‘Mannen worstelen vaak alleen en in stilte met hun seksuele problemen’: twee seksuologen over taboes in bed en de impact van Tinder op ons seksleven

‘Seksworkshops zijn booming business’, schreef Het Laatste Nieuws enkele maanden geleden en begin december suggereerde De Volkskrant dat de Satisfyer Pro ingezet kan worden om de orgasmekloof te dichten. In het kader van ons dossier ‘seksueel welzijn’ vroeg collega Jorik Leemans zich vorig jaar ook al af of er een nieuwe seksuele revolutie op til is. Klopt het dat het steeds heter wordt in onze slaapkamers? Seksuologen Ina Van Ransbeeck en Wim Slabbinck meten de temperatuur op en blikken vooruit op de toekomst van onze seksuele beleving.

Laten we met een geruststellende noot beginnen: “Het gaat goed met ons seksleven”, zegt Wim Slabbinck, antropoloog, seksuoloog en auteur van Waarom mannen geen seksboeken kopen. “De cijfers over onze seksuele tevredenheid gaan de laatste decennia in stijgende lijn. Een mooi bewijs dat het open klimaat waar we al zo’n zestig jaar aan werken als maatschappij ook een gunstig effect heeft op de kwaliteit van ons seksleven.”

“De bespreekbaarheid van seks heeft veel goede dingen met zich meegebracht”, bevestigt ook Van Ransbeeck, huisseksuoloog van Flair en auteur van Jouw tijd komt nog wel. “Door toe te geven dat seks een belangrijk onderdeel van ons leven is, kunnen taboes doorbroken worden en worden allerlei thema’s plots bespreekbaar.”

Beter maar minder

De kwaliteit van ons seksleven neemt toe, maar de kwantiteit niet, zo wijzen verschillende studies uit. In heel wat westerse landen taant het aantal seksueel actieve mensen. Deze daling is vooral prominent bij millenials en Gen Z-ers, die heel wat minder vaak met elkaar de koffer induiken dan voorgaande generaties. De reden daarvoor moeten we volgens Slabbinck zoeken bij onze vrijetijdsbesteding.

“Wie zo’n zestig jaar geleden stoom wilde afblazen, had gewoonweg minder opties dan vandaag. Met wat geluk had je een televisie met enkele zenders en kon je één keer per maand naar de bioscoop. Seks komt hoger op de agenda te staan als die agenda zo goed als leeg is. Tegenwoordig worden we overspoeld door ontspanningsmogelijkheden, van netflixen tot de talloze verenigingen waarbij je je kan aansluiten. Bovendien worden we voortdurend afgeleid door sociale media. Dat zorgt voor een verzadiging, waardoor er minder tijd en mentale ruimte is voor seks.”

“Daarbij komt nog eens dat je in dit digitale tijdperk altijd maar een muisklik verwijderd bent van pornografisch materiaal. Zo kan je aan je trekken komen zonder dat je het huis moet verlaten, een praatje moet maken met iemand of een blauwtje kan lopen. Wie bang is voor de net genoemde scenario’s kan terugvallen op een eindeloze pornobibliotheek in de veilige omgeving van zijn eigen bed of zetel”, vult Van Ransbeeck aan.

Levensecht

Stevenen we af op een hyperdigitale en seksloze maatschappij? Zullen we onze dorst naar seks enkel nog lessen op het internet? En zullen we de kraamafdelingen een voor een moeten sluiten zoals in Japan? Zo’n vaart zal het niet lopen, volgens Van Ransbeeck. “De laatste jaren is VR-porno of 3D-porno steeds populairder geworden. Met deze technologie kan je alles vanuit verschillende perspectieven bekijken en zelfs oogcontact maken. Dat brengt natuurlijk potentiële gevaren met zich mee, maar tegelijk zorgt dat levensechte kantje dat je een intensere band met de pornoacteurs voelt en makkelijker opgewonden geraakt.”

“Voor mij toont dat aan dat mensen toch nog steeds een diepe nood voelen om zich te verbinden tot elkaar. Hetzelfde kan gezegd worden voor de populariteit van platformen als OnlyFans. Mensen betalen graag meer geld voor een persoonlijke aanpak, om zich gezien te voelen. Al die geavanceerde technologie is geen substituut voor echte menselijke connecties, maar wel een bewijs dat we er nog steeds naar verlangen.”

Graag traag

Ook Wim Slabbinck betwijfelt dat online erotiek het zal halen van ‘the real deal’. “We zijn meer dan enkel cerebrale wezens, we zijn zoogdieren. Dat wil zeggen dat we nood hebben aan intimiteit en verbondenheid en dat kan je niet zomaar vervangen door een ervaring op een scherm. Sterker nog, ik merk in mijn praktijk zelfs een ommekeer. Ik krijg steeds vaker koppels over de vloer die juist seksueel willen vertragen. Weg van het vluchtige en individualistische, richting het uitdiepen van hun connectie.”

De lengte van een doorsnee vrijpartij is lastig vast te stellen, vooral omdat mensen een verschillende kijk hebben op wanneer die nu juist begint of eindigt. Maar om een idee te geven: de gemiddelden schommelen tussen de vijf en vijftien minuten. Hoe kan je dit proces vertragen – of rekken? “Door middel van slow sex“, aldus Slabbinck. “Bij deze manier van vrijen ligt de nadruk niet op klaarkomen, maar op voorspel, elkaars lichaam ontdekken en emotionele verbondenheid. Je gaat samen op zoek naar wat opwinding en verlangen voor jullie betekenen. Dat is niets nieuws trouwens, de technieken die we hiervoor gebruiken komen onder andere van tantraseks, een praktijk die vele eeuwen oud is.”

Singles, kom uit uw kot

Voor koppels noteren we vertragen en verbinden, maar wat brengt de toekomst voor singles? Van Ransbeeck: “Het grote aanbod aan datingapps wekt vaak de indruk dat singles maar een swipe verwijderd zijn van een bloeiend seksleven. Mijn ervaring leert dat dat een grondige misvatting is. Wat wel klopt, is dat het makkelijker geworden is om nieuwe mensen te leren kennen. Een ontwikkeling die in de eerste plaats positief lijkt, maar er ook voor zorgt dat we steeds kieskeuriger worden wanneer we op zoek gaan naar een partner. Achter elke swipe kan tenslotte een leukere, interessantere, knappere match verscholen zitten.”

“Een andere valkuil is dat we minder vaak op elkaar afstappen op café of op straat. We moeten erover waken dat we niet verleren hoe we echte connecties met andere mensen aangaan. Offline communicatie, het correct aanvoelen van non-verbale signalen, is een belangrijke voorwaarde om een liefdevolle relatie uit te bouwen. Gelukkig zijn er onderzoekers als Helen Fisher die stellen dat de technologische vernieuwingen er nooit voor zullen zorgen dat onze ervaring van liefde zal veranderen. Je kan een zaadje planten online, maar dat zaadje laten uitgroeien tot een boom, dat doe je toch in de fysieke wereld.”

Dance battle of the sexes

Een toenemende interesse in seksworkshops, seksspeeltjes en sexual wellness-apps: volgens de media kijken we de laatste decennia steeds vaker verder dan de grenzen van onze eigen slaapkamer en sociale kring wanneer we willen weten ‘hoe’ we het het best doen. “Het klopt dat de stap om hulp te vragen en zoeken steeds kleiner wordt,” zegt Slabbinck, “maar veel van deze ontwikkelingen focussen toch nog voornamelijk op vrouwen, meer bepaald vrouwen tussen 20 en 40 jaar oud. De drempel ligt voor hen een stuk lager om eens met een vriendin te praten, een workshop te volgen of zelfs te rade te gaan bij een seksuoloog.”

“Pas op, die evolutie was broodnodig en daarmee is de orgasmekloof nog niet gedicht. Maar in mijn praktijk merk ik dat het vaak mannen zijn die alleen en in stilte worstelen met hun problemen. Ze zijn bang om veroordeeld te worden door de maatschappij en zoeken daarom pas hulp als het al te laat is of in ongure hoeken op het internet. Bij hetero’s is gendergelijkheid op seksueel vlak als een dans waarbij beide partijen in beweging zouden moeten zijn. Mannen hebben al veel stappen in de goede richting gezet, maar er zijn zeker nog groeimogelijkheden wanneer we het over openheid en kwetsbaarheid hebben.”

Seks is niet altijd heter aan het haardvuur

Het is belangrijk om realistisch te blijven wat het maatschappelijke klimaat rond seksualiteit betreft, waarschuwt Slabbinck. “Seksworkshops mogen dan wel populairder worden, dat is vooral het geval bij een erg specifiek segment van de bevolking. Er zijn ook heel wat mensen die zich niet meer herkennen in een maatschappij die zo open en vrij is. Zij worden juist afgeschrikt door de snelheid waarmee alles verandert.”

“Onderzoek wees uit dat de aanvaarding van lgbtqia+-relaties in de Verenigde Staten het voorbije jaar met zeven procent gedaald is. Dat is een zorgwekkende evolutie, maar ook een goede graadmeter voor hoe we in de westerse wereld aankijken tegen seksualiteit. Extreemrechtse partijen winnen aan terrein en zij voeren vaak een politiek die anti-abortus, anti-lgbtqia+rechten en anti-masturbatie is. Met onze federale verkiezingen in aantocht hoop ik dat mensen weten dat hun politieke keuzes wel eens voelbaar zouden kunnen zijn tot in de slaapkamer.”

Onze seksuele vrijheden zijn verworven en dus niet gebeiteld in steen, geeft Slabbinck nog mee. “Vaak maken we als maatschappij een slingerbeweging. Maar dat wil niet zeggen dat we geen invloed hebben op die slinger. Mochten vrouwen in de jaren zestig en zeventig niet hard gevochten hebben voor hun rechten, dan hadden die ontwikkelingen een stuk langer op zich laten wachten. Ook bij de volgende stembusgang is het belangrijk dat mensen weten in welke richting ze de slinger duwen.”