Deze week: Tine Maenhout (38), kunsthistorica, journalist en schrijver. Haar recentste boek, Levenslust is de beste vorm van rebellie, is een rechtstreeks gevolg van het advies dat ze zichzelf met vallen en opstaan heeft ingeprent.
‘Het was heet, zeven jaar geleden in Mombassa. In een kamertje met afbladderende pastelverf op de muren ratelde een ventilator. Ik wachtte rustig af tot Mariam haar verhaal zou doen. Zij was een van de vrouwen die ik tijdens mijn reis naar Kenia interviewde en die waren opgevangen in het Gender-Based Violence and Recovery Center, opgericht door Marleen Temmerman. Samen met haar schreef ik het boek, Milady!, over slachtoffers van seksueel en huiselijk geweld.
Terwijl ik wachtte tot Mariam zou spreken, verraste een zacht stemmetje me: dat van Hadija, Mariams dochter van zes. In haar rode uniformpje vertelde ze heel rustig over háár verkrachting. Later op haar school zag ik hoe de matrassen van haar leeftijdsgenootjes elke dag te drogen werden gehangen. Sommige meisjes konden ’s nachts hun plas niet ophouden door veelvuldig misbruik. Het sneed door mijn ziel. Ik had een dochter van drie uit mijn eerste huwelijk en was vijf maanden zwanger. Ik was – en ben – gelukkig hertrouwd en vond het fijn om weer een dochter te verwachten. Maar het ging gepaard met onzekerheid, want door omstandigheden was de eerste bevalling bijna direct gevolgd door een onverwachte echtscheiding. Het had me in een pittig verwerkingsproces gestort, een zoektocht ook naar wat het is om moeder en vrouw te zijn.
Mijn recentste boek kwam recht uit mijn buik, zonder compromissen.
Hadija’s directrice vertelde me hoe ze de kinderen leerde in hun kracht te staan, zichzelf te durven zijn en van daaruit een leven op te bouwen. Dat klonk zo relevant, ook voor mijn eigen parcours. Een paar jaar later hoorde ik het acteur Matthias Schoenaerts in een interview perfect samenvatten: ‘Durf brutaal te zijn. Oorspronkelijk in wie je bent.’
De Keniaanse meisjes en vrouwen waren het levende bewijs. Ze hadden de vreselijkste kwetsuren, maar rechtten hun rug. Ze wilden niemand tot vijand maken en ook niemands slachtoffer zijn. Hoe mooi zou het zijn mochten meer mensen inzien dat die rollen onwerkbaar zijn. Als de een de ander blijft beschuldigen, maken ze elkaar kapot en geven ze elkaar een stempel voor de rest van hun leven. Ik wilde na mijn echtscheiding af van het ‘ocharme jij’ omdat het me belette vooruit te komen. Vooruit naar een nieuw gezin, nieuw werk, een hernieuwde intuïtie. Die was ik onderweg wat verloren, maar de Afrikaanse vrouwen waren als spiegels waarin ik mijn kleine kantjes, maar ook mijn sterktes zag. Hun levenslust werkte helend.
Gecombineerd met Schoenaerts’ advies deed het me beseffen dat ieder mens een innerlijke tuin heeft met daarin zijn opvoeding, ervaringen, trauma’s en drijfveren. En dat je die moet durven aan te boren wil je authentiek en liefdevol kunnen handelen. Dat is niet gemakkelijk in een samenleving die streng toekijkt of je wel binnen de lijntjes loopt, maar alleen als je met een open geest voor je doelen gaat, kun je écht leven. Mijn recentste boek kwam recht uit mijn buik, zonder compromissen. De brutaliteit waarmee ik het schreef, probeer ik mee te geven aan mijn dochters. Als de oudste in de zwemclub gaat omdat ze over tien jaar naar de Spelen wil, of als de jongste vastberaden een tekening afwerkt, vermoed ik dat ik op de goede weg ben. Natuurlijk twijfel ik nog, maar dan denk ik aan Mombassa en weet ik: wij vrouwen kunnen zo veel aan.’
