Er is meer aandacht voor vrouwelijk plezier dan ooit tevoren. Een goede zaak, al vragen we ons af: hoe zit het dan nog met die fameuze orgasmekloof? Vrouwelijk genot komt misschien meer aan bod, maar kómen we ook effectief meer?
Als het over de orgasmekloof gaat, hebben we het over de ongelijkheid in seksueel genot tussen heteroseksuele cismannen en cisvrouwen. Om meteen met de deur in huis te vallen: die kloof bestaat nog steeds en blijft vrij groot. Toch liggen de oplossingen binnen handbereik. Tijd voor een statusupdate.
‘De cijfers spreken voor zich: we tasten nog steeds in het duister wanneer het aankomt op vrouwelijk genot’
Toen men in 2005 een onderzoek uitvoerde naar het vrouwelijke orgasme, bleek dat slechts 39% van de heterovrouwen klaarkwam tijdens partnerseks, tegenover 91% bij de heteromannen. Anno 2005 was er dus nog sprake van een kolossale kloof. Twaalf jaar later trok een ander grootschalig onderzoek het onderzoeksveld verder open, door te kijken naar het verschil in orgasmes tussen heteroseksuele en queer personen. Het cijfer over heteromannen bleef ongeveer gelijk, maar men botste wel op een nieuw cijfer bij de heterovrouwen: 65% gaf aan klaar te kunnen komen tijdens partnerseks.
Van 39% naar 65%: een veelbelovende vooruitgang, maar… Op basis van diezelfde cijfers kunnen we ook concluderen dat 35% van de heterovrouwen nog steeds niet klaarkomt tijdens partnerseks. We zijn dus duidelijk nog niet (ver) genoeg gekomen.
‘We tasten nog steeds wat in het duister als het gaat over vrouwelijk genot’, vertelt Lotte Sierens, seksuologe en relatietherapeute. ‘Maar het feit dat onderzoeken naar genot de laatste jaren veel breder gaan dan heteronormatieve penetratieseks is veelbelovend.’ En gelijk heeft ze, want sinds de conversatie en bijgevolg de onderzoeken inclusiever werden, botsten we inderdaad op tal van interessante cijfers.
Komen vrouwen echt moeilijker klaar?
Aangezien vrouwen zich al jaren op de bodem van de orgasmekloof bevinden, leeft het idee dat ze gewoon moeilijker kunnen klaarkomen. Dat is een luie conclusie en een misvatting die jammer genoeg leeft bij veel mensen.
‘Het ligt helemaal niet aan het feit dat een vrouw zogezegd moeilijker is om te laten klaarkomen. Dat wordt te vaak beweerd’
In 2017 maakte bovenstaand orgasme-onderzoek voor eens en voor altijd komaf met die stelling. Zo bleek het aantal succesvolle orgasmes bij lesbische stellen op 86% te liggen. ‘Dat leunt al veel dichter aan bij het aantal van de heteroseksuele mannen’, verduidelijkt Sierens. ‘Het is dus niet zo dat vrouwen moeilijker klaarkomen, zoals vaak beweerd wordt.’ Andere onderzoeken bevestigen die boodschap: maar liefst 92% van de vrouwen kan klaarkomen door masturbatie (binnen enkele minuten trouwens), en daarnaast zou zo’n 81% van de vrouwen kunnen klaarkomen wanneer ze oraal bevredigd worden.
Lesbische seks, masturbatie, orale bevrediging… Wat hebben deze situaties met elkaar gemeen? Meer focus op clitorale stimulatie. Want wie de cijfers in beschouwing neemt en even een simpele optelsom doet – 18% van de vrouwen kan klaarkomen door penetratieseks en zo’n 81% kan klaarkomen door de toevoeging van orale bevrediging – merkt al snel dat de oplossing vrij letterlijk binnen handbereik ligt. Waarom komt 35% van de vrouwen dan nog steeds niet klaar tijdens heteroseks?
In het boek dat Sierens vorig jaar aan het onderwerp weet, It’s all about the clit, schijnt de seksuologe meer licht op de zaak: ‘Er is een eeuwenlange geschiedenis van ongelijkheid tussen mannen en vrouwen, ook als het gaat over seksueel genot. Vrouwen werden heel lang gezien als verschaffers van genot, niet als ontvangers, en dat zien we vandaag nog steeds.’ De orgasmekloof is dan ook niet de enige grote kloof der ongelijkheid tussen man en vrouw, maar net een zoveelste symptoom ervan. Het gaat gewoon zo ver dat zelfs onze slaapkamermuren er niet tegen bestand zijn
Focus op de fallus
In haar boek stelt Sierens dat heteroseksuele vrouwen zoveel minder klaarkomen omdat we penetratieseks te veel centraliseren. ‘We definiëren seks met z’n allen als penis-in-vagina-seks en bekronen penetratie als het toppunt van de seksuele activiteit’, schrijft ze, ‘maar voor het overgrote merendeel van de vrouwen werkt het niet zo.’ Want laten we niet vergeten dat de vagina geen seksueel orgaan is, maar een reproductieorgaan waar bij veel vrouwen op een bepaald punt een kind door moet. ‘Als je voldoende opgewonden bent, valt er in de vagina wel genot te beleven, maar niet enkel met op-en-neer-bewegingen’, voegt Sierens nog toe.
Enkel penetratie beperkt dus niet alleen de seksuele ervaring van veel vrouwen, het legt hen ook nog eens een tijdskader op waarbinnen ze moeten klaarkomen: dat van de man. En als seks begint met penetratie en eindigt met het mannelijke orgasme, waar is dan de ruimte en tijd voor het vrouwelijke plezier?
‘De clitoris is potverdikke geen voorgerecht, maar het volledige vijfgangenmenu!’
Seksspeeltjes bieden voor velen de oplossing. Een speeltje erbij halen lijkt de laatste jaren de heilige graal te zijn om het pleziercentrum van de vrouw meer te stimuleren tijdens de doorgaans fallus-gefocuste seks. ‘Ik ben een heel grote fan van speeltjes,’ zegt Sierens, ‘maar ik wil dat toch even nuanceren. Sinds hun komst worden ze te vaak enkel en alleen ingezet om heel snel tot orgasme te komen. Daardoor zijn er ook veel vrouwen die klaarkomen als iets functioneel zijn beginnen zien, en dat is jammer. Begrijp me niet verkeerd: er is niets mis met een quickie, samen of alleen, maar als je het altijd zo doet, ontneem je jezelf alweer heel veel genot in het proces.’
Hoe slaan we dan nog beter de brug? Door met z’n allen ‘clitkundig’ te worden, aldus Sierens. ‘Dat begint bij onze seksuele opvoeding. We leren zoveel over een penis en een vagina omdat dat de twee voortplantingsorganen zijn, maar we zouden ook meer moeten focussen op genot.’ In It’s all about the clit vat ze het treffend samen: ‘Waarom noemen we alles wat opwindend is voor vrouwen ‘voorspel’? Kunnen we de term voorspel voortaan laten voor wat het is en de hele mikmak gewoon ‘seks’ noemen? De clitoris is potverdikke geen voorgerecht maar het volledige vijfgangenmenu!’
Communiceren zal je leren
Daarnaast benadrukt Sierens het belang om even te vertragen, samen of alleen. ‘Het moet niet alleen om een orgasme draaien’, verduidelijkt ze. ‘Stel jezelf eens de vraag: waarom heb ik eigenlijk seks? Het orgasme maakt daar vaak deel van uit, maar nog vaker willen mensen meer dan dat. Ze willen verbinding, plezier, genot. Of als ze het alleen doen, willen ze soms een moment van ontspanning. Als je daar even bij stilstaat, gaat die grote prestatiedruk en doelgerichtheid er wat af.’
‘Stel eens de vraag aan je partner: dat wat ik doe, is dat eigenlijk goed voor jou, is dat wat je verlangt?’
Prestatiedruk die overigens niet alleen op de schouders van de vrouw rust. ‘Er moet zeker ook nog aandacht zijn voor het mannelijke seksueel genot’, zegt Sierens. ‘Mannen ervaren natuurlijk ook druk om vrouwen te laten klaarkomen. Maar als beide partners gebukt gaan onder die druk, en als het dan ook nog eens niet lukt, dan kom je in een negatieve spiraal terecht waarin je je allebei niet goed voelt.’
‘We kunnen de orgasmekloof ook écht niet alleen aan mannen toeschrijven’, verduidelijkt ze ook in haar boek. ‘Dat mannen er een belangrijk aandeel in hebben, valt niet te betwisten. Maar als vrouw hebben we ook echt wel zelf een verantwoordelijkheid.’
Haar advies? Communiceren, communiceren, communiceren. ‘Het ideaalbeeld dat goede seks vanzelf komt, en direct goed is, dat klopt echt niet. Nog te veel mensen geloven dat van zodra je erover moet praten, dat er dan iets mis is, dat je dan geen goede match bent. Terwijl: elke partners is anders, iedereen heeft andere verlangens en genotplekjes. Mensen moeten elkaar vinden op seksueel vlak en communiceren is daar net zo belangrijk bij. Vrij veel mensen zeggen tegen mij: “Ik doe eigenlijk maar wat”, en dan antwoord ik: “Iedereen doet zomaar wat, en dat is ok, maar stel nu eens de vraag aan je partner: dat wat ik doe, is dat eigenlijk goed voor jou, is dat wat je verlangt?”’
Ze sluit af op een optimistische noot: ‘Voor veel mensen is die communicatie jammer genoeg een drempel, maar stel je voor dat dát nu eens ons romantisch ideaalbeeld zou worden? Dat we collectief meer zouden kunnen spreken over ons seksueel genot, zonder gêne? Dat zou pas een grote stap vooruit zijn.’ Wie weet misschien zelfs groot genoeg om een kloof te overbruggen.
Een beter seksleven? Dat begint bij jezelf, als we kijken naar het aantal seksspeeltjes, boeken, series en podcasts die vandaag worden uitgebracht. Hoe heeft dat onze kijk op en beleving van seks veranderd? Weekend.be zoekt het uit in een grootschalig dossier.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier