Luchtverontreiniging verandert de geur van bloemen en planten. Dat brengt bijen in de war, ontdekten wetenschappers van Penn State University.
Luchtverontreinigende stoffen kunnen chemisch reageren met plantaardige geurmoleculen. De geuren van bloemen en planten die door de pollutie veranderd worden, brengen bijen in de war. Het is namelijk op geuren dat bestuivers een beroep doen om voedsel te vinden.
Als gevolg daarvan doen ze er langer over om voedsel te vinden en neemt de efficiëntie waarmee ze bestuiven af. Dat gebeurt omdat de chemische interacties de levensduur van de geurmoleculen aantasten en de bijen langer zoekende zijn en daardoor minder grote afstanden afleggen.
Meer luchtvervuiling, minder bloemengeur
Als insecten naar voedsel zoeken, detecteren ze geurmoleculen van bloemen en bloeiende planten in de lucht. De wind kan deze moleculen honderden meters verderop brengen. “Veel insecten hebben hun nesten op bijna 1 kilometer afstand van de voedselbron. Dat wil zeggen dat de geuren een erg lange afstand kunnen overbruggen”, zegt Jose D. Fuentes van Penn State University. “Elk insect vindt zijn voedsel op basis van geuren en dat doen ze door van plaatsen met een lage concentratie van deze geur naar plaatsen met een hoge concentratie te vliegen.”
“Hoe beter we weten wat het voortbestaan van de bijen wereldwijd bedreigt, hoe beter we gewapend zijn om stappen te ondernemen indien nodig”
De geuren van planten kunnen echter afbreken als de lucht vervuild is door bijvoorbeeld ozon. Dit afbraakproces leidt tot nog meer luchtverontreiniging zoals de vorming van de vrije radicalen hydroxyl of nitraat, die opnieuw de verdere afbraak van bloemengeuren veroorzaken.
Dennenhars en laurier
De geurmolecule alpha-pineen, een bestanddeel van dennenhars, kan 40 uur overleven in een ozonvrije omgeving. Als het ozongehalte tot 60 deeltjes per miljard opklimt – wat door het Amerikaanse milieuagentschap als “matig vervuild” wordt beschouwd – overleeft de molecule slechts 10 uur. Bij 120 deeltjes ozon per miljard daalt de levensduur van de molecule tot een uur.
De molecule beta-myrceen, die onder meer voorkomt in de etherische olie van laurier, venkel, dille en dragon, kan 1 kilometer reizen in een ozonvrije atmosfeer, slechts de helft bij 60 deeltjes per miljard en amper 300 meter bij 120 deeltjes per miljard.
Geblinddoekt koffie halen
In een ozonvrije omgeving deed 20 procent van de bijen er 10 minuten over om een bepaalde geurmolecule te detecteren. Als de ozon steeg tot 20 deeltjes per miljard, deed hetzelfde aantal bijen er 180 minuten over om het voedsel te lokaliseren. “Het is ongeveer hetzelfde als een kop koffie gaan halen in de dichtstbijzijnde koffiebar terwijl je geblinddoekt bent”, zegt Fuentes. “Wij kunnen dat niet zonder zicht. Hetzelfde geldt voor bestuivers als we de geuren van de omgeving verstoren.”
Een terugval in de bestuiving kan verregaande gevolgen hebben voor planten en gewassen die afhankelijk zijn van bestuiving voor hun voortbestaan, merkt Fuentes op.
“Honingbijen en andere bestuivers ondervinden wereldwijd problemen en hun voortbestaan is in gevaar. Nochtans zijn ze van onschatbare waarde voor ons. Hoe beter we weten wat hun voortbestaan bedreigt, hoe beter we gewapend zijn om stappen te ondernemen indien nodig”, concludeert hij. (IPS)
