Zes redenen om de unieke Italiaanse stad Matera te bezoeken

Matera in de Zuid-Italiaanse regio Basilicata is in 2019 Culturele Hoofdstad van Europa. Zes redenen waarom je deze stad met zijn unieke rotswoningen zou moeten bezoeken.

Matera is om vele redenen uniek. Het stadje in de regio Basilicata wordt al zo’n 35.000 jaar onafgebroken bewoond en is daarmee een van de oudste steden ter wereld en een van de eerste plaatsen waar mensen zich in Italië in de prehistorie vestigden. Maar Matera is vooral zo bijzonder om de grotwoningen, ‘Sassi’ genoemd. De Sassi vormen een soort stad onder de stad – een Citta Sotteranea – en worden nog altijd bewoond of worden gebruikt als restaurant, museum, winkel, galerie of hotel. Deze Sassi zijn de reden waarom Matera als allereerste plaats in Italië in 1993 op de Lijst van Werelderfgoederen van Unesco belandde.

De filmwereld ontdekte ook al vroeg hoe fotogeniek Matera is. De Sassi’dienden als decor voor een groot aantal, vaak door de Bijbel geinspireerde, films zoals The Passion of Christ van Mel Gibson, The Young Messiah, King David en Ben Hur.

Het is dan ook niet vreemd dat Matera zich in 2019 – samen met de Bulgaarse stad Plovdiv – Culturele Hoofdstad van Europa mag noemen. Zes redenen waarom je de unieke stad eens een bezoekje zou moeten brengen.

1. De Sassi

Matera is gebouwd tegen een steile helling boven een kloof gevormd door de Bassento rivier. Grotten in de rotswanden worden al duizenden jaren bewoond. Deze grotwoningen of Sassi zijn een perfect voorbeeld van hoe bouwwerken een harmonieus geheel kunnen vormen met de omgeving.

In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw dreigden de Sassi te verdwijnen. Er woonden veel te veel mensen in de grotten, de sanitaire voorzieningen waren barslecht en de woningen werden een broeinest van ziektes. De overheid greep in en verplichtte de inwoners om elders in de stad te gaan wonen. Deze periode van verval duurde gelukkig niet langer dan dertig jaar.

Een groot deel van de rotswoningen kan je tegenwoordig bezoeken. Je ziet er de hele geschiedenis vanaf 35.000 jaar geleden via de antieke tijd en Middeleeuwen tot nu toe aan je voorbijtrekken. De Sassi worden verdeeld in twee groepen: de Sasso Barisano met rotswoningen die nu dienst doen als restaurant, winkel, cafeetjes en hotels en de Sasso Caveoso waar je het grotleven het beste kan zien. In Casa Noha, waar vroeger de gelijknamige adellijke familie woonde, is nu een museum ingericht waar je via een multimediale projectie op de muren kennis kan maken met de geschiedenis van de Sassi. Ook leuk om te bezoeken is Casa Grottadi Vico Solitario.

2. De kathedraal

De kathedraal ligt op de top van de Civitas heuvel en torent boven Matera uit. De kathedraal stamt uit de dertiende eeuw en ligt precies tussen de Sassi Barisano en Sassi Caveoso in waardoor je op beide delen van de stad en de wijde omgeving een fenomenaal uitzicht hebt.

De buitenkant van de onlangs volledig gerenoveerde kathedraal is volledig symmetrisch en oogt eenvoudig. Wanneer je naar binnengaat is het neobarokke en uitbundige interieur een aangename verrassing. Je kan er enkele topstukken waaronder een beroemde kribbe uit de zestiende eeuw van Altobello Persio, een Byzantijnse Madonna uit de dertiende eeuw en enkele fresco’s uit de zeventiende eeuw bewonderen.

3. Grotkerken (Chiesi rupestri)

Niet alleen woningen werden in de grotten ingericht. Er werden ook hele kerken aangelegd. Dat gebeurde vooral in de Middeleeuwen toen monniken op de vlucht sloegen voor vervolgingen in het Byzantijnse Rijk en hun toevlucht zochten in de grotten van Matera. Ze maakten er een soort gebedscentra van. Onder de kerken creëerden ze een hele wereld van kapels, heiligdommen, kloosters en cryptes. Het interieur van deze grotkerken is vaak schitterend gedecoreerd.

Matera en omgeving telt maar liefst 150 van dit soort kerken. Je kan er verschillende bezoeken. St. Peter Barisano, Saint Lucia alla Malve, Santa Maria de Idris, Chiesa di Madonno della Virtu, Chiesa di San Nicola del Greci en de vier kerkjes Il Convincio di Sant’Antonio zijn enkele mooie voorbeelden.

4. Palombaro Lungo

Palombaro Lungo is een groot waterreservoir onder het centraal gelegen Piazza Vittorio, aangelegd in 1846. Het indrukwekkende vijftien meter diepe reservoir voorzag de inwoners van Matera van water. Het reservoir is een onderdeel van een uiterst ingenieus systeem van tunnels, kanalen en grotten.

5. Museo della Scultura Contemporanea

Dit museum met moderne sculpturen is gevestigd in het zestiende-eeuwse Palazzo Pomarici middenin de Sassi. De beelden en het in de rotsen uitgehouwen paleis vormen een perfect geheel. De beelden komen schitterend tot hun recht. De collectie van het museum bestaat uit beelden van Italiaanse en buitenlandse kunstenaars gemaakt vanaf het einde van de negentiende eeuw.

6. Cripta del Peccato Originale

Deze grotkerk ligt op een paar kilometer van Matera en wordt wel de Sixtijnse kapel van Matera genoemd. In 1963 werden in de kapel goedbewaarde bijbelse fresco’s uit de achtste eeuw ontdekt. Ze zijn een van de belangrijkste voorbeelden van middeleeuwse schilderingen in het Middellandse Zeegebied.

Op een uurtje rijden vanaf Matera ligt het prachtige spookstadje Craco: Video: een reis door het Italiaanse spookstadje Craco