Modeontwerper en self-made vrouw Agnès b.: ‘Geld heeft mijn familie me nooit gegeven, zelfs geen biljet van honderd francs’

In het dertiende arrondissement van Parijs vind je La Fab, de prestigieuze kunststichting van Agnès Troublé (81), beter bekend als agnès b. Ze was styliste en freelance ontwerper, tot ze in 1973 haar eigen merk begon. Vijftig jaar later staat ze – samen met haar zoon Etienne – aan het hoofd van meer dan zestig winkels en van de Tara, een ‘drijvend laboratorium’ rond de impact van de klimaatverandering en ecologische rampspoed op de oceaan.

Eerste winkel

“De opening van mijn eerste winkel in 1976 was een van de mooiste dagen van mijn leven. De oude markthallen van Victor Baltard waren net afgebroken, waardoor er een diep gat gaapte. Niemand durfde dus iets te beginnen in de buurt van Les Halles. Toch draaide de winkel meteen. We hadden overal planten gezet, draaiden muziek die we graag hoorden en hingen filmaffiches op, wat we in al onze winkels zijn blijven doen, van New York tot Taipei.”

Bombardement

“Ik heb vroeg geleerd dat het belangrijk is om je plan te kunnen trekken. Ik woonde met mijn ouders in Versailles toen de Duitsers het naburige Saint-Cyr-l’Ecole bombardeerden. Ik was tweeënhalf, maar ik herinner me de sirenes, het gerommel van de vliegtuigen en daarna: badaboem. Ik herinner me ook hoe ik in het donker door de gang van ons huis liep, op zoek naar de slaapkamer van mijn ouders. Naar mijn moeder, die ons niet uit ons bed is komen halen, die geen moeite heeft gedaan om ons gerust te stellen. Die nacht heeft mijn verdere leven getekend. Maar ik heb toen ook geleerd dat je altijd zelf je plan moet kunnen trekken.”

Passie

“Versailles heeft me gevormd. Als kind woonde ik er op honderdvijftig meter vandaan en speelde ik aan het Bassin de Neptune in het kasteelpark. Later groeide uit mijn fascinatie voor het kasteel een regelrechte passie voor kunst. Zo was ik er op mijn twaalfde rotsvast van overtuigd dat ik kunst zou gaan studeren aan de École du Louvre, museumconservator zou worden en uiteindelijk een eigen galerie zou hebben. Dat laatste is er ook gekomen in 1983, en in 2020 heb ik mijn kunststichting La Fab ondergebracht in het dertiende arrondissement van Parijs, met mijn persoonlijke verzameling van meer dan vijfduizend werken, de galerie en een boekenwinkel. Het ophangen van de werken doe ik zelf – daar geniet ik van.”

Op eigen benen

“Op mijn zeventiende wilde ik niets liever dan op eigen benen staan. Ik trouwde dus met een uitgever, maar nog geen vier jaar later gingen we uit elkaar. Een scheiding werd niet aanvaard in mijn burgerlijke familie – mijn vader was advocaat, mijn grootvader generaal in het leger – dus stond ik er alleen voor met mijn twee zonen. Mijn moeder heeft me in die periode wel een klein beetje met de kinderen geholpen, maar geld heeft mijn familie me nooit gegeven, zelfs geen biljet van honderd francs.”

Problemen met mannen

“Ik had als jong meisje vaak problemen met mannen. Zelfs toen ik nog een kind was, vielen ze me al lastig. Ik kreeg vrouwelijke vormen op mijn tiende, was groot voor mijn leeftijd en had lang blond haar. Later heb ik over die problemen met mannen een film gemaakt, Je m’appelle Hmmm, over een meisje dat misbruikt wordt. Het was, voor alle duidelijkheid, niet mijn eigen verhaal, maar ik voelde wel de noodzaak om die film te maken.”

Ecologie

“Mijn werk draait niet rond mode, maar rond kleren die je heel lang kunt dragen. In mijn kleerkast hangen stukken van veertig jaar oud. In die zin is wat ik doe ecologisch verantwoord. Daarnaast hebben we pas beslist om onze collecties tien procent kleiner te maken, omdat ik vind dat er te veel kleren worden geconsumeerd. We hebben ook altijd zoveel mogelijk lokaal geproduceerd, al is dat vandaag wel moeilijker dan vroeger. Veel luxemerken proberen hun productie terug naar Frankrijk te halen omdat ‘made in France’ goed staat, maar werken uiteindelijk met dezelfde leveranciers als wij, waardoor de leveringstijden langer worden.”

Trots

“Ik zou er niet tegen kunnen, mocht mijn naam op iets staan dat niet helemaal van mij is. Daarom heb ik nooit een ontwerpstudio gehad – ah non! Ook vandaag teken ik alles zelf. Alles wat in de winkels hangt, heb ík ontworpen.”

Goed gevoel

“Het leven is al complex genoeg. Als ontwerper wil ik ervoor zorgen dat mensen zich goed voelen. Se sentir bien dans ses baskets, zeggen we in het Frans. Je moet je goed voelen in je kleren, zodat je tijd kunt spenderen aan dingen die belangrijker zijn dan jijzelf.”