Tips om groen te reizen

Reizen heeft de laatste jaren een grote vlucht genomen. Meer dan een miljard toeristen trekken jaarlijks de wereld over. Ook al heeft reizen enorm veel persoonlijke voordelen, het brengt ook veel schade toe aan de natuur en de cultuur. Hoe kan je op reis gaan en toch zo weinig mogelijk sporen achterlaten?

We vinden op reis gaan te belangrijk om het niet te doen, ook al weten we dat daarmee bijdragen aan luchtvervuiling, beschadiging van de natuur en culturen. Gelukkig bestaan er allerlei manieren om onze ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te maken. We kunnen zelfs een positieve bijdrage leveren aan andere culturen en gemeenschappen. Hoe doe je dat?

Voordat je vertrekt

Het begint al bij de keuze van je bestemming. Inspiratie kan je opdoen op de website van Ehtical Traveller. Deze non-profit organisatie stelt ieder jaar een lijst samen van landen die uitstekend hun best doen om de mensenrechten, sociale welvaart, dierenrechten en de bescherming van de natuur te verbeteren. Je hoeft je keuze niet te beperken tot de landen die dit jaar in de top tien belanden, je kan ook kijken welke landen al eerder aanbevolen werden.

Ga je op reis met het vliegtuig, compenseer dan de impact van je vlucht. Hoe je dat precies kan doen lees je in het artikel ‘Compenseer de uitstoot van je auto- of vliegreis met nieuwe bomen’.

Informeer op voorhand ook of de vliegmaatschappij afval recycleert en neem, wanneer het kan, een rechtstreekse vlucht. Het opstijgen en landen zorgt immers voor de meeste uitstoot van koolstofdioxide. Neem ook zo weinig mogelijk bagage mee want hoe lichter het vliegtuig, hoe minder uitstoot. Zorg wel dat je een oplader op zonne-energie bij je hebt. Ook een drankfles met een waterzuiverend middel zoals Steripin mag niet in je bagage ontbreken. Daarmee kan je immers ter plaatse water reinigen en hoef je niet telkens plastic flesjes met water te kopen. Het is ook handig om reisgidsen en kaarten op je smartphone of tablet te zetten zodat je ter plaatse geen papieren kaarten of informatiegidsen hoeft te gebruiken. En je tickets hoef je natuurlijk ook niet meer uit te printen. Reis je naar een arm land, kan je eventueel op voorhand informeren of er nuttige spullen (bv voor op school) zijn die je mee kan nemen.

Groene reisorganisatie

Wil je een georganiseerde reis maken, ga dan op zoek naar een groene touroperator. Waar moet je op letten?

– Leveren ze aantoonbaar een positieve bijdrage aan de lokale economie en gemeenschap?

– Gebruiken ze groene producten in hun kantoren?

– Respecteren ze de flora, fauna en lokale cultuur? Informeer van tevoren naar eventuele ontmoetingen met inheemse stammen en dieren. Dat is misschien leuk voor de toeristen, maar voor de dieren en mensen kan het zeer schadelijk zijn. Wat betreft dieren kan je als rode draad hanteren: als je een dier mag aanraken is het meestal niet ok. Lees meer over Vakanties zonder het mishandelen van dieren

– Houden ze rekening met de lokale politieke en sociale omstandigheden?

– Compenseren ze de CO2-schade? Reisorganisatie Better Places compenseert de uitstoot bijvoorbeeld door energiezuinige kooktoestellen aan te schaffen voor Ghana.

Vrijwilligerswerk

Vrijwilligersreizen winnen de laatste jaren enorm aan populariteit. Het is een uitstekende manier om tijdens je reis iets te betekenen voor de lokale bevolking. Maar kijk wel goed wat voor soort werk je wil gaan doen en met welke organisatie je op reis vertrekt. De populariteit van dit soort reizen heeft namelijk ook negatieve consequenties. Juist omdat veel reizigers dieren of weeskinderen willen helpen, richten kwaadwillenden nepweeshuizen en –opvangcentra voor dieren op die niet gericht zijn op het helpen van de dieren en kinderen, maar enkel bestaan om winst te maken. Sowieso is het de vraag of vrijwilligerswerk in een weeshuis tijdens een korte vakantie zo goed is voor de ontwikkeling van de kinderen. Deze kwetsbare kinderen zijn niet gebaat bij mensen die aardig voor ze zijn, maar na een paar weken weer uit hun leven verdwijnen. Op Lonely Planet verscheen er een interessant artikel over: Voluntourism tips: is it ethical to visit orphanages?

Ecolodges

Boek ter plaatse een groen hotel of ecolodge. Het verschil tussen die twee heeft hoofdzakelijk te maken met de locatie. Een lodge ligt in de natuur of aan het strand en een hotel eerder in de bewoonde wereld. Een ecolodge spant zich ook actief in om de natuur te beschermen en de gasten bewust te maken van de omgeving.

Hoe herken je een ecolodge? Volgens World Wide Eco Lodges voldoet een ecolodge aan deze voorwaarden:

– Het doel van een ecolodge is om de lokale economie te bevorderen en om de toeristen kennis te laten maken met de plaatselijke natuur en cultuur, maar wel met zo weinig mogelijk of geen schade voor de omgeving.

– Een ecolodge ligt vlakbij of in de natuur, ver weg van het lawaai en de drukte van de stad.

– Een ecolodge is klein en telt meestal niet meer dan 30 kamers.

– Ecolodges maken gebruik van hernieuwbare energie, springen zuinig om met electriciteit en water en recycleren zoveel mogelijk.

– Ze huren plaatselijke natuurgidsen in om tochten in de omgeving te verzorgen. Ze verschaffen informatie in de vorm van boeken, lezingen, foto’s, kaarten, films over de natuurlijke omgeving.

– Ze hebben lokale inwoners in dienst en/of leiden hen op en betalen hen een eerlijk loon.

– Ze informeren de gasten hoe ze van de omgeving kunnen genieten zonder deze te beschadigen.

– Een ecolodge levert een bijdrage aan de plaatselijke economie.

Groene hotels

Er bestaan verschillende labels waaraan je een groen hotel kan herkennen zoals het Green Key Global, Green Globe International enGreen Seal. Maar de groenste manier van overnachten is meestal in een klein, lokaal gerund hotel of B&B.

Waar moet je op letten bij het boeken van een groen hotel?

– Is het hotel eigendom van lokale inwoners of werken er mensen uit de directe omgeving?

– Hanteert het hotel een recyclingprogramma?

– Bestaat de mogelijkheid om handdoeken niet iedere dag te laten wassen?

– Gebruikt het hotel energiebesparende maatregelen zoals wind- of zonne-energie en springt het zuinig om met water doordat er bijvoorbeeld waterbesparende toiletten en douches aanwezig zijn?

– Gebruiken ze organisch katoen?

– Vermijden ze het gebruik van wegwerpservies van plastic?

– Liggen er milieuvriendelijke cosmeticaspulletjes in de badkamer?

– Serveert het hotelrestaurant lokale gerechten bereid met plaatselijk ingrediënten? Milieuvriendelijke spulletjes om mee op reis te nemen zijn bijvoorbeeld:

Op weg

Ben je klaar om op reis te vertrekken? Controleer dan nog even of de verwarming laag staat en of alle electronica volledig is uitgeschakeld (niet op stand-by). Ga je iets langer op reis, dan kan je ook de krant en/of tijdschriften tijdelijk afzeggen.

Maak ter plaatse zoveel mogelijk gebruik van het openbaar vervoer. Nog beter: leg korte afstanden te voet op een fiets af. Dat is niet alleen goed voor het milieu, maar je ziet alles veel beter en komt makkelijker in conctact met de lokale bevolking. Voor langeren afstanden neem je het beste de bus of trein en zo min mogelijk het vliegtuig. Het kost misschien meer tijd, maar je ziet ook meer. Wil je een auto huren, kies dan voor een hybride of elektrische wagen.

Dineer zoveel mogelijk in door lokale inwoners gerunde restaurants waar gekookt wordt met ingrediënten uit de omgeving. Je leert de lokale keuken kennen en steunt de bevolking. Ga je zelf koken, doe je boodschappen dan op boerenmarkten. En eet in ieder geval nooit bedreigde diersoorten.

Wat kan je zelf doen?

Tijdens je verblijf in een hotel, zijn er een pak kleine dingen die je zelf kan doen om water en elektriciteit te besparen. Een aantal tips:

– Douche kort en niet te vaak (iedere dag is meestal helemaal niet nodig). Een douche kost trouwens stuk minder water dan een bad.

– Zet de kraan uit tijdens het tandenpoetsen.

– Zet de lampen, airco en televisie uit wanneer je niet in de hotelkamer bent.

– Laat de handdoeken en het beddegoed niet dagelijks vervangen.

– Gebruik de cosmeticaproducten uit het hotel niet, maar neem je eigen badspullen mee. Gebruik je ze toch, neem wat je overhoudt dan mee om het later tijdens je reis of thuis op te maken.

– Werk mee aan het recyclingprogramma in het hotel. Is dat er niet, dan kan je zelf je eigen afval recycleren en het hotel aansporen om ermee te beginnen.

– Maak geen gebruik van een eventuele wasservice van het hotel. De was van iedere gast wordt dan apart gedaan, ook al gaat het maar om één kledingstuk.

– Geef het hotel achteraf feedback over punten die ze kunnen verbeteren.

– Gooi geen oude electronica weg in ontwikkelingslanden. Daar bestaan vaak geen manieren om dat soort afval te verwerken. Het kan er lekkerlijk honderden jaren blijven liggen. Neem het mee en gooi het thuis pas weg.

Milieuvriendelijke bezigheden

Kies op je bestemming voor activiteiten die milieuvriendelijk zijn. Maak dus geen tocht in een motorboot, op een sneeuwmobiel of op een brommer, maar kies liever voor een kano, fiets of ga zwemmen, paardrijden, wandelen, bergbeklimmen, wandelen……

Blijf in de natuur altijd op de paden om erosie en platgetrapte planten te voorkomen. En geef nooit voer aan dieren, hoe schattig ze er ook zien. Dieren moeten wild blijven en voor hun eigen voedsel kunnen zorgen. In het bijzonder voor grote dieren kan het gewend raken aan menselijk eten een enorme impact hebben. Wanneer beren bijvoorbeeld weten dat er eten te halen valt bij mensen, raken ze hun angst kwijt en komen ze te dichtbij en kunnen ze agressief worden. Het gevolg is dat de beren gedood zullen worden omdat ze te gevaarlijk worden voor mensen.

Verder geldt in de natuur altijd: “Take nothing but photographs, leave nothing but footprints.” Die leuze is ook van toepassing wanneer je gaat kamperen in de natuur. Daar komt nog bij dat je altijd goed moet controleren of het kampvuur wel volledig gedoofd is.

Wil je zelf een steentje bijdragen om de natuur schoner te maken, kan je tijdens een wandeling afval dat anderen hebben achtergelaten meenemen en op de juiste plaats weggooien.

Wanneer je de natuur intrekt moet je, door je grondig voor te bereiden en de juiste uitrusting mee te nemen, altijd proberen te voorkomen dat je verdwaalt of in een gevaarlijke situatie belandt. Niet alleen omdat het Een reddingsoperatie kost veel geld, kan gevaarlijk zijn voor de redders en heeft veel impact op het milieu.

Lokale cultuur

Respecteer altijd de lokale gebruiken, cultuur en godsdienst. Houd je bijvoorbeeld aan kledingvoorschriften en maak niet ongevraagd foto’s van mensen of religieuze objecten. Zo is het erg onbeleefd om een foto te maken van iemand die met de rug naar een boeddhabeeld gekeerd staat. Verdiep je voordat je op reis vertrekt in de lokale gebruiken zodat je zeker weet dat je niemand onbedoeld voor het hoofd stoot.

Maak ook geen foto’s van en betaal niet voor slangen in een mandje, een aapje aan een riem of voor een olifant die een trucje doet. Daarmee houd je de kwalijke praktijk van het vangen en vaak slecht behandelen van wilde dieren in stand.

Souvenirs

Let goed op welke souvenirs je koopt en kies bij voorkeur voor lokaal gemaakte spulletjes. Koop in geen geval dingen van ivoor, tropisch hardhout, archeologische vondsten en bedreigde diersoorten.

Wanneer je gaat snorkelen of duiken, pas dan erg goed op dat je niet op het koraal gaat staan en neem niets mee, al is het maar een heel klein stukje. Wanneer iedereen dat doet is het immer geen klein stukje meer.

Weer thuis

Tijdens je reis hebt je misschien gezien waar ter plaatse het meeste gebrek aan is. Thuis kan je dan donateur worden van een betrouwbare NGO die juist dat gebrek probeert te verhelpen. (MS)

Bronnen: Lonely Planet, Independent Traveller, Go Green Travel, Green Global Travel