Het psychologisch belang van meelopen in een (vrouwen-) mars

We manifesteren ons niet enkel omdat we hopen dat de wereld een betere, mooiere en inclusievere plek wordt, maar ook omdat we het als mens nodig hebben om onszelf op die manier te verenigen.

De kans is groot dat je dit weekend de #WomensMarch hebt gevolgd op Amerikaanse televisie of via sociale media. Misschien stond je vrijdagavond zelf wel op het Muntplein met een roze muts op het hoofd. Nochtans hebben wij Donald Trump niet naar het Witte Huis gestemd en de kans is klein dat zijn maatregelen ons rechtstreeks zullen treffen. Hoe komt het dan dat we ons verbonden voelden met de miljoenen vrouwen die op straat kwamen? Waarom klikken we gretig langs fotosliders met goedbedachte pancartes? En wat drijft ons überhaupt om zelf de deur uit te gaan en de vuist te ballen, om Twitter te openen en onze mening te geven onder de trending hashtag?

Een doel dat onszelf overstijgt

Na de aanslagen in Parijs onderzochten we deze laatste reflex al, en bleek tweeten een primitief, neurobiologisch mechanisme dat in gang schiet, zoals we ook een kreet om hulp slaken of gillen van angst. Het feit dat je deze gevoelens onder woorden probeert te brengen, in een zin schikt en naar buiten brengt is een manier om met die emoties om te gaan. Kortom; wanneer je je verslagen, verstomd of verbaasd voelt om het feit dat Donald Trump wel degelijk op één van de machtigste stoelen in het land zit, dan helpt het om dat even in 140 tekens te bevatten.

Bovendien helpt dat tweeten ook om ons verbonden te voelen met anderen, en laat dat nu net de reden zijn waarom vrouwen (en mannen) massaal het voetpad bevolkten. Uit gevoel van onmacht en onrecht, zeker, maar ook het gevoel om deel uit te maken van een grote beweging, van een doel dat onszelf en onze directe omgeving overstijgt. Die nood is groter dan we zelf denken.

De Happiness Hypothesis

Amerikaans psycholoog Jonathan Haidth stelt in zijn boek The Happiness Hypothesis dat drie zaken belangrijk zijn voor mensen om het gevoel te hebben dat ze een (waarde)vol leven leiden: liefde, werk en een connectie met “iets groters”. Haidth schrijft dat we een beetje zoals bijen zijn: ons leven heeft enkel zin als we onszelf kunnen manifesteren als leden van een grotere ‘hive’, maar in onze moderne maatschappij wordt ons veeleer aangeleerd om zelfstandig, alleen of zelfs onthecht te leven. “Is het verrassend dat zoveel mensen verzuchten wat voor zin iets heeft?”, aldus Haidth. De meeste mensen voelen dus de nood om (af en toe) deel uit te maken van een hive, idealiter een beweging die zich inzet voor iets goeds, een beweging met een duidelijk doel.

Religie, politiek, wetenschap of onderwijs waren lang de eerste keuzes, maar steeds meer komen mensen via sociale media met gelijkgestemden in contact, waardoor het vinden en vechten voor een gemeenschappelijk doel ook dichterbij komt.

Contact leggen

Haidth pleit voor het vergeten van “the self” wanneer je je inzet voor het groter geheel, wij schrijven dat het belangrijk is je te verplaatsen in de ander, waarom hij of zij op straat komt, wat voor hen belangrijk is. Het mooie aan zulke massabewegingen is dat je in contact komt met heel wat verschillende meningen, opvattingen en overtuigingen die toch verbonden worden door een grondstroom. Zo heeft de zwarte gemeenschap tijdens de #WomensMarch ook aandacht gevraagd voor de #BlackLivesMatter beweging, en opgeroepen dat ze de blanke vrouwen die nu massaal op straat kwamen ook graag zouden zien tijdens een mars voor #BLM, omdat het in feite op hetzelfde neerkomt: mensenrechten.

Zet je dus in voor dat goede doel, ga vrijwilligen voor een organisatie waarin jij gelooft, kom op straat, schrijf vlammende tweets, voer de journalistiek die jij mist in je dagblad maar bovenal: luister naar elkaar. We worden er allemaal gelukkiger van.