Van kust tot kunst: drie manieren om Panama te verkennen

Rijzende ster aan het toeristisch firmament: Panama. Het kleine landje tussen Midden- en Zuid-Amerika hoeft in niets onder te doen voor buurland Costa Rica.

Miami? Rio? Dubai? Nee, Panama City! Als je Panama nadert vanuit de zee, zie je eerst een skyline van glas en staal. De stad is de laatste jaren enorm gegroeid en de bijnaam ‘Manhattan of the Pacific’ is niet overdreven. Hier staan de 27 hoogste gebouwen van Latijns-Amerika, hier loopt de eerste ondergrondse metro van Midden-Amerika en talloze daken werden omgebouwd tot bars of nachtclubs, zoals de Lazotea, met een adembenemend zicht op de skyline, heerlijke cocktails en een uitstekende keuken. Een van de beste manieren om de stad by night te ontdekken is een chiva nemen, een traditionele bus die uitbundig versierd is, mét deejay, waarop je zelfs je eigen drankjes mag meenemen.

Overdag vind je in de baai aan de rand van de stad talrijke bontgekleurde flottieljes waarmee je via het beroemde kanaal naar de Atlantische Oceaan kunt varen. De kade is recentelijk opnieuw aangelegd en omzoomd met tuinen en een enorm fietspad dat gezinnen te voet, per scooter of per cuistax (gocart) verkennen. Bij Finca del Mar (calle Primera San Felipe) in de oude stad kun je in een van de schommelstoelen midden in het groen genieten van een mojito en een ceviche.

Aan de andere kant van de baai vind je het prachtige Casco Viejo. Die historische wijk met een bohemienachtige sfeer doet denken aan Havana, maar is beter gerenoveerd. Je kuiert er door straten met paleizen met elegante balkons, vergaapt je aan kerken en pleinen met kiosken, tuinen en fonteinen. De wijk werd lange tijd verwaarloosd, maar wordt dankzij de vele renovaties elke dag mooier. Tien jaar geleden noemde Lonely Planet dit nog een te mijden wijk, onlangs heeft Forbes Magazine de plek uitgeroepen tot een van de tien plaatsen in de wereld die je absoluut moet zien. Voor een lekker hapje ga je naar de Santa Rita (avenue Eloy Alfaro), een van de beste adressen in de omgeving, waar gegrilde vis of vlees een aanrader is.

Voor je het bos in trekt, gaat er niets boven een bezoek aan het Biomuseo de Panama City, het enige gebouw in Latijns-Amerika dat door de befaamde Canadees-Amerikaanse architect Frank Gehry is ontworpen. Het moderne museum toont het hart van de Panamese natuur en onderstreept het belang van het land als verbinding tussen het zuiden en het noorden van Amerika.

Tip: las ook een stop in bij I Love Panama Chocolate om cacaodelicatessen in te slaan. Of volg er een workshop om je eigen chocoladerepen te leren maken. Daarna kun je op excursie naar het gigantische National Park, een oceaan van groen die rijk is aan diverse ecosystemen en zich pal naast de moderne stad uitstrekt.

Panama wordt voor bijna 60% ingenomen door tropische bossen met een ongelooflijke biodiversiteit. Een kwart van het grondgebied is beschermd in prachtige nationale parken. Het Soberania National Park ligt op slechts dertig minuten van Panama City en is beroemd om zijn gevleugelde fauna. Te zien vanaf de Canopy Tower, een voormalige Amerikaanse radartoren, waar je ook kunt logeren in een van de zeven kamers. Een andere must: Pipeline Road, een trekkerspad door het oerwoud met verscheidene uitkijkposten. Op weg naar het noorden geniet je van een glooiend landschap, je klimt zelfs tot 3500 meter bij de Baru-vulkaan, die omgeven is door het gelijknamige park. Vanaf de top kun je tegelijk de Caribische Zee en de Stille Oceaan zien.

Een andere parel: Chagres National Park, waar de gelijknamige rivier door stroomt. De waterlopen voeden het Gatúnmeer en garanderen dus de werking van de sluizen. Tip: ga per boot op excursie naar het dorp van de Embera’s. Die indianen leven nog zoals hun voorouders, hebben weinig banden met de rest van de wereld, zelfs elektriciteit is er schaars. Het enige compromis met het moderne leven zijn de motoren van hun prauwen. Er wacht je een onvergetelijke ontmoeting met een verlegen, maar vertederend volk. Ze beschouwen je komst als een eer en serveren een traditionele maaltijd. Dit op slechts enkele tientallen kilometers van het drukste kanaal van de planeet.

Dat kanaal, dat de twee oceanen met elkaar verbindt, is een must-see, vooral door de indrukwekkende sluizen. Tot vandaag blijft het een van de meest ongelofelijke menselijke structuren in de geschiedenis. Door dit kanaal kan een schip de afstand tussen de oost- en westkust van de Verenigde Staten halveren. Karel V kreeg het idee al vierhonderd jaar eerder, maar pas in 1914 maakten de Amerikaanse ingenieurs de droom waar. Het strategisch belangrijke kanaal bleef tot 1999 onder Amerikaans toezicht, maar vandaag levert het Panama miljarden dollars op. Door de toename van het scheepvaartverkeer moest er een tweelingbroertje in het leven geroepen worden. Na negen jaar werken werd het tweede sluizencomplex in 2016 geopend. Dat maakt de doorvaart van schepen met een veel grotere vracht mogelijk. Het is surrealistisch om de gigantische zeemonsters rustig te zien oprukken tussen de bossen en het schouwspel wordt nog spectaculairder wanneer ze de sluizen passeren. Elk jaar steken 15.000 schepen het kanaal over. Elke doorvaart levert duizenden dollars op (tot 500.000 voor de zwaarste vrachten!), maar heeft ook 200 miljoen liter water per schip nodig. Dit wordt een van de grootste uitdagingen die het land in de nabije toekomst zal moeten aangaan.

Om de aanleg van het kanaal te vergemakkelijken, moest eerst een spoorlijn worden aangelegd. Een route die je nu van kust tot kust kunt volgen in comfortabele wagons met belle-époquehoutwerk en glazen daken. De reis is een ongewone ervaring en biedt een adembenemend zicht op het Gatúnmeer en zijn ondergelopen bossen. Eindbestemming: Colón, aan de Caribische kust. Van daaruit kun je de nieuwe sluizen van Aguas Claras en het fort van Portobelo bezoeken, waar ooit fortuinen aan goud en zilver uit Peru op Spaanse schepen werden geladen.

Panama strekt zich uit van de Stille Oceaan tot aan het Caribisch gebied en heeft bijna 2500 km kustlijn en meer dan duizend eilanden. De San Blas-archipel voor de Caribische kust zou minstens evenveel eilanden hebben als er dagen zijn in een jaar, allemaal bedekt met wit zand en kokospalmen. De San Blas is ook het toevluchtsoord van het Kuna-volk, een mix van Maya’s en Amazone-indianen. Er leven er nog 50.000 en ze dragen traditionele kleurrijke jurken, gemaakt met duizenden kleine gekleurde kralen. Velen vluchtten naar de eilanden toen de Spanjaarden aankwamen. Vandaag zijn er ongeveer vijftig eilanddorpen, maar de meeste zijn onbewoond. Je kunt een dagtrip maken om te genieten van de paradijselijke wateren van de Caribische Zee, maar je kunt ook kiezen voor een langere trip en een paar dagen in een dorp logeren om je helemaal onder te dompelen in de zoete tijdloosheid van weleer.

Voor andere droomstranden ga je naar de Bocas del Toro-archipel, verder naar het noorden, die het best met een watertaxi kan worden verkend. Negen hoofdeilanden, 200 eilandjes en 52 zandbanken nodigen uit om te zwemmen en te ontspannen. De kust van de Stille Oceaan heeft ook een aantal zeer mooie stranden, te beginnen met die van de Pearl-archipel en zijn 200 eilanden. In de 16de eeuw behoorden de natuurparels die hier werden gevonden tot de beroemdste van Europa. Die pareltijd is definitief voorbij, maar de nabijheid van Panama City, de koraalbedden en de stranden maken van de archipel toch een ideale ontspanningsbestemming.

Wie zich moet beperken tot een stedentrip, kan zichzelf binnenkort trouwens trakteren op een paradijsvibe, want Panama City start weldra met een groot project voor de heraanleg van uitgestrekte stranden in Copacabana-stijl in de buurt van het centrum. Iets voor 2021?

Goed om weten

1. Het laagste kanaaltarief (36 cent) werd betaald door een Amerikaan die in 1928 het kanaal overzwom.

2. De panama is ook een hoed. Die heeft niets te maken met het land, omdat hij in Ecuador is gemaakt.

3. Net als Costa Rica heeft het land geen leger, de veiligheid wordt gegarandeerd door een consortium van tien landen.

4. Panama produceert de duurste rum ter wereld, maar ook een dure koffie, de Geisha, die meer dan 30 dollar per kopje kost.

5. De grootste parels ter wereld komen uit de Pearl-archipel. Veel beroemde mensen bezaten er, onder wie Mary Tudor, Napoleon I en Elizabeth Taylor.