catteau

Weet u iets meer over deze vazen uit de fabriek Kéramis?

Deze kleine verzameling art-decoceramiek komt uit het befaamde atelier Kéramis van de gebroeders Boch uit La Louvière. Onder leiding van Anna Boch, kunstenares en zuster van de ondernemer, begon de fabriek eind vorige eeuw met een artistiek atelier. In 1907 werd daarvoor de Franse kunstenaar Charles Catteau (Douai 1880 – Nice 1966) aangetrokken. Hij had al gewerkt in de porseleinmanufactuur van Sèvres bij Théodore Deck, Ernest Chaplet en Delaherche: de tenoren van de Franse art-nouveauceramiek. Het atelier van Kéramis werd na de oorlog belangrijk, en Catteau kreeg er de leiding over het ontwerpatelier. Hij ontwikkelde een vrij moderne stijl, gekruid met wat Japans en Afrikaans exotisme, dat merk je duidelijk aan de vazen met de vogels die zeer Japans van compositie zijn. Maar hij was ook niet ongevoelig voor de avant-garde. Dat is vooral te zien aan de kubistische vaas, die streng geometrisch is opgebouwd. Enkel het bladmotief is een toegeving aan de decoratieve art deco.

De bekende Exposition Internationale des Arts Décoratifs van 1925 in Parijs (waarvan de term art deco trouwens is afgeleid) was een mijlpaal in de carrière van Catteau: het werd zijn internationale doorbraak. Catteau was bijzonder creatief en productief. Hij heeft tientallen vazen ontworpen met bloemen, dieren en geometrische patronen. De meeste vazen werden gebakken in faience met een glanzende glazuurlaag. Het reliëf van de emailkleuren doet meer denken aan email op koper, dan op echte faience. Er zijn ook ontwerpen vereeuwigd in grès, steengoed, een harder gebakken ceramieksoort. Deze vazen glanzen veel minder en ze zijn doorgaans van een mooie kwaliteit. Ze komen ook minder voor en waren destijds duurder. Deze drie vazen zijn van grès. Ze moeten allemaal rond 1930 zijn vervaardigd.

Kéramis-vazen waren in die tijd erg populair in ons land. Dat zijn ze nog steeds, want ze worden druk verzameld. Dat is geen recent fenomeen, want de tijd dat je zo’n vaas op een rommelmarkt voor een prikje op de kop tikt, is allang voorbij. De vazen van Catteau circuleren sinds enkele jaren zelfs op internationale veilingen. Belgische ceramiek heeft weinig uitstraling op de buitenlandse markt, maar de werken van Catteau en Raymond Henri Chevallier (ook een Fransman die bij Boch werkte) worden internationaal gewaardeerd. De Fransen beschouwen hen immers als landgenoten, en de werken van Catteau zijn in Parijs duurder dan in Brussel. Zijn vazen van faience kosten zo’n 10.000 à 20.000 fr., volgens de afbeeldingen erop. Bloemendecors zijn niet zo in trek, maar staat er bijvoorbeeld een pinguin op, dan klimt de waarde boven 20.000 fr. De vazen van steengoed kosten tegenwoordig gemakkelijk 35.000 à 45.000 fr. Unica overstijgen dit bedrag. Maar de venale waarde van deze vazen schatten we per stuk rond de 20.000 à 25.000 fr. Dat is ongeveer het bedrag dat een handelaar ervoor zou neertellen.

Piet Swimberghe