De Middellandse Zee, ooit de bakermat van beschavingen, is vandaag waarschijnlijk een van de meest vervuilde waterbekkens ter wereld. De grootste boosdoeners zijn onbehandeld afvalwater, de industrie, dichtbevolkte kustgebieden, toerisme en zeer intens vrachtverkeer.
Met een oppervlakte van 2,5 miljoen vierkante kilometer grenst de Middellandse Zee aan 22 landen, die samen een kustlijn vormen van 46.000 kilometer. Het gebied vormt de grens tussen drie continenten – Afrika, Azië en Europa.
Maar het is ook een soort reusachtig zoutmeer, een zee die maar twee kleine contactpunten heeft met de open oceaan: via het Suez-kanaal in het oosten en de straat van Gibraltar in het westen.
Daardoor duurt het 80 tot 150 jaar om het water te verversen, berekende het Middellands Actieplan van het VN-milieuprogramma (Unep/MAP) in Athene. Een druppel vervuild water blijft er dus gemiddeld een eeuw circuleren.
Chemicaliën
Bijna een derde van de Mediterrane bevolking, 160 miljoen mensen, woont in steden langs de kusten. Nog eens 180 miljoen toeristen bezoeken het gebied ieder jaar. Het gevolg is dat miljoenen mensen hun vast en vloeibaar afval in de Middellandse Zee dumpen.
Tot voor kort had meer dan 40 procent van de kustgemeenten geen behandeling voor rioolwater. 80 procent van het afvalwater belandde ongezuiverd in de Middellandse zee, aldus Unep/MAP.
Ook industriële activiteiten zijn een grote bron van vervuiling, vooral in de (petro-)chemische en metaalindustrie. Zo lozen 60 raffinaderijen bijna 20.000 ton olie per jaar in zee. En als gevolg van gebruikte chemicaliën in de industriële landbouw belanden er pesticiden, nitraten en fosfaten in het water.
Vrachtverkeer
Daarnaast lijdt de Middellandse zee onder de druk van intens vrachtverkeer. Dertig procent van alle internationale handel over zee (in termen van volume) vertrekt uit één van haar havens of passeert haar wateren. Op elk ogenblik bevinden er zich naar schatting tweeduizend vrachtschepen van meer dan 100 ton op deze zee.
Het gaat niet alleen om de vervuiling die ze tijdens het transport veroorzaken, maar ook om hun lading. De helft van de cargo die wereldwijd door schepen wordt vervoerd, is schadelijk in meer of mindere mate.
Een recente studie van Unep/MAP bevestigt dat afval een groot probleem is in de Middellandse zee, dat het probleem wordt verergert door een beperkte toegang tot oceanen, maar ook door dichtbevolkte kusten, toerisme en maritiem vrachtverkeer.
Wereldoceanendag
Naar aanleiding van Wereldoceanendag op 8 juni herinneren de VN eraan dat zeeën en oceanen de aarde leefbaar maken voor de mens.
“Ons regenwater, drinkwater, het weer, het klimaat, de kustlijnen, veel van ons voedsel en zelfs de zuurstof in de lucht worden uiteindelijk allemaal verschaft en geregeld door de zee. Doorheen de geschiedenis waren oceanen en zeeën cruciaal voor handel en transport.” (IPS)
