Nathalie Le Blanc
‘Nee, je bent niet een beetje autistisch, je bent onbeleefd. Ernstige problemen banaliseren helpt niemand’
Neurodivergentie staat al enkele jaren op de agenda en het aantal diagnoses zit in de lift. Dat is op zich geen slechte zaak, vindt journalist Nathalie Le Blanc. Al doet de trendgevoeligheid van stoornissen afbreuk aan de ernst van de zaak. In deze column blikt ze terug op 2024: was dit het jaar waarin iedereen een beetje ADHD had?
“ADHD is serieus. Er wordt vaak over gegniffeld en gelachen, en er wordt gezegd dat we allemaal wel een beetje ADHD hebben. Maar dat is niet zo.” Auteur Matt Haigs Instagrampost hit me right in the feels, zoals ze online zeggen. En die feels, daarmee bedoel ik ergernis. Dat ik waarschijnlijk ADHD heb, verzekerden een aantal mensen me het afgelopen jaar. Ah ja, want ik ben impulsief, snel afgeleid en een meesteruitsteller. Dat ze me een onlinetest of tips zouden doorsturen. Zucht.
Nu is dit niet nieuw. Mensen die me niet kennen hebben me het afgelopen decennium al allerlei etiketten opgekleefd, en niet toevallig waren dat de dingen die op dat moment trendy waren. Want ja, ook in de psychologie zijn er trends. Tien jaar geleden vroegen mensen zich af of ze misschien hoogsensitief waren, en uiteraard ging dat samen met een snuifje hoogbegaafdheid. Toen dat wegdeemsterde, volgde er een golf van autisme-zelfdiagnoses en zat iedereen wel ergens op het spectrum. Een jaar of twee leken we collectief bezig met onze trauma’s en onvermijdelijke parentificatie, en kwamen de introverten uit de schaduw waarin ze zo graag verblijven. Ondertussen zijn alle etters en feeksen al een jaar of tien narcistisch, en in 2024 heeft iedereen dus een beetje ADHD.
Begrijp me niet verkeerd: dat deze dingen gedefinieerd, gediagnosticeerd en als het nodig is aangepakt worden, is een godsgeschenk. Een opluchting ook, voor wie eindelijk een verklaring krijgt voor zijn, haar of hun vele vragen. Maar wat ik net als Haig zeker weet, is dat we ze niet allemaal hebben. Lachen dat je een beetje OCD hebt omdat je je boeken graag op formaat organiseert, is doodgewoon niet grappig voor wie echt met een dwangstoornis leeft. En nee, je bent niet een beetje autistisch, je bent onbeleefd. Ernstige problemen banaliseren helpt niemand.
Waar die tsunami aan ADHD-zelfdiagnoses vandaan komt? Wetenschappers wijzen onder andere naar dokter Google/TikTok en bekende gezichten die zich als ADHD’er uitten, wat het zichtbaarheid en een bizar soort sociaal cachet geeft. De Australian Psychological Society wijst ook naar de farmacie, die onderzoek financiert in de hoop veel geld te verdienen met remedies, en naar onze cultuur, die dan wel puur individualistisch lijkt, maar toch vooral gericht is op homogeniteit en binnen de lijntjes kleuren. Een cultuur die bovendien veel activiteiten die onze concentratie trainen – lezen, knutselen – vervangen heeft door schermen, wat onze steeds korter wordende aandachtsspannes niet ten goede komt.
En omdat polemiek de baslijn is die constant onder onze maatschappij speelt, krijg je online al snel weer een tegenstelling, tussen de mensen die – al dan niet echt – neurodivergent zijn en de neurotypische saaierds. Ik geef toe, ik overdrijf. Maar ik ga naar Instagram in de hoop foto’s van bergen, inkijkjes in andermans living, grappige fragmenten van stand-upshows en aquarelschilderijen te zien, en word gebombardeerd met advies om mijn cortisol te verlagen, mijn dopa-menu uit te bouwen en mijn menopauze-chagrijn aan te pakken met somatische yoga. Ik vind dat vermoeiend en vervelend. Bestaat daar al een etiket voor?
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
