Vakantie, dat betekent voor veel landgenoten : zon, luieren én lezen. Dikke boeken worden tussen toiletzakken, strandkledij en proper ondergoed gepropt. Bibliotheken slepen thrillers en streekromans aan, boekhandelaars bouwen thematafels met reisverhalen over populaire bestemmingen en achter Vlaamse gevels wordt naarstig gezocht naar de boeken die ingepakt onder de kerstboom lagen of uitgepakt bij een verjaardag. Tijd hebben om boeken te lezen in plaats van facturen, facebook en vergaderverslagen, dat is luxe. Eindelijk rust !
Lezen als ontspanning, ik begrijp het volledig. Nog steeds grijp ik naar dezelfde ruggen in mijn boekenkast wanneer ik de slaap niet kan vatten. Verhalen die me meteen meeslepen, waar ik de bladzijden ook opensla. Een beetje zoals ik me vroeger telkens weer door dezelfde verhaaltjes in slaap liet vertellen, omdat ik het einde al kon dromen. En ja, het kan ontstellend geruststellend zijn om steeds veilig door dezelfde structuur te bladeren, met dezelfde voorspelbare personages en wendingen. Zo zwijmelde ik één zuchtende zomer met bouquetboekjes in de hand, waarin altijd een andere dezelfde timide, maar sterke en vooral mooie vrouw in de armen van een arrogante, knappe en hooggeplaatste man zou vallen, die alleen week werd van haar – behalve dan zijn kloppende verlangen, dat dan weer de omgekeerde transformatie onderging. Of het nu chicklit, spionagethrillers, horrors, fantasykleppers of detectives zijn, er zijn in alle genres boeken genoeg die het verstand even op nul zetten.
Maar het omgekeerde kan literatuur ook : het verstand niet op nul, maar op duizend zetten. Een boek dat je niet ontspant, maar dat je beroert, boos maakt, frustreert, door elkaar schudt of in de war brengt. Mijn oogkleppen worden ruw afgerukt, en mijn visie op de wereld verandert. Je krijgt er niet opeens een compleet andere blik door, maar je oog wordt geslepen als dat van een vlieg : elk boek voegt een facet toe, waardoor de wereld aan nuance wint. Met elk uitlezen komt er meer perspectief bij. Zo ziet een geoefend lezer de wereld als een tekening van Escher, met gezichtspunten die elkaar tegenspreken, maar vanuit elk individueel standpunt bekeken, volstrekt logisch zijn.
Er zijn boeken die me van de wereld weghalen, om veilig weg te dromen, en er zijn er die me er ruw inwerpen om er meer over te leren, meer dan ik ooit wilde weten. En dan zijn er de boeken die niet over de wereld gaan, maar over mij. Ze beschrijven exact wat ik voel, zonder dat ik er zelf de woorden voor vond. Klein verdriet, grote angsten of eenzame weifel. Het zijn die schrijvers die me het nauwst aan het hart liggen. Ze brengen me bij zinnen. Een auteur die me bij zich trekt, met woorden wonden heelt en tussen de regels fluistert : je bent niet alleen. Zo’n boek dichtslaan is een moeilijk afscheid – al wordt dat verlies goedgemaakt omdat ik een nieuwe zelf kan verwelkomen. Het is daarom dat ik lees, omdat ik niet alleen op die manier verschillende levens kan leiden, maar ook dat éne van mezelf, ten volle.
katrijn.van.bouwel@knack.be
KATRIJN VAN BOUWEL
Er zijn boeken die exact beschrijven wat ik voel, zonder dat ik er zelf de woorden voor vond. Klein verdriet, grote angsten of eenzame weifel
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
