shalina Hassanaly, hoofd van het biologielaboratorium van Caudalie, toe. Maar zijn alle ‘collagen friendly’-producten dan bedrog?
Apotheker Carolien Hoof nuanceert: ‘Collageen dringt inderdaad niet tot de diepere huidlagen door en een crème zal de natuurlijke voorraad dus niet doen toenemen, maar veel van die producten bevatten dan ook geen collageen, maar zogenaamde “procollagenen”: actieve ingrediënten die signalen naar de huid sturen om de collageenproductie te stimuleren. Dit zijn onder andere collageenpeptiden. Die molecules zijn kleiner en worden daarom makkelijker opgenomen door de huid. Geen collageen dus, maar ingrediënten die de huid stimuleren om zelf weer meer collageen aan te maken.’
Op het Instagramaccount @the_cosmetist deelt Hoof wetenschappelijke studies die de werking van die zogeheten procollagenen onderbouwen. De huidconsulente geeft toe dat de boodschap op verpakkingen soms dubbelzinnig is en dat vaak onduidelijk is of het woord ‘collageen’ nu verwijst naar procollagenen in het product of naar collageen van dierlijke oorsprong, al dan niet bewerkt.
Van honing van zwarte bijen over mitracarpus-extract tot resveratrol uit druiven: de sector blijft zoeken naar natuurlijke ingrediënten en bijbehorende patenten met een effect op het collageengehalte. Carolien Hoof wil tot slot ook nog herinneren aan het belang van voeding. Denk aan antioxidanten – die beschermen tegen vrije radicalen die het verouderingsproces versnellen – in groente en fruit, en aminozuren in vlees, eieren en peulvruchten. ‘Ook vitamine C helpt. Wie de huid een plezier wil doen, kan elke dag twee kiwi’s eten’, raadt Marie-Hélène Lair aan.
Lees ook: Zijn duurdere haarborstels effectief beter voor je haar?
Slikken, smeren of combineren?
Voedingssupplementen bevatten collageen – van rund of vis – dat zodanig bewerkt is dat het makkelijker door onze darmen kan worden opgenomen. De bedoeling is niet om eiwitten toe te voegen, wel om de lichaamseigen productie te stimuleren. Hoewel collageenshots en -poeders fervente fans hebben die absoluut overtuigd zijn van de doeltreffendheid van het product, is het effect tot op heden nog niet wetenschappelijk bewezen. Belgisch collageen vind je bij o.a. Insensials, Nomige en Ba-sil. Shalina Hassanaly van Cadalie: ‘Dankzij biotechnologische innovaties kunnen we vandaag ook vegan collageen produceren.’
Ledmaskers met infrarood licht zouden het regeneratievermogen van weefsel verbeteren, de collageenproductie stimuleren en de bloedsomloop activeren. De voordelen zijn aangetoond door wetenschappelijke onderzoeken, maar er hangt een prijskaartje aan: tussen vierhonderd euro voor een instapmodel en duizend euro voor een geavanceerd toestel.
Je kunt ook een serum of crème met het label procollageen smeren: die producten bevatten actieve ingrediënten die de collageenproductie stimuleren en bestaand collageen beschermen. De ingrediënten kunnen afkomstig zijn van collageen, zoals collageenpeptiden, of van andere moleculen. Kies je product op basis van je behoefte en de beloofde resultaten.
Mag je combineren? Er zijn geen contra-indicaties. Maar tot op heden zijn er geen studies die het gebruik van een masker, een voedingssupplement en een crème combineren.
Collageen onder controle
De nieuwste procollageenproducten.
1. Clarins: de vernieuwde Extra Firming-lijn mikt op collageenvolume en -kwaliteit. Voor minder rimpels, strakkere contouren en vollere wangen. 105 euro/50 ml
2. Caudalie: de Premier Cru werd herwerkt samen met de universiteit van Harvard. Het resveratrolcomplex belooft een huid die dubbel zo vol oogt. 93 euro/50 ml
3. Vichy: Liftactiv Collagen Specialist 16 is het resultaat van 25 jaar onderzoek en bundelt drie actieve stoffen die verschillende vormen van collageen versterken. 51,50 euro/30 ml
4. Givenchy: Sculptural focust op collageenherstel met behulp van Phoenix Cistus, dat ook de afbraak ervan afremt. 140 euro/30 ml
5. Stendhal: de luxueuze Divine Alba-lijn bevat extracten van Alba Grandiflora om de structuur van de huid te verstevigen. 350 euro/50 ml
6. Paula’s Choice: zelfs het merk dat zweert bij retinol, kiest in de nieuwe Plumping Moisturizer voor collageenpeptiden. 56 euro/50 ml
7. Eucerin: de nieuwste telg in het gamma Hyaluron-Filler + Elasticity stimuleert collageen en is lichtroze getint om een doffe teint op te lichten. 45,95 euro/50 ml
8. Dior: de C in OX-C Treatment, uit de Capture-verzorgingslijn, staat voor collageen. Extra zuurstof voor de huid versterkt het effect. 145 euro/30 ml
Lees ook: Getest en voorgelegd aan een expert: hoe krijg je langer en voller haar?
