VINCENT BAL

Ik droom van een musical. Dat zei ik een paar jaar geleden tegen producent Peter Bouckaert toen hij vroeg welke film ik écht nog wilde maken. Het was de kiem voor Brabançonne. Mensen verwarren de musical vaak met te veel pathos en onechte emoties, maar er is een echt sprankelende traditie van zingen in films. Op mijn veertigste verjaardag heb ik samen met een hoop vrienden, allemaal met een dry martini in de hand, naar Singing in the Rain gekeken in een bioscoopzaaltje. De troost van de schoonheid…

Beslissen doe ik op buikgevoel. Een take is voor mij pas goed als hij me raakt, als ik moet lachen of ontroerd ben. Dan weet ik dat hij de kijker ook zal raken. Die respons is belangrijk. Tijdens avant-premières zit ik graag in de zaal om te weten wanneer mensen lachen, applaudisseren of muisstil zijn. Over Brabançonne zei een vrouw tegen mij : “Het is alsof ik liters nieuw bloed heb gekregen.” Daarvoor doe ik het.

Mijn films zijn bitterzoet omdat ik het leven zo ervaar. Ik ben een romanticus, maar dat is alleen interessant in combinatie met een dosis humor en zwaarte. Yin en yang. En dus zit er een melancholische kant aan alles wat ik doe. Brabançonne mocht zeker geen pralinedoos zijn, maar ik gun ons wel het plezier van iets over the top als de winkelmeisjes- medley.

Op de set vertel ik zeer veel flauwe grappen. Ik vind een film maken een voorrecht en streef daarom altijd naar een aangename werksfeer. Natuurlijk ben ik ook kritisch. Ja, ook voor iemand als Isabella Rossellini. De pet van regisseur helpt enorm om mijn verlegenheid te overwinnen en met mensen tot een samenwerking te komen. Als de energie van de hele crew in dezelfde richting gaat, vermenigvuldigt die zich en ontstaat er soms magie.

De eerste weken van de montage ben ik altijd depressief. Na de roes en adrenaline van de set is monteren een enorme reality check. Is het dat nu ? Tegen een vriend zucht ik dan dat het nergens naar lijkt, maar die wijst me er droogjes op dat ik dat elke keer zeg. En hij heeft gelijk. Ik kom er altijd uit. Bij tegenslagen op de set raak ik minder snel in paniek, dankzij mijn ervaring, denk ik.

Ons gezin was niet de familie von Trapp. We speelden wel mee in het theater van mijn moeder (Eva Bal, pionier in het jeugdtheater), maar dat was gewoon een leuke hobby, net zoals anderen naar de scouts gingen. Er werd thuis niet aan cultuur met een grote C gedaan. Kunstenaar vind ik nog altijd een groot woord. Ik wou zelfs lang fysica gaan studeren.

Een positieve levenshouding maakt verdriet niet minder pijnlijk. Toen mijn vader stierf op mijn dertiende was dat niet minder zwaar omdat mijn ouders me geleerd hadden van alles het beste te maken. Toch ben ik blij dat ze me dat getoond hebben. Met ouder worden krijgt een mens meer littekens, maar ik probeer bewust niet cynisch te worden. Dat is een keuze.

Ik zou graag klarinet spelen. Het doet me denken aan films van Woody Allen en ik zou ermee in een harmonie kunnen, waar de warmte niet alleen ontstaat door de koperen klanken, maar ook door de fantastische samenhorigheid. Sinds september volg ik samen met mijn kinderen notenleer in de alternatieve muziekschool van Sint-Andries. Muziek is iets wonderlijks.

Regisseren slorpt me enorm op. Dat moet ook wil je elk detail goed krijgen, maar in de opnameperiode ben ik een jaar fysiek en psychisch afwezig. Daarom draai ik bewust niet film na film, ik wil mijn kinderen zien opgroeien. Na een project in een zwart gat vallen is trouwens niet zo slecht. Dan kan ik landen, het toeval laten werken en vooral : weer beginnen te dromen.

Vincent Bal (43) regisseerde onder meer Minoes (met Carice van Houten) en Nono, het zigzagkind (met Isabella Rossellini). Vanavond gaat zijn vierde langspeler in première : Brabançonne, een muzikale komedie over de strijd tussen een Vlaamse en Waalse harmonie. Vanaf 10/12 in de zalen. www.vincentbal.com

DOOR KATRIEN STEYAERT & PORTRET CHARLIE DE KEERSMAECKER

“In een zwart gat vallen is niet zo slecht. Dan kan ik landen, het toeval laten werken en vooral : weer beginnen te dromen”