Tot nut van ’t algemeen

Reacties : tessa.vermeiren@knack.be

www.weekend.be

Op de site van Weekend Knack ontdekt u wat u op tafel kunt zetten, waar u uw vakantie kunt doorbrengen,wat u in uw kleerkast moet hebben, hoe u uw huis renoveert… En u kunt er ook uw mening kwijt.

Dat ik aan het Regulierenplein in Tongeren woon, stel ik me voor. Daar waar mensen bij een sprankel zon met zijn allen op een paar banken bij elkaar zitten – nee, voor één keer geen allochtone hangjongeren. Dat heet ‘buurten’, of is dat een archaïsche term geworden intussen ? Er zijn ginder omwonenden die daar niet zo blij mee zijn. Het geroezemoes houdt de kinderen uit de slaap, zeggen ze. Dus dat bankzitten moet ophouden ’s avonds.

Ik krijg een visioen van hoe ik vroeger als kind in bed lag in mijn piepkleine kamertje, het horretje in het raam en de overgordijnen die opbolden door de avondwind. Stil was het nooit, al woonden we buiten. Er waren de koeien in de stal achter ons, het gerinkel van metalen melkbussen. Een kar die nog van het veld kwam gedokkerd over de kasseiweg, de buren die voor hun deur zaten te genieten van de zomeravond en de gebeurtenissen van de dag met elkaar bespraken, tot een gat in de nacht als het te warm was om te slapen. Als kind hoorde je op een vast uur in bed, dat was vanzelfsprekend. De anderen waren, hoorbaar dichtbij, bezig met van alles, bezig met leven. Op de een of andere manier was dat geruststellend.

Deze zomer kwam ik op een avond heel laat thuis en mijn buren zaten met een groep vrienden rond een groot vuur in hun tuin. De kinderen liepen in het rond, de hond blafte. Het geluid dempte naarmate de nacht vorderde en de kinderen stilgevallen waren. Het deed me denken aan die zomeravonden van vroeger. Het had iets hartverwarmends, die flarden gebrom, gelach en gezang die ik van uit mijn bed nog een tijd hoorde.

Maar in Tongeren zijn ze daarover dus boos geworden en ze hebben de burgemeester erop aangesproken. Dat het moest gedaan zijn. Als ik die burgemeester was, ik zette nog wat meer banken neer in mijn stad. Trouwens, kunnen we geen actie ontketenen om in elke gemeente meer banken neer te zetten tegen volgende zomer ? Banken tegen vereenzaming en verzuring en wie durft te klagen over overlast, die mag al die banken eigenhandig in een vrolijke kleur komen schilderen.

Mensen kunnen tegenwoordig niets meer van elkaar verdragen. En precies dat chagrijnige gedoe wordt uitgelokt en soms tot spektakel verheven. Het spijt mij, lieve lezers, ik heb de knop van de televisie nog niet helemaal op slot gedraaid bij het begin van het nieuwe seizoen. Ik heb weer met verbazing zitten kijken hoe min of meer intelligente mensen zich door programmamakers laten opjutten om elkaar de duvel aan te doen. Want wat is anders het spektakel in programma’s als De Werf en The Block ? Niet wat de deelnemende koppels realiseren is belangrijk. Wel dat ze een stuk uit hun leven laten happen, zich laten vernederen en opjutten. Ze laten zich narcistisch beloeren door de camera, tot in hun luizige slaapzakjes of gammele bedjes. Op den duur zijn ze zo uitgeput en opgejaagd dat ze hun emoties niet meer onder controle hebben : nijd en afgunst vieren hoogtij. Beschaafde mensen krabben elkaar haast de ogen uit en laten zich door een zeemzoete Francesca Vanthielen of kwelgeest Hans Otten verleiden om hun kleinste kantjes te tonen. Dat alles om te winnen. Terwijl ze allicht vertrokken waren om te bewijzen dat ze zichzelf konden overstijgen en samen een heksentoer konden realiseren. De me, myself and I mentaliteit wordt, handig gecamoufleerd als teamwork, ten top gedreven. Een techniek die in bedrijven ook wel zal worden benut om het vooropgestelde resultaat te behalen. Nu is er in mijn ogen niets mis met competitie. Maar toch, niet ten koste van alles.

Ik denk dat mensen als die bankjes-buren in Tongeren elkaar veel meer het licht in de ogen gunnen, dan al dat ambitieuze volk dat vecht met tegels en bakstenen, voor eigen gewin. “Tot nut van het algemeen” is helaas niet meer zo’n courante uitdrukking in onze dagelijkse omgangstaal. Laten we ze maar in ere herstellen.

TESSA VERMEIREN