Wereldberoemde stalen toverbal: wat maakt de kast USM Haller zo geniaal?

USM Haller
© David Cleveland
Amélie Rombauts
Amélie Rombauts Journalist Knack Weekend

Met een set stalen buizen en wat metalen panelen kom je al een heel eind. Dat bewijst de USM Haller, de ‘toverbal’ die alle vormen kan aannemen en die dit jaar zijn zestigste verjaardag viert. Hoe het populaire design tot stand kwam lees je hier.

Naam: USM Haller
Ontwerper: Fritz Haller (1924–2012) en Paul Schärer Jr. (1933–2011)
Eerste uitgave: 1965

Jarenlang stonden de kleurrijke modules stil te blinken in de interieurs van kenners. Dit jaar kun je er echter niet omheen: USM Haller is overal. Met installaties op designweken, vele collabs en via influencers. Er wordt niets aan het toeval overgelaten voor de zestigste verjaardag van USM Haller. Al begint het verhaal van de kast die kan groeien en krimpen dankzij een set stalen buizen, metalen panelen en een ‘toverbal’ al veel eerder.

USM verwijst naar oprichter Ulrich Schärer, en naar Münsingen – een dorp nabij Bern waar hij in 1885 een metaalbewerkingsatelier start. Wanneer kleinzoon Paul Schärer jr. in 1961 het familiebedrijf vervoegt, wil die de productie sterk industrialiseren. Om dat mogelijk te maken klopt hij aan bij Fritz Haller, een invloedrijke Zwitserse architect die met zijn moderne prefabarchitectuur op dezelfde golflengte zit als Jean Prouvé en Charles en Ray Eames. Hij bouwt voor Schärer een modulaire fabriek van glas en staal die snel kan uitgebreid worden, al naargelang de vraag.

USM Haller
© GF

Eens die nieuwe fabriek er staat, ergert Schärer zich mateloos aan de klassieke houten bureaus die in de kantoren worden opgesteld. Haller ontwerpt daarop een meubellijn gebaseerd op drie elementen: stalen buizen, metalen panelen en een ingenieuze kogelverbinding. Met haar 47 gram en zes schroefgaten krijgt die laatste al snel de bijnaam ‘toverbal’. En terecht: dankzij het element kan een module immers uitgebreid worden tot een kamerbrede boekenkast of krimpen tot een klein opbergmeubel. Sinds 1988 is het zelfs auteursrechtelijk beschermd.

USM Haller
© GF

Het meubilair dat aanvankelijk voor eigen gebruik werd gemaakt, trekt snel de aandacht. In 1969 volgt een eerste bestelling van zeshonderd werkplekken voor de Parijse Rothschild-bank. Daarna verovert het kantoren wereldwijd, van Rolex tot het MoMA. Vandaag staat het merk klaar om elke huiskamer te veroveren. De huidige productie van 2,3 miljoen toverballen per jaar zal ongetwijfeld opgedreven worden. Dankzij Haller kan dat gelukkig zonder zorgen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Expertise