Regula Ysewijn: ‘AI-software is gratis, maar wij auteurs betalen de rekening’

Duizenden auteurs zagen hun boeken onbetaald gebruikt worden om AI-software slimmer te maken. Ook culinair historica en kookboekenauteur Regula Ysewijn eist dat schrijvers correct verloond worden door de techgiganten in kwestie.

Vorige week maandag werden talrijke auteurs, ikzelf incluis, wakker met een verontrustend bericht over ons intellectueel eigendom. De Amerikaanse The Atlantic publiceerde een reeks artikels waarin ze aantoonden dat 180.000 boeken zonder toestemming werden gebruikt door Meta, Bloomberg en andere giganten om generatieve AI-systemen te trainen. 

De dataset, bekend als ‘Books3’, was gebaseerd op een verzameling illegale e-boeken. The Atlantic creëerde ook een zoekfunctie zodat auteurs er hun werk in konden opzoeken. Bijna al mijn Engelstalige collega’s vonden er één of meerdere van hun boeken in terug (het zijn enkel Engelstalige boeken die werden gestolen), ook ik vond mijn debuut Pride and Pudding in de lijst. 

Schrijven zonder loon

Een boek schrijven kost tijd. In mijn geval meer dan een jaar historisch onderzoek en een jaar schrijven, recepten ontwikkelen en fotograferen. De bronnen die ik daarvoor gebruik vind je steevast achteraan terug. Voor de tijd om een boek te maken krijg je gewoonlijk als auteur een voorschot op je royalties, in het geval van dit boek vond de Belgische uitgever dat ik als debuterend auteur geen betaling te vragen had. Ik werkte dus bijna drie jaar lang zeven op zeven zonder verloning. Het was een investering in mezelf, die me bij mijn volgende boeken in staat stelde wel een redelijke vergoeding te eisen. 

Na mijn zevende boek heb ik een goeie mix van voorschotten voor nieuwe boeken, royalties op verkoop van vorige boeken en op licenties voor vertalingen. En dan nog verdien je als auteur echt geen zakken geld.

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht gedeeld door Knack Weekend (@knackweekend)

Toen er net in deze bewogen week in Knack Weekend een stuk verscheen met de titel “Koken met ChatGPT als souschef” – lees: gebruik AI in plaats van een kookboek te kopen – zag ik dat de klassieke pers nog niet begrepen heeft dat ook hun broodwinning bedreigd is door AI. Het is jammer genoeg voor velen pas als je eigen werk in het gedrang komt dat je ook beseft wat de dreiging is en hoe belangrijk het is dat er wetten komen om AI aan banden te leggen. En vooral AI bedrijven verplichten te betalen voor hun bronnen aan informatie.

Voor de journalist in kwestie was het een leuk experiment, mij deed het vooral pijn om te zien hoe iemand die ook zijn brood verdient met zijn schrijven, mensen de weg toont om in plaats van een boek te kopen gratis AI-software te gebruiken. Het stuk stond achter een paywall (de journalist wordt gelukkig nog betaald), de bronnen van de recepten die ChatGPT gebruikte voor dit artikel zullen naar hun vergoeding kunnen fluiten. En net daar wringt het schoentje.

Tech-giganten versus kleine auteurs

Auteur Sathnam Sanghera schreef in zijn opiniestuk over ‘Books3’ in de The Times dat de gemiddelde inkomsten uit schrijven nu slechts 7.000 pond (8.064 euro) per jaar bedragen. Het reële inkomen van auteurs is de afgelopen vijftien jaar met 60 procent gedaald. Wat de bedragen zijn in België heb ik op korte tijd niet kunnen achterhalen, maar gezien België een pietluttige markt is, vermoed ik dat de bedragen nog lager liggen. Dat het werk van auteurs dus zonder betaling wordt gebruikt, is crimineel.

Dit verhaal gaat ook om ongelijkheid, Goldman Sachs schat dat de jaarlijkse investeringen in AI in 2025 wereldwijd zo’n 200 miljard dollar zouden kunnen bedragen. Dit terwijl er zo goed als geen investeringen zijn in zij die zorgen voor de boeken in uw boekenkast. Het is ook onbegonnen werk voor auteurs om te procederen tegen deze tech-giganten. 

Deze bedrijven hadden een unieke kans om dit juist te doen: ze hadden hun systemen kunnen trainen om enkel gebruikt te maken van werken in het publieke domein of licenties kunnen aanvragen bij de eigenaars van het auteursrecht van de werken. Zo zouden auteurs een realistische compensatie krijgen voor de kosten verbonden aan de creatie van een werk. De kosten voor deze licenties zou voor de tech-giganten namelijk slechts een druppel in de oceaan zijn. Zij kozen er echter voor om de werken van auteurs te gebruiken via een achterpoortje, zonder toestemming, zonder bronvermelding en zonder betaling. Dit is schending van het auteursrecht. De wereld moet wakker worden en beseffen dat naast de wonderlijke dingen die AI brengt, er ook een duistere kant aan het verhaal zit. 

Ondertussen heeft de Amerikaanse Auteursgilde een open brief gestuurd naar de leidende bedrijven in AI om de schade aan ons beroep te beperken. Het roept op om toestemming te vragen voor het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal en eerlijke compensaties voor schrijvers en receptenmakers voor het vroegere en voortdurende gebruik van onze werken.

AI-software is voor gebruikers immers voorlopig gratis, maar als er niets verandert, betalen wij auteurs de rekening.