Liefde van later

:: Jane Juska, Een dame op vrijersvoeten, Arena, 19,50 euro.

J ane is 66, een gepensioneerde lerares die maar één probleem heeft in haar leven : er is niemand meer die haar aanraakt en niemand die zij màg aanraken. Op een dag plaatst ze een contactadvertentie in The New York Review of Books, een blad voor serieuze mensen. Een beetje een choquerende advertentie. Want Jane wil voor haar zevenenzestigste verjaardag “veel seks met een man die ze leuk vindt”. Als selectiecriterium voor wat betreft de smaak en intelligentie van de mannen die ze op het oog heeft, zet ze er tersluiks bij dat ze een Anthony Trollope-fan is. Jane wil weg uit de staat van ontbering waarin ze met het klimmen der jaren is beland, want “van alle zintuiglijke ontberingen is het gemis aan aanraking het ergst”.

Jane Juska beschrijft haar avonturen in de maanden daarna in haar autobiografische Een dame op vrijersvoeten. Een vrijmoedig relaas van ontmoetingen met de meest diverse mannen. Waaghalzerij als je beseft dat deze dame opgegroeid is in een tijd waarin over seks niet werd gesproken en gepasseerd is via de periode van grote losbandigheid en grote ontgoochelingen in de tweede helft van vorige eeuw. Wat een stap voor zo iemand om op die leeftijd via de telefoon en het internet, het meest vrijpostige en tegelijk het meest intieme communicatiemedium van deze tijd, contact te zoeken en relaties aan te gaan met mannen die reageren op haar vranke ‘boodschap in een fles’. Jane is fysiek niet perfect, ze is aan de dikke kant en alles aan haar is losser gaan zitten met de jaren en “alles wat moest staan, hangt nu”. Ze heeft zich ook altijd ver van plastische chirurgen gehouden. Maar Jane is avontuurlijk, nieuwsgierig en romantisch. Ze hongert vooral naar passie en tederheid. En ze ontdekt dat ook intelligentie sexy kan worden gevonden.

Ik kan me voorstellen dat wie nog jong is dit boek met verbazing en zelfs misschien met afkeer leest, net als Janes New Yorkse nichtje van in de dertig aanvankelijk met verbazing en later met walging naar haar tante kijkt. De verbazing gaat dan over het feit dat oude mensen – haar oudste bewonderaar is 82 – hét nog doen. Dat ze bovendien ook nog willen verleiden en verleidelijk gevonden worden. De walging steekt op wanneer Jane het tegen het eind van haar avontuur in New York aanlegt met een man die haar zoon zou kunnen zijn en die haar, tot haar eigen vrolijke verwondering, niet alleen lichamelijk naar de zevende hemel voert.

Jane Juska komt echter niet alleen de liefde tegen op haar tocht langs de verschillende mannen. Aftakeling, ziekte en de nakende dood zijn zeer aanwezig in deze confrontatie. Eigenlijk is dit bijwijlen zeer ontroerende verhaal een mooie illustratie van het gevecht van eros met thanatos, en hoe je die laatste niet kunt bedriegen. Je kunt hem hoogstens voor korte of langere tijd om de tuin leiden. Maar in de wetenschap dat we sterven omdat we ooit geboren werden, is het best mogelijk om te genieten van de geboden tijd.

En genieten doet Jane. Soms is het hilarisch, meestal ontroerend en zelfs opwindend hoe deze onbevangen oudere vrouw schrijft over mannenlichamen en de geneugten die die kunnen verschaffen. Ik hoorde laatst nog een vriendin vertellen dat haar volwassen zoon zich niet goed kon voorstellen hoe zijn moeder de kamer kon delen met een man met wie ze geen vaste relatie had. De badkamer delen, hoe moest dat dan ? Vreemd toch hoe we, als we jong zijn, ervan uitgaan dat erotiek een paradijs is waar aan de poort een bordje hangt met ‘Niet toegelaten voor ouderen’. Hoe we ons dan wat gegeneerd afkeren van oudere mensen die hun passie niet onder stoelen of banken steken. En toch kan het heel mooi zijn. Ik herinner mij de Confiteria Ideal in Buenos Aires, waar ik mijn ogen niet kon afhouden van die oudere tangoparen waar de elektriciteit van afvonkte. Jane Juska maakt ‘liefde van later’ levensecht, warm en aantrekkelijk.

TESSA VERMEIREN