Wellnessvakanties vandaag: van radioactief zand in Egypte tot Oosterse geneeskunde in India

Meer en meer mensen boeken een wellnessvakantie om een evenwicht tussen stress en ontspanning te vinden. ‘Het is een fijne manier om de stekker even uit dat drukke leven te trekken,’ zegt psychologe Kim Schouten.

‘Het leven is complexer geworden, er komt zo veel op ons af dat het soms te veel wordt en dan moet je een uitlaatklep hebben,’ zegt Katleen Vos, lector toerisme- en recreatiemanagement aan hogeschool PXL en specialiste in gezondheids- en wellnesstoerisme. ‘Mensen hebben behoefte aan een balans tussen de drukte en stress en ontspanning.’

Ook psychologe en lifecoach Kim Schouten ziet dat mensen meer stress ervaren dan vroeger: ‘We leven natuurlijk in een maatschappij waar er 24 uur per dag iets van je gevraagd wordt, als je het alleen al over online contact hebt. Wellness is een fijne manier om de stekker even uit dat drukke leven te trekken.’ Jasper Smet van SpaDreams, een touroperator in wellness vakanties bevestigt dat mensen vaker wellness reizen boeken: ‘We zien inderdaad een groeiende trend over de jaren heen.’

Dat er vandaag meer belangstelling bestaat voor welzijn dan vroeger, is merkbaar in het alledaagse leven. ‘Mensen proberen meer en meer aan hun gezondheid te werken. Zo gaan ze bijvoorbeeld even om de hoek naar de sauna. Twintig jaar geleden had je dat minder, toen waren er ook niet zo veel wellnessmogelijkheden,’ zegt Katleen Vos, die vroeger marketing consultant was voor kuuroorden. ‘Kijk bijvoorbeeld naar badkamers in de jaren 60, die waren heel klein. Nu wordt er veel meer aandacht besteed aan de badkamer, omdat mensen daar even willen liggen en de tijd nemen,’ legt ze uit.

Bovendien zijn wellnessmogelijkheden toegankelijker geworden. ‘Vroeger waren het voornamelijk ouderen die aan gezondheidstoerisme deden om te revalideren, maar vanaf de jaren 60 en 70 is de markt opengetrokken naar een ruimer publiek. Nu zou je kunnen zeggen dat het zowel bij 20-jarigen als bij 80-jarigen populair is,’ stelt Vos vast.

‘Vroeger was het vooral de dame van 50-plus die eens een andere vakantie wou, tegenwoordig zien we ook steeds meer jongeren die dergelijke reizen boeken,’ beaamt Jasper Smet van SpaDreams. ‘Ik heb bijvoorbeeld klanten die eerst een tijdje gaan backpacken in Sri Lanka en daarna een weekje verblijven in een wellnesshotel.’ Tenslotte zijn de reizen langzaam maar zeker democratisch geworden. ‘Je hoeft niet veel geld te hebben om aan wellnesstoerisme te kunnen doen,’ benadrukt Vos.

Oost, West, welke techniek is best?

Hoewel wellnesstoerisme nog maar sinds de jaren 90 van een breder publiek geniet, bestaat de cultuur al eeuwenlang. Hier in het Westen leeft een lichaamscultuur die in het Oude Griekenland ontstond. ‘Denk aan de Olympische Spelen, er was zeer veel aandacht voor het lichaam dat ze dan bijvoorbeeld met olie insmeerden en later weer afschraapten. Een gezond lichaam betekende een gezonde geest en de nadruk lag op genieten,’ zegt Vos.

In het Oosten daarentegen bestond veeleer een holistische benadering: het geloof dat geest en lichaam in verbinding staan met elkaar. Vos vertelt dat de traditionele Indiase geneeswijze Ayurveda of de ‘oude leer van het leven’ een erg populaire techniek is onder bepaalde kuuroorden.

In de oude levensleer wordt je persoonlijkheid of ‘dosha’ berekend en vervolgens gebruikt om een gepersonaliseerd dieet voor te schrijven, maar ook bepaalde bewegingen, massages en behandelingen. ‘Iemand die veel vurigheid in zich heeft, moet dan bijvoorbeeld niet te pittig eten, maar eerder verkoelend voedsel nuttigen,’ legt Vos uit.

Oosterse en Westerse technieken groeien vandaag naar elkaar toe. Naast een bewustwording in het Westen rond gezonde voeding en beweging is er bijvoorbeeld meer ruimte voor Chinese geneeskunde, tai chi en yoga. Mensen die ziek zijn willen soms gewoon een alternatief voor de Westerse geneeskunde uitproberen, en kiezen dan eventueel voor een Ayurveda vakantie, laat Jasper Smet van SpaDreams weten.

Geest boven lichaam

De toegenomen stress in het dagdagelijkse leven en meer openheid naar Oosterse geneeskunde toe zorgt voor een verandering binnen het wellnesstoerisme: ‘Ik zie heel sterk de focus verschuiven van het lichamelijke richting mindfulness en methodes waarbij men kijkt naar het effect van de geestelijke toestand op het lichaam,’ signaleert Vos.

Psychologe Kim Schouten merkt op dat mentale gezondheid het ‘nieuwe streven’ is geworden: ‘Welzijn is heel belangrijk geworden, iedereen wil het tegelijkertijd op alle vlakken heel goed doen. Het is vaak zelfs een must om aan die wellnessdoelen te voldoen. Mensen zijn veel meer op zoek naar een balans.’ Volgens haar is die verschuiving vooral voelbaar bij de jonge generatie: ‘Het is onder de studenten heel erg gangbaar om naar een psycholoog te gaan, er is meer openheid. Het taboe dat bij de oudere generatie nog meer leeft, is verdwenen.’

Dat er meer belangstelling is voor geestelijk welzijn ziet Schouten ook aan de patiënten die ze over de vloer krijgt: ‘Voordien was het vaak een zwaardere problematiek, mensen die echt een depressie hadden of een zwaar verwerkingsproces doormaakten. Nu zie je steeds meer burn-out gevallen en klachten van overbelasting voorkomen. Dus dan is die wellness net heel erg belangrijk.’

Ook ziekenfondsen geven tegenwoordig terugbetalingen wanneer iemand lijdt aan een burn-out en er even tussenuit wil om te herstellen. ‘Bij ons is dat nog een recente ontwikkeling, maar in Frankrijk werkt men daar heel sterk rond. Ik vind dat heel positief. Om je hoofd echt leeg te maken, heb je toch minimum tien dagen, twee weken of zelfs drie weken nodig,’ benadrukt Vos.

Van een wandelcoach tot radioactief zand

Waar kan je best naartoe om te ontspannen? ‘Veel hangt af van wat mensen zelf willen,’ zegt Vos, ‘het aanbod gaat van droge gezondheidsomgevingen bijvoorbeeld ergens in Noord-Duitsland tot prachtige exotische locaties in Thailand of in Bali.’

Er zijn thermale spa’s zoals Bath in het Verenigd Koninkrijk of Spa hier in België, maar er zijn ook niet-thermale wellnessoorden. ‘In Egypte kan je baden in lichtjes radioactief zand, dat speelt goed in op mensen die reuma hebben,’ weet Vos, ‘of denk aan het modderbaden in Estland.’

Tunesië staat dan weer bekend voor Thalasso-therapieën waarbij ze voornamelijk met de kracht van de zee werken. Daarnaast trekken sommige mensen naar de bergen om meer zuurstof op te nemen of naar zoutgrotten om er zilte lucht in te ademen. Je kan ook bijvoorbeeld met een wandelcoach naar het Sauerland in Duitsland in plaats van thuis naar de psycholoog te gaan.

‘Wie liever een exotische bestemming kiest, kan naar Thailand of Bali maar ook India is en blijft een gezondheidsbestemming,’ geeft Vos mee, ‘Kerala, aan de Zuid-West kust van India, is wereldwijd bekend sinds de jaren 60 en 70 voor zijn Ayurvedische kuren.’ Jasper Smet noemt naast Kerala nog de zuidwestelijke kust van Sri Lanka als populairste bestemming.

Of je nu kiest voor de sauna om de hoek of voor een exotische bestemming als Thailand, tijd nemen voor jezelf kan positief zijn voor de mentale gezondheid. Psychologe Kim Schouten is alvast voorstander en denkt dat wellness de mentale gezondheid absoluut bevordert.