Van Selah Sue tot Pedro Elias: is het taboe op mentaal welzijn eindelijk doorbroken?

2022 was een jaar waarin heel wat bekende koppen openhartig waren over hun kopzorgen. Weg taboe?

‘Mol’ Philippe stapt uit het gelijknamige tv-programma omdat zijn mentale welzijn eronder lijdt en krijgt veel begrip van makers en kijkers. Stromae getuigt over zelfmoordgedachten, Jens Dendoncker over angstaanvallen, Selah Sue geeft aan dat ze weer nood heeft aan antidepressiva en Pedro Elias lanceert een documentaire over zijn angsten. “We leerden beter luisteren naar elkaar”, zegt muzikant en Te Gek!?-peter Guy Swinnen.

“We kunnen van een positieve evolutie spreken. Je merkt dat steeds meer mensen erover durven te praten wanneer ze zich mentaal niet goed voelen. Dat bekende mensen als Selah Sue, die trouwens ook meter is van Te Gek!?, aangeven dat ze opnieuw naar antidepressiva moeten grijpen, helpt enorm om het thema bespreekbaarder te maken. Hetzelfde geldt voor Stromae, die zo openhartig was over de zelfmoordgedachten waar hij mee had gezeten. Voor organisaties als Te Gek!? zijn zulke getuigenissen van onschatbare waarde.

We denken al snel dat anderen – en zeker bekende mensen – alles voor elkaar hebben, maar dat wil niet zeggen dat zij niet met psychische problemen kunnen kampen. Dat biedt heel veel steun. Ik maakte het zelf ook mee dat iemand in een van mijn liedjes de nodige kracht vond om door te zetten. Nothing On My Radio van The Scabs gaat over iemand met zelfmoordgedachten. ‘Dat liedje heeft mijn leven gered’, klonk het. Als er één iemand steun put uit een getuigenis, is dat al genoeg.

Zelf belandde ik twintig jaar geleden, rond mijn veertigste, in een zware depressie waar ik pas na zes jaar uit kon klimmen. Wanneer ik in scholen over depressie ga spreken, vergelijk ik het leven met een blad papier. Een depressie verfrommelt dat blad helemaal. Wanneer je het nadien probeert glad te strijken, blijven de plooitjes altijd een beetje zichtbaar. Bij mij duurde het tot twee jaar geleden voor ik het definitief weer glad kreeg.

Het taboe is vandaag kleiner dan twintig jaar geleden, we leerden beter luisteren naar elkaar. Ook al is er een kentering bezig, het einde is nog niet in zicht. Bij Jan Modaal zijn we er nog niet. Op sociale media en ook offline hoor je geregeld reacties als ‘niet flauw doen’ of ‘zo erg zal het wel niet zijn’, alsof een schouderklopje alles oplost. Die clichés blijven hangen. Toch mag het je niet tegenhouden om ermee naar buiten te komen als je worstelt met jezelf. Praat met vrienden, wees niet bang om hulp te zoeken bij je huisarts of psycholoog. Er alleen mee blijven zitten lost niets op.”