Wat als een man in rok de straat op gaat?

Of ik het ook zo koud heb aan mijn benen, vraagt Jorik me. Het is woensdag, zeven uur ’s morgens en zoals gewoonlijk moeten we weer stevig doorfietsen om onze tram nog te halen. Drie mannen in een bestelwagen wijzen mijn fietspartner ongegeneerd na. ‘Why the fuck heeft die gast een rok aan?’, horen we ze bijna denken.

Jorik Leemans is ook journalist en niet zo’n fan van het idee om zelf in een rok rond te lopen. Maar voor een bak bier en een goed artikel doet hij alles. ‘Zo onflatterend voor mijn benen’, mopperde hij toen hij zichzelf deze morgen in mijn favoriete leren exemplaar hees.

De vrouw naast ons aan het verkeerslicht doet geen moeite om haar verwondering te verbergen. Ze bekijkt Jorik van kop tot teen. En van teen terug naar kop. Erg subtiel.

Wanneer de naad tussen het mannelijk paar benen verdwijnt

Wat is dat toch? Iedereen gaapt mannen in rokken na en iedereen beschouwt hen als eigenaardige, vreemde schepsels. Vrouwen mogen rokken dragen maar mannen niet. Dat houdt toch geen steek? Waarom hechten we anno 2017 nog zoveel belang aan de naad tussen de benen van een vent? Hebben we niet genoeg aan dat andere ding daarbeneden om beide geslachten van elkaar te onderscheiden?

Travestieten, homo’s of rare kwieten

‘Ik trek alle blikken aan’, merkt Jorik op. ‘Hoewel ik elk oogcontact vermijd, voel ik dat alle ogen op mij gericht zijn. Elke keer als we iemand passeren, voel ik schaamte in me opwellen. Ik zou willen weten hoeveel mensen al aan elkaar gevraagd hebben of ze die rare jongen in rok ook gezien hebben.’

Dat een man gewoon een rok wil aantrekken omdat hij dat comfortabeler zitten vindt dan een broek, komt niet bij de critici op

‘En wat helemaal erg is,’ gaat Jorik verder, ‘ik ben bang om uitgelachen of uitgescholden te worden.’ Mannen in rokken roepen bij de grote massa nog steeds een fout beeld op.

‘Het zijn travestieten, homo’s of op z’n minst rare kwieten‘, menen ze. Dat een man gewoon een rok wil aantrekken omdat hij dat comfortabeler zitten vindt dan een broek, komt niet bij hen op.

Rokvoormannen.nl

De leden van het forum rokvoormannen.nl willen dat foute beeld uit de wereld helpen. Verschillende mannen uit alle hoeken van de Lage Landen delen eenzelfde overtuiging: ook mannen mogen rokken dragen. Ze verenigen zich en strijden samen voor meer kledingvrijheid. ‘Het forum is voor veel mannen een plek om gelijkgestemde zielen te ontmoeten’, legt beheerder Wim uit. ‘Ze kunnen er discussiëren over het onderwerp, ze kunnen er ervaringen uitwisselen en ze kunnen er al hun vragen stellen. ‘Hoe vertel ik mijn partner dat ik een rok wil dragen?’ en ‘Hoe reageert de buitenwereld daarop?’ zijn thema’s die vaak terugkomen.’

‘Vroeger bestond er een gelijkaardig forum op msn. Toen dat van de ene op de andere dag verdween, verloren best veel mensen een plek om zichzelf te kunnen zijn. Ik zocht contact met enkele andere leden en besloot om zelf een site op te starten’, aldus Wim. ‘De laatste tijd is rokvoormannen.nl wat minder actief’, geeft hij toe. ‘Dat komt omdat er dringend nood is aan een update, maar daar ontbreekt me tijd, geld en kennis voor.’

Volgens Wim trekt de site zo’n 40 à 50 bezoekers per dag. Op rokvoormannen.nl kan je informatie, artikels, fotoalbums en links naar andere sites vinden. Het forum waarop de leden communiceren is afgeschermd voor bezoekers. Gelukkig zijn forumleden Rob, Wim en John bereid om hun verhaal te delen met de wereld.

‘Ik loop al jaren, zeker als het lekker weer is, rond in een kilt of een rok’, getuigt Rob. Rob is 69 jaar, gepensioneerd en vader van vier. ‘Vroeger reed ik naar het bos in de buurt om daar in rok rond te wandelen. Maar ik voel me steeds vrijer en vrijer. Tegenwoordig laat ik gerokt de hond uit of ga ik met m’n rok aan naar de supermarkt.’

Tegenwoordig laat ik gerokt de hond uit of ga ik met m’n rok aan naar de supermarkt.

‘Tegenwoordig laat ik gerokt de hond uit of ga ik met m’n rok aan naar de supermarkt.’

Forumlid Wim houdt het voorlopig bij wandelen in een bergachtig mountainbike-gebied. Wim is 71 jaar en woont samen met zijn Amerikaanse echtgenote in Pennsylvania. ‘Pennsylvania is erg conservatief en religieus’, vertelt hij. ‘Een rok op een man wordt hier moeilijk geaccepteerd. Thuis rondlopen in rok doe ik niet, mijn vrouw heeft het er moeilijk mee’, bekent hij. ‘De voornaamste reden om een rok te dragen is het draagcomfort’, gaat Wim verder. ‘Maar ik haat discriminatie en ongelijkheid, dat is de bijkomende reden.’

De 56-jarige ingenieur John treedt zijn medelid bij: ‘Ook ik draag vooral een rok omdat ik hou van het vrije gevoel. Maar ook de wens naar kledingvrijheid en gelijkheid is in mijn geval groot.’

Mannenemancipator

Een stuk zelfverzekerder dan deze morgen, stapt Jorik na een treinrit van ongeveer twintig minuten uit in Mechelen. De rok gaat hem steeds beter af. ‘Echt gênant om mezelf in rok te vertonen is het niet meer’, getuigt hij. ‘Toen we thuis vertrokken was dat wel het geval, de kans was groter om bekenden tegen het lijf te lopen. En wat die rare blikken van onbekenden betreft: die wennen wel. Na een tijdje doen die opgetrokken wenkbrauwen je niets meer. Als ik in een rok over straat wil –allee zou willen- lopen, moet dat kunnen.’

Superioriteitsgevoel

‘Een rok op zichzelf is niet mannelijk of vrouwelijk’ meent cultuursocioloog Walter Weyns. ‘In heel wat culturen is het gebruikelijk dat mannen lange gewaden en zelfs rokken dragen. Denk maar aan de Schotten. Maar eenmaal een uiterlijk kenmerk geassocieerd wordt met een geslacht, kan dat in veel gevallen een hardnekkig leven leiden.’

Een rok op zichzelf is niet mannelijk of vrouwelijk.

Dat mannen geen rokken dragen heeft volgens Weyns niet per se iets te maken met een superioriteitsgevoel. Dat is lange tijd, zeker in de 19e en de 20ste eeuw, wel zo geweest. ‘Mannen voelden zich beter dan vrouwen, want die waren slechts ‘le deuxième sexe’. Maar iemand kan ook vasthouden aan gendertypische gebruiken, zoals het al dan niet dragen van een rok, zonder zichzelf beter te wanen’, legt Weyns uit.

Denkers en doeners

Je hebt denkers en doeners, initiatiefnemers en afwachters. Er zijn altijd mensen die het voortouw moeten nemen opdat anderen volgen. Midden vorige eeuw was dat niet anders. Tijdens de jaren ’40 verschenen er enkele actrices op het witte doek en in modemagazines in broek. Begin jaren ’50 vertoonden enkele moedige vrouwen zich voor het eerst in het openbaar met een broek aan. Daarmee begaven ze zich op gevaarlijk terrein: dat van de mannen.

Lange tijd werden ze uitgescholden en belachelijk gemaakt. ‘Manwijf!’, riepen voorbijgangers afkeurend. Maar de vrouwen hielden vol. Langzamerhand werd het steeds normaler voor hen om een lange broek aan te trekken. Sinds de jaren ’60 zijn de dames-pantalons alom aanwezig op straat. Eén vooruitstrevend groepje schonk duizenden andere vrouwen letterlijk en figuurlijk meer bewegingsvrijheid.

Praktisch plassen

‘Plassen is inderdaad praktischer met een rok aan, maar het heeft me niet kunnen overtuigen om morgen weer een rok van jou te lenen’, lacht mijn proefkonijn.

Voor Jorik is het moment daar om zijn vertrouwde broek terug aan te trekken. Hoog tijd om terug op te gaan in de massa. ‘Hoewel sommige mannen houden van het vrije gevoel van een rok, hou ik meer van het veilige gevoel van een broek’, besluit hij.

Terwijl iedereen de leden van rokvoormannen.nl op dit moment nog raar bekijkt, zijn zij volop bezig geschiedenis te schrijven.

Terwijl iedereen de leden van rokvoormannen.nl op dit moment nog raar bekijkt, zijn zij volop bezig geschiedenis te schrijven. Als meer en meer mannen buiten hun comfortzone durven treden en de stap durven zetten om in rok naar buiten te komen, zal de manskirt binnenkort wel geaccepteerd worden. Of we binnen tien jaar allemaal samen vrolijk in een rok zullen rondlopen weet niemand. Ons lot ligt in mannenhanden.